Universiteit overweegt hogere eisen Engelse taalvaardigheid

Leden van de Universiteitsraad signaleerden onlangs dat de toelatingseisen met betrekking tot de Engelse taal aan de UU lager lijken te zijn dan aan bijvoorbeeld Wageningen University & Research (WUR). Internationale studenten die in Wageningen waren afgewezen voor een master vanwege hun Engelse taalvaardigheid konden in Utrecht wel terecht. De raadsleden vroegen het College van Bestuur of dit als een probleem gezien moet worden.

Als reactie is er nu een nota van het CvB, opgesteld door beleidsmedewerker en Coördinator Internationalisering Patience Gondwe. In de nota wordt niet ingegaan op de specifieke kwestie die de U-raad aandroeg. Wel wordt duidelijk dat het CvB zorgen heeft over de Engelse taalvaardigheid van de Utrechtse studenten, ook bij Engelstalige bacheloropleidingen.

Uitval en mindere prestaties
Voor bacheloropleidingen geldt op dit moment dat iemand B2-niveau (‘gevorderd’) moet hebben, voor masters is C1-niveau (‘vergevorderd’) nodig. Voor bacheloropleidingen houdt dat in dat een vwo-diploma met Engels genoeg is voor toelating. Ook het behalen van een bepaalde score op een IELTS, TOEFL of Cambridge-examen geeft toegang.

Uit ervaring is inmiddels gebleken dat de taalvaardigheid van studenten in de praktijk te laag is, legt Gondwe uit. “Dat blijkt uit gesprekken met docenten, onderwijsdirecteuren en studenten. Docenten merken ongemak bij studenten, wanneer ze Engels moeten spreken. We krijgen van hen het verzoek om daar echt iets mee te doen. Die signalen zijn er doorlopend.”

Onderzoek naar wat nodig is
Daarom vindt Gondwe dat de UU de verantwoordelijkheid heeft om “reële” eisen te gaan stellen aan de Engelse taalvaardigheid van bachelor- en masterstudenten. Die eisen moeten “de onderwijskwaliteit, -opbrengsten en -prestaties waarborgen”.

Het CvB heeft opdracht gegeven aan twee UU-deskundigen, hoogleraar Didactiek van de Vreemde Talen Rick de Graaff en docent Engelse taal en literatuur Rias van den Doel, om vast te stellen wat de Engelse taalvaardigheid is die studenten aan de UU voor Engelstalige bachelor- en masteropleidingen nodig hebben.

Daarnaast zullen de twee gaan kijken naar de Engelse taalvaardigheid van vwo’ers, wanneer ze de middelbare school verlaten. Gondwe: “De aanname is dat iedere vwo’er het B2-niveau Engels beheerst. Dat blijkt in de praktijk vaak niet zo te zijn. De automatische vrijstelling van vwo’ers voor Engelstalige bachelors is eigenlijk nooit volledig onderbouwd. Europese wetgeving schrijft voor dat we alle studenten, Nederlands of internationaal, gelijk horen te behandelen. Dat doen we nu eigenlijk niet. Terwijl we internationale studenten een onderbouwd bewijs van taalvaardigheid vragen, doen we dat nu niet bij studenten met een vwo-diploma.”

In het onderzoekstraject zal daarom worden onderzocht of er inderdaad een kloof bestaat tussen het “vwo-uitstroomniveau” en het niveau dat wordt verwacht in de “UU-praktijk”. Mocht die kloof inderdaad bestaan, zoals op dit moment verschillende docenten ervaren, dan zal er volgens Gondwe worden onderzocht hoe het “taalgemak” van deze toekomstige studenten kan worden vergroot.”

Wat kan en mag?
Gondwe kan nog niet zeggen hoe de nieuwe UU-taaleisen eruit zullen gaan zien. Het onderzoeksproject moet daarvoor aanknopingspunten bieden. Ze verwacht dat er in elk geval nuance worden aangebracht in de taaleisen voor verschillende vaardigheden: schrijven, luisteren, spreken en lezen. Bij sommige opleidingen zijn bepaalde vaardigheden namelijk belangrijker dan andere. Nu wordt dat onderscheid nog niet gemaakt.

In eerste instantie wil de UU volgens Gondwe vaststellen wat de universiteit zelf kan en mag doen om de Engelse taalvaardigheid van studenten te vergroten en studenten te ondersteunen. Maar er ligt mogelijk ook een taak voor middelbare scholen.

Met een schuin oog wordt gekeken naar mogelijkheden om van Nederlandse vwo’ers die een Engeltalige bachelor willen doen méér te vragen dan alleen Engels in hun pakket. In Den Haag wordt op dit moment gebroed op een nieuwe visie op internationalisering en een nieuwe wet taal en toegankelijkheid. Die kunnen wellicht openingen bieden.

Volgens Gondwe zullen eventuele nieuwe eisen aan bachelor- en masterstudenten worden voorgelegd aan de medezeggenschapsraden en belanghebbenden. Ze worden daarom waarschijnlijk pas vanaf studiejaar 2024-2025 geïmplementeerd, verwacht ze.