Student maakt documentaire over racisme: ‘Mensen vinden het gek dat Zwarte Piet mijn kinderheld was’

Leon Cronie is van gemengde afkomst: zijn vader is Surinaams, zijn moeder Nederlands. In zijn driedelige mini-documentaire onderzoekt hij zijn eigen ervaringen, en de ervaringen van andere jongeren van gemengde afkomst, in het perspectief van het huidige racismedebat. De documentaire maakt hij niet voor zijn opleiding Taal- en Cultuurstudies, maar op eigen initiatief. Leon: “Ik ben zowel wit als zwart, daarom kan ik in dit verharde debat misschien bij uitstek een bruggenbouwer zijn. Dat hoop ik, tenminste.”

Het racismedebat in Nederland, aangewakkerd door de moord op de Amerikaanse George Floyd, is weinig constructief, concludeert hij. “Er was veel geluid bij de Black lives matter-protesten, maar er kwam maar weinig binnen van wat er gezegd werd. Mensen luisteren slecht naar elkaar en blijven veel te lang hangen bij randzaken, zoals zo’n uitspraak van Akwasi. Ik merkte dat er ook veel tegengeluid was en kreeg het idee dat er op deze manier alleen maar veel weerstand opgewekt werd. Witte mensen moeten inzien dat er racisme is, en dat lukte niet zo.”

‘FvD-oom’
Leon hoopt dat de documentaire ervoor zorgt dat mensen die wat minder met de anti-racisme movement te maken hebben, ook het gesprek aan durven gaan. “Ook met vrienden waar je dat normaal niet mee bespreekt, of bij wijze van spreken je oom die Forum voor Democratie stemt.” Hij is zelf gematigd activistisch, meent hij. “Ik ben wel bij het protest op de Dam geweest, maar daarvoor heb ik lang gezwegen over racisme. Erover praten met mijn witte vrienden was lastig; ik stuitte op weinig begrip. Nu is er meer draagvlak, dus durf ik mezelf ook meer uit te spreken."

[tekst gaat verder onder video]

Het eerste deel van de mini-documentaire staat nu op het YouTube-kanaal van Leon. Elke week komt een volgend deel uit. Het eerste deel gaat over hoe het in Nederland gesteld is met racisme, in algemene zin. “Ik probeer een gebalanceerd beeld over de stand van zaken te geven, aan de hand van artikelen en onderzoek, gecombineerd met perspectieven uit gesprekken met jongeren van gemengd bloed.”

Het tweede deel gaat over de dialoog; over hoe je een gesprek voert over racisme, en hoe je daadwerkelijk verder komt met elkaar. Het derde deel gaat dieper in op het gemixt zijn zelf. Leon heeft vier andere jongeren van gemengde afkomst geïnterviewd. “Ook een half Turks meisje, bijvoorbeeld. Het valt op dat de Turkse gemeenschap weinig betrokken is bij de anti-racisme movement, terwijl zij ook te maken hebben met racisme in Nederland. Dat doet je afvragen: is het protest dan wel op een goede manier opgezet, betrekt het iedereen erbij en bereikt het wat we willen bereiken?”

In de documentaire gaat Leon ook in gesprek met de organisatie van de intocht van Sinterklaas in zijn geboorteplaats Deventer. “Het is nog niet duidelijk of ze Zwarte Piet willen houden, maar het lijkt er nu op van wel. Ik wil horen wat zij te zeggen hebben en ga dat gesprek graag aan. Dan kun je dichter tot elkaar komen. Waar ik slecht tegen kan, is wanneer mensen al bij voorbaat een gesprek weigeren.”

Zwarte Piet
In de trailer van de documentaire zie je hoe Leon een pietenpak aantrekt. “Mensen vinden het gek als ik vertel dat Zwarte Piet vroeger mijn grote kinderheld was. Maar dat hoeft helemaal geen tegenstrijdigheid te zijn: het is een ontwikkeling. Ik speelde vroeger heel graag voor Zwarte Piet, ik heb jarenlang zo’n pak aangetrokken en heb ook meegeholpen bij de intocht in Deventer. Ik vond het gewoon leuk om cadeautjes en snoep uit te delen. Pas toen het debat over Zwarte Piet startte, in 2011, begon ik er echt over na te denken. Ik wilde niemand kwetsen, en wat mij betreft kon Piet alle kleuren hebben; het ging er gewoon om dat ik kinderen blij kon maken.”

De documentaire heet niet voor niets Mixed Feelings. Het verwijst naar gemixt zijn van afkomst, maar ook de tegenstrijdige gevoelens die daaruit voort kunnen komen. Leon: “Ik heb er gelukkig wel vrede mee. Die moeilijke gevoelens mogen er ook zijn, het is gewoon onderdeel van het proces om te groeien als persoon en als maatschappij.”