Studenten komen met tips: haal toekomstige werkgevers de master binnen

Maak een Tindervariant die ons aan bedrijven koppelt. Of organiseer een cursus waarin we leren een baan te vinden. Als de UU masterstudenten straks beter wil voorbereiden op de arbeidsmarkt, dan hebben huidige studenten wel wat tips. Dat bleek tijdens een reeks workshops die op verzoek van de universiteit werd georganiseerd door twee masterstudenten. 

Een master moet structureel aandacht besteden aan wat studenten na hun studie kunnen verwachten en organisaties en bedrijven bij de opleiding betrekken. Dat vinden masterstudenten en ouderejaars bachelorstudenten die deelnamen aan de workshops die Tycho Wassenaar en Jurriaan Jacobs dit voorjaar in opdracht van de universiteit organiseerden.

In vier sessies lieten de twee studenten van de researchmaster Public Administration and Organisational Science zo’n tien tot twintig deelnemers nadenken en discussiëren over de vraag hoe de vernieuwingen in het Utrechtse masteronderwijs het best kunnen worden uitgevoerd. De bijeenkomsten maakten onderdeel uit van een universitair project dat zich richt op het versterken van het Utrechtse masteronderwijs (pdf). Vorige week presenteerde het tweetal de resultaten, waarmee alle opleidingen die werken aan de aanpassing van een master hun voordeel kunnen doen.

Veel aandacht was er voor het thema arbeidsmarktoriëntatie. Dat is niet verwonderlijk omdat de UU graag wil dat de vernieuwde masters het gat van opleiding naar loopbaan gaan dichten. In enquêtes geven studenten vaak aan dat ze meer zicht willen krijgen op hun beroepsperspectief.

Deelnemers aan de workshop over arbeidsmarktoriëntatie (pdf) vinden dat opleidingen meer moeten doen om bedrijven, organisaties en instellingen de studie binnen te halen. Dat zou onder meer kunnen door middel van praktijkopdrachten en afstudeeronderzoeken bij bedrijven, gastcolleges en zwaardere (misschien zelfs verplichte) stages.

Op die manier leren studenten te netwerken, te ondernemen of hun tijd goed in te delen; vaardigheden die later van pas kunnen komen. Tycho Wassenaar: “Studenten willen graag weten wat hun studie later waard zal zijn. Dat kom je alleen te weten als je al tijdens je master ook echt in de praktijk gaat kijken.”

Door alumni en potentiële werkgevers bij de opleiding te betrekken, horen studenten ook wat ze moeten doen om daadwerkelijk een baan te vinden. Een speciaal vak waarin bijvoorbeeld alumni uitleggen wat er in hun eigen zoektocht goed en minder goed ging, vinden veel workshopdeelnemers een goed idee.

Daarnaast zouden bedrijven- en carrièredagen de bekende opzet van een markt met kraampjes moeten verruilen voor die van challenges over een specifiek thema. Groepjes studenten vanuit verschillende studierichtingen lossen daarbij voor bedrijven een fictief of reëel probleem op. Jurriaan Jacobs: “Probeer als opleiding in elk geval je netwerk open te stellen voor studenten. Daar is veel behoefte aan.”

Tycho en Jurriaan, die eerder voor Sociale Wetenschappen onderzochten aan welke werkvormen studenten van die faculteit behoefte hebben, noemen het opvallend dat de workshopdeelnemers er zó op hamerden dat álle studenten via hun opleiding in contact worden gebracht met bedrijven, organisatie en instellingen.

Tycho: “Studenten die het leuk vinden om aan dit soort workshops mee te doen, zijn doorgaans actieve en goed geïnformeerde studenten. Die vinden meestal zelf hun weg wel naar de arbeidsmarkt. Maar deze studenten merken dat minder gemotiveerde studenten - die het straks wel eens lastiger zouden kunnen krijgen op de arbeidsmarkt - weinig doen om zich zelfstandig te oriënteren op een mogelijke loopbaan. Juist die studenten hebben een push nodig. Motiveer studenten voor arbeidsmarktoriëntatie, was een tip die we vaak hoorden. Er werd zelfs geopperd het bijwonen van voorlichtingsactiviteiten verplicht te stellen.”

Andere creatieve ideeën van de workshopdeelnemers waren de ontwikkeling van een variant op de bekende dating app Tinder. In TUUnder zouden studenten van de UU-contact kunnen leggen met bedrijven of alumni die ze interessant vinden. Ook werd een Utrechtse versie van het Twentse Twapp, een app met een soort regionaal LinkedIn-netwerk, genoemd.

De oprichting van Career Services door de universiteit wordt door de deelnemers toegejuicht. Hulp van de universiteit bij de eerste stappen op de arbeidsmarkt is zeer welkom, mits er voldoende kennis van specifieke vakgebieden voorhanden zal zijn en medewerkers de loopbaanvoorlichting “er niet even bij gaan doen”. Op de vraag ‘wat zou je doen als je de baas zou zijn van de universiteit?’, antwoordde één student: dertig man aanstellen voor de Career Services.

In andere sessies kwamen studenten met suggesties en aanbevelingen voor het verbeteren van de internationalisering binnen de master (pdf) (“Skypecolleges met buitenlandse docenten en studenten”),  van de interdisciplinariteit (pdf) (“Een universitaire week met activiteiten waarbij studenten van verschillende opleidingen elkaar ontmoeten”) en van het masterkeuzeproces (pdf) (“een persoonlijk begeleider voor elke student die serieus geïnteresseerd is”).

Volgens Tycho en Jurriaan was er een belangrijke rode draad: de workshopdeelnemers gaven herhaaldelijk aan dat ze behoefte hebben aan meer transparantie en uniformiteit. De informatie die studenten zoeken, is er meestal wel, maar vaak moeilijk bereikbaar. Daarnaast stuiten studenten op problemen doordat bij iedere UU-opleiding dingen weer anders geregeld kunnen zijn.

Jurriaan: “Dit waren studenten die heel goed weten hoe de universiteit in elkaar steekt, en zelfs zij hebben vaak grote moeite om uit te vinden wat er allemaal mogelijk is. Waarom zijn er bijvoorbeeld geen duidelijke stappenplannen voor als je naar het buitenland wilt, als je een stage zoekt, of als je een master moet kiezen?, vragen zij zich af.  Daarnaast vinden zij het lastig om bijvoorbeeld keuzevakken te kiezen of een buitenlandverblijf te plannen, omdat er binnen de UU veel verschillen zijn als het gaat om de perioden waarin vakken precies worden gegeven, de timeslots en de communicatie over het vakkenaanbod.”

Tycho: “Dat geluid herkennen wij wel. Van het bestaan van mijn huidige master hoorde ik puur toevallig omdat een vriend ‘m al deed. Zelf kon ik toen Jurriaan erover vertellen. Maar eigenlijk zou je willen dat studenten dat niet helemaal zelf moeten uitzoeken. Als je een bepaalde Utrechtse bachelor doet, zou er tenminste informatie moeten zijn over de Utrechtse masters die daarop aan kunnen sluiten, ook al is dat bij een andere faculteit. Want – en dat is nog iets dat we vaak terughoorden tijdens de sessies – arbeidsmarktoriëntatie begint vaak al met het kiezen van een master.”

DUB maakte dit najaar een speciaal magazine over de vernieuwing van de Utrechtse masterfase. In Door naar de Master lees je over de afwegingen die studenten maken bij het kiezen van een master en over de manier waarop masters de aansluiting op de arbeidsmarkt willen verbeteren.