Universiteiten presenteren spelregels voor jonge uitvinders

Technische universiteiten zouden soms aan de haal gaan met de geniale uitvindingen van hun studenten, kopte NOS op 3 in januari. Studenten bedenken bijvoorbeeld een nieuwe machine of app, maar moeten vervolgens afstand doen van het ‘intellectuele eigendom’ van hun idee.

De Tweede Kamer wilde tekst en uitleg van minister Van Engelshoven. Zij schreef in haar reactie dat er met de wetgeving rondom intellectueel eigendom niks mis was, maar dat er duidelijkere spelregels voor studenten moesten komen. Gelukkig was universiteitenvereniging VSNU daar al sinds november mee bezig, na een motie van VVD en ChristenUnie.

Software en scripties
Met het grondbeginsel van de gisteren gepresenteerde nieuwe regels zullen veel jonge uitvinders in elk geval blij zijn: in principe is de student eigenaar van het door hem of haar bedachte idee. Dat geldt voor allerlei soorten werk, van ontwerpen en modellen tot software en scripties.

Uitzonderingen gelden bijvoorbeeld voor stagiairs en studenten die samenwerken met een bedrijf. Hoe dan ook moeten universiteiten en umc’s vooraf afspraken maken met hun studenten als ze willen afwijken van de basisregel. Instellingen worden daarnaast opgeroepen om studenten goed te informeren over wat hun rechten zijn, bijvoorbeeld via hoorcolleges of instructiefilmpjes.

Eerste stap
Het eigenaarsrecht vervalt bijvoorbeeld wanneer de student een afstandsverklaring ondertekent, zoals eerder aan de TU Eindhoven gebeurde. Studenten moesten daar bij hun inschrijving verplicht een vakje aanvinken waarmee ze afstand deden van hun intellectuele eigendom. Dat voorbeeld deed enkele Kamerleden steigeren.

Volgens de nieuwe richtlijnen “strekt het tot aanbeveling” om pas na inschrijving afspraken te maken en vast te leggen. Studenten die de aanspraak op hun idee niet willen overdragen, zouden om die reden ook nooit een vak niet mogen halen.

De regels zullen de komende tijd worden ingevoerd op de universiteiten, meldt de VSNU. De vereniging van studentondernemers DutchSE spreekt van “een mooie eerste stap”.

Advies
VVD en ChristenUnie vinden dat studentondernemers onafhankelijk juridisch advies moeten kunnen inwinnen over hun intellectuele eigendom. Daartoe heeft de minister contact gezocht met de Vereniging voor Intellectuele Eigendom (VIE), schrijft ze. Het bestuur van de VIE gaat kijken of er leden zijn die studentuitvinders desgevraagd kunnen bijstaan.