Tilburg gaat proefschriften uit ‘promotiefabriek’ tegen het licht houden

Het is aan radioprogramma Argos te danken dat de kwestie boven water kwam: de Tilburgse faculteit geesteswetenschappen liet bijzonder veel buitenpromovendi promoveren. Zo veel, dat er sprake leek van een promotiefabriek.

Tilburg University stelt nu een externe commissie in die zich gaat buigen over 77 promoties bij een en dezelfde hoogleraar sociale psychologie in zes jaar tijd. Dat schrijft minister Van Engelshoven over deze kwestie in haar brief aan de Tweede Kamer.

Voorbarig
De Tweede Kamer vroeg in september al om een onderzoek, maar toen vond de minister dat nog voorbarig. Ze wilde eerst in gesprek met de universiteit. Intussen is de minister van mening (“en dit wordt door het bestuur van Tilburg University onderschreven”) dat het hoge aantal promoties eerder aanleiding had moeten geven voor een nader onderzoek.

De universiteit kon vanmiddag nog geen nadere toelichting geven, maar de Tilburgse commissie gaat onder meer bezien of alle procedures gevolgd zijn en of de promotiecommissie niet telkens uit dezelfde personen bestond.

Bonus
Universiteiten krijgen een ‘bonus’ van zo’n 80.000 euro per promotie. Die bonus wordt lager naarmate er meer promoties zijn in Nederland. Universiteiten concurreren dus met elkaar om het geld: ze krijgen een groter deel van de koek naar mate ze meer promoties tellen dan andere universiteiten.

Zou dit elders ook kunnen voorkomen, vroeg de Tweede Kamer zich af. De parlementariërs wilden graag weten hoeveel buitenpromovendi er zijn. Het is niet voor het eerst dat die vraag gesteld wordt, maar universiteiten hebben de registratie niet op orde. Daarover kan de minister dus niets zeggen.

De Tilburgers hebben ervaring met het instellen van een commissie. Dat deed de universiteit ook toen de fraude van hoogleraar Diederik Stapel aan het licht kwam. Al zijn wetenschappelijke artikelen werden gecheckt, net als de proefschriften waar de frauderende hoogleraar bij betrokken was.