Tekort op begroting hoger onderwijs leidt tot grote onzekerheid

“Het gaat om reusachtige bedragen die nu worden doorgeschoven”, zegt woordvoerder Bart Pierik van universiteitenvereniging VSNU. “We gaan er vanuit dat dit in het nieuwe regeerakkoord wordt gerepareerd. Daar moet snel zekerheid over komen.”

Voorzitter Thom de Graaf van de Vereniging Hogescholen hoopt dat de opbrengsten van het nieuwe leenstelsel ook de komende jaren voor het onderwijs behouden blijven. “Studenten betalen meer voor hun studie en verwachten met recht dat deze middelen ingezet worden voor de kwaliteit van het hoger onderwijs.” De tegenvallers moeten worden weggewerkt, waarschuwt hij.

Ook de studentenorganisaties maken zich zorgen over het tekort. “Ik schrok enorm”, zegt voorzitter Rhea van der Dong van het ISO. “Het is een beetje alsof je je studentenkamer na je verhuizing voor de volgende bewoner als een enorme puinhoop achterlaat.”

Dieper in het rood
De LSVb is “diep teleurgesteld” in de begroting, die voor studenten weinig nieuws bevat. “De koning zei tijdens de troonrede dat de seinen voor Nederland op groen staan. Studenten staan echter steeds dieper in het rood”, aldus voorzitter Tariq Sewbaransingh.

Het volgende kabinet moet maar een beslissing nemen over het gat van 244 miljoen euro op de begroting, schrijft het ministerie vandaag. Zo is het afgesproken met de formerende partijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie.

Maar dat zet dus enige spanning op de bedragen die vandaag naar buiten komen. Jazeker, universiteiten en hogescholen krijgen in principe extra geld dankzij het nieuwe leenstelsel: respectievelijk 79 miljoen en 129 miljoen euro. Maar bij elkaar is dat minder dan het gat van 244 miljoen.

Opgeslokt
Ook het hogere salaris en de betere arbeidsvoorwaarden voor basisschoolleraren (270 miljoen euro) zou vrijwel in één keer kunnen worden opgeslokt door het gat op de begroting. Dat maakt het moeilijk te bepalen wat deze ‘tussenbegroting’ waard is.

Het tekort is ontstaan doordat er meer leerlingen en studenten zijn. Ook is er iets aan de hand wat ze in Den Haag de ‘ruilvoetproblematiek’ noemen: het probleem dat de lonen weliswaar omhoog gaan, maar het budget van de ministeries niet.

Goochelen
Dus alle plussen en minnen zijn nog onder voorbehoud. Bovendien wordt er altijd gegoocheld met de getallen. Hoeveel onderwijsgeld krijgen universiteiten en hogescholen nu eigenlijk per student? Ruim zevenduizend euro, zegt het ministerie, en dat is meer dan vorig jaar. Maar de universiteiten vinden dat je ook het onderzoeksgeld moet meenemen in dit sommetje. “Dan loopt de bekostiging per student terug”, stelt VSNU-woordvoerder Pierik.

Er komen deze week geen algemene politieke beschouwingen over de nieuwe begroting, zoals in andere jaren. Er zit immers geen missionair kabinet: met wie moet de Kamer dan in debat gaan? Het wachten is dus op een nieuw kabinet en een nieuw regeerakkoord.