Strategische thema’s moeten met concrete plannen komen

Het Utrechtse universiteitsbestuur trekt opnieuw 26 miljoen uit om de vier strategische thema’s van de UU te versterken. De onderzoeksgebieden moeten dan wel concreter maken op welke manier ze een bijdrage gaan leveren aan het oplossen van grote maatschappelijke problemen.

De Utrechtse strategische thema’s krijgen de komende vier jaar elk 6,5 miljoen om zichzelf nog beter op de kaart te zetten. Dat schrijft het Utrechtse universiteitsbestuur in een nota aan de U-raad. Om in aanmerking te komen voor het geld moeten de vier onderzoeksgebieden uiterlijk deze maand een plan indienen met een duidelijke toekomstvisie en concrete projecten.

Vier jaar geleden wees het universiteitsbestuur vier themagebieden aan waarop de UU de samenwerking tussen universitaire toponderzoekers wilde stimuleren. Dit om tegemoet te komen aan een groeiende vraag naar een multidisciplinaire- en interdisciplinaire aanpak van grote maatschappelijke vraagstukken. De universiteit trok destijds al 26,5 miljoen euro uit voor de thema’s Life Sciences, Sustainability, Institutions for Open Societies en Dynamics of Youth.

In de ‘roadmaps’ die de trekkers van de thema’s aanleveren, moeten zij van het UU-bestuur aangeven met welke concrete projecten en met welke partners (bedrijfsleven, kennisinstellingen, overheid) ze maatschappelijke problemen te lijf gaan. Die vraag komt niet als een verrassing. In het nieuwe strategisch plan van de universiteit wordt grote nadruk gelegd op de vorming van samenwerkingsverbanden, ook wel hubs genoemd, om wetenschappelijke kennis tot nut van de samenleving te laten komen.

Uit de U-raadsnota blijkt dat de universiteit zich hierbij ook heeft laten inspireren door de reviewcommissie die de strategische thema’s dit jaar tegen het licht hield. Die commissie was over het algemeen behoorlijk positief over de resultaten van de strategische thema’s in de eerste jaren van hun bestaan, maar constateert ook dat de meerwaarde voor de maatschappij nog vrij vaag is.

De onderzoeksgebieden zijn er volgens de commissie op een bewonderenswaardige wijze in geslaagd om topwetenschappers en jong onderzoektalent enthousiast te maken voor een gezamenlijke multidisciplinaire aanpak. Ook de beschikbaar gestelde middelen zijn op een efficiënte wijze besteed aan zaaigeld voor nieuw onderzoek, het aantrekken van talentvolle onderzoekers en gezamenlijke onderzoeksapparatuur of ontmoetingsplekken, zo meent de commissie. Er is bijvoorbeeld veel waardering voor de gezamenlijke huisvesting van onderzoekers van Institutions in een vleugel van de UB Binnenstad en van Dynamics of Youth in De Uithof.

Maar nu is de tijd aangebroken om te bepalen wat nu precies de doelstellingen van de strategisch thema’s zijn en met welke concrete initiatieven die behaald kunnen worden. Bovendien, zo stelt de commissie, moet er meer duidelijkheid komen over welke wetenschappers en organisatieonderdelen nu bij het strategisch thema behoren en welke niet. Vooral aan Life Sciences en Duurzaamheid zijn veel onderzoekers met veel verschillende achtergronden verbonden.

In het oog springende onderzoeksprojecten en goede communicatie daarover kunnen volgens de reviewcommissie helpen de bekendheid van de strategische thema’s te vergroten. Dat dat geen overbodige luxe is bleek ook tijdens commissievergadering van de U-raad. Daar kwam de opmerking dat de thema’s zelfs op de werkvloer van de universiteit maar weinig bekend zijn en dat baanbrekende onderzoeksresultaten in de media maar zelden gekoppeld worden aan universitaire thema’s.

In een DUB-artikel waarin rector Bert van der Zwaan vorig jaar terugblikte op de introductie van de strategische thema's, vond hij ook al "dat het allemaal wel wat aandachttrekkender mag".