Topwetenschappers worden ouder

Nederlandse topwetenschappers worden ouder dan gewone stervelingen. Daarbij maakt het vakgebied niet uit. Alfa’s en bèta’s leven gemiddeld even lang.
Dat schrijft emeritus hoogleraar demografie Dirk Jan van de Kaa in de komende editie van het tijdschrift Demos. Net als vijf jaar geleden keek hij naar de leeftijd waarop leden van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen overlijden. Ze worden steeds ouder, merkt hij op.
“Eigenlijk gaat het me niet zozeer om de leden, maar om de grenzen van wat we mogen verwachten”, vertelt hij. “Deze groep staat model voor mensen die zich in acht nemen, de weg naar de huisarts kennen en goede verzorging krijgen.”
Vroeger gingen geleerden ongeveer even snel dood als andere mensen, maar toen infectieziekten eenmaal met succes werden bestreden, kwam daar verandering in. Infecties trekken zich weinig van intelligentie aan, maar het risico op kanker en hart- en vaatziektes kun je beïnvloeden met je gedrag.
Op 65-jarige leeftijd hebben de circa vijfhonderd KNAW-leden naar verwachting nog ruim 21 jaar te leven. Dat is bijna twee jaar langer dan andere hoogopgeleiden en vier jaar langer dan de gemiddelde man. Over vrouwen kan Van de Kaa weinig zeggen: vroeger werden er niet zoveel vrouwen lid van de KNAW.
Tot voor kort veranderden Akademieleden op hun 65ste van gewone leden in ‘rustende’ leden. Aangezien de meeste topwetenschappers toetreden als ze de vijftig zijn gepasseerd, zijn ze intussen twee keer zo lang rustend lid als gewoon lid, constateert Van de Kaa.
Maar het onderscheid is sinds kort afgeschaft. Leden blijven allemaal gewoon lid, al verliezen ze – net als voorheen – hun stemrecht als ze zeventig worden.
Van de Kaa vindt dat leden wel wat langer mogen doorgaan. Zelf is hij voorzitter geweest van de afdeling Letterkunde. Voor zulke taken heb je eigenlijk meer tijd als je de 65 bent gepasseerd, vindt hij.
Zelf is Van de Kaa tachtig jaar oud. Volgens de statistieken kan hij nog iets meer dan negen levensjaren tegemoet zien. “Dus dat is nog heel wat! Maar ik weet zelf maar al te goed dat zo’n verwachting weinig over een individu zegt.”