'Uitzonderingen op langstudeerboete zijn mogelijk'

Het is een van de grote verrassingen uit het hoofdlijnenakkoord: de langstudeerboete komt terug. Jaren geleden was hij al eens ingevoerd en na veel protest weer geschrapt, maar dat houdt de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB niet tegen: bachelor- en masterstudenten die meer dan een jaar uitlopen moeten vanaf studiejaar 2026-2027 drieduizend euro collegegeld extra betalen. 

De Landelijke Studentenvakbond maakt zich al klaar voor acties tegen de boete. Voorzitter Elisa Weehuizen noemt het “een verbijsterende maatregel die fouten maken onmogelijk maakt. Dit zorgt voor een enorme druk.”

Burn-out
Ook in de Tweede Kamer leven zorgen over het mentale welzijn van studenten, maakte D66-fractieleider Rob Jetten woensdag duidelijk. Studenten hebben al veel last van prestatiedruk, zei hij tijdens het debat over het hoofdlijnenakkoord van de formerende partijen. “Gaan we na de pechgeneratie ook een burn-outgeneratie krijgen omdat de coalitie iets gaat invoeren waarvan ik dacht dat we voor altijd vanaf waren, namelijk de langstudeerboete?”, vroeg hij aan Pieter Omtzigt van NSC.

Die gaf toe dat het niet zijn favoriete maatregel uit het akkoord is. “Maar ik vind het echt verdedigbaar ten opzichte van de rest van de samenleving, die de studieplek van studenten betaalt.” 

Omtzigt refereerde aan het Engelse onderwijssysteem, waar een studie van drie jaar volgens hem ook echt in drie jaar afgerond moet zijn. “En dus niet in drie jaar en een paar maanden.”

Subsidie
Studenten betalen hun instelling ruim tweeduizend euro per jaar, maar daarmee zijn de studiekosten niet gedekt. De overheid legt per student elk jaar tot zo’n tienduizend euro bij, legde Omtzigt uit. En dan mag je best aan studenten vragen om onder “normale omstandigheden” een opleiding “binnen de normale studietijd plus een jaar” af te ronden, aldus de NSC-fractievoorzitter. 

Hij zei daarbij voor uitzonderingen open te staan. Zo wil hij “zorgvuldig” kijken of de boete ook moet gelden voor studenten die langdurig ziek zijn of die een bestuursjaar doen. Jetten vulde dat lijstje aan met mantelzorgers en topsporters. 

Pechstudenten
De D66-leider viel Omtzigt ook aan op de compensatie voor pechstudenten. Die is lager dan beloofd, zei Jetten, maar dat ontkende Omtzigt: “We hebben altijd gezegd dat het om 1,4 miljard ging, maar andere partijen hebben daar andere cijfers op geplakt.” Bovendien: “In andere verkiezingsprogramma’s heb ik helemaal geen compensatie gezien.”