UU-medewerkers mogen kiezen voor een functiecontract: meer zeggenschap over werktijden en verlofdagen

Met ingang van het komende jaar kunnen bijna alle wetenschappers en universitaire ambtenaren vanaf schaal 11 een functiecontract afsluiten. Ze kunnen daar nu al een aanvraag voor indienen.

Bij een functiecontract krijgen medewerkers meer ruimte om zelf te beslissen op welke manier ze hun werk willlen doen. Dat betekent dat ze meer zeggenschap krijgen over hoe ze hun werkweek indelen en over wanneer ze vakantie nemen. De verplichte verlofregistratie vervalt. Voorwaarde is wel dat de leidinggevende akkoord gaat en dat er goede afspraken worden gemaakt over welke resultaten er van de medewerker verwacht dan wel geëist worden.

De faculteit Geesteswetenschappen heeft al ervaring met functiecontracten. Het departement moderne talen was lange tijd pionier, maar sinds vorig jaar is er een facultaire aanpak (intranetlink, alleen toegankelijk met solid-id).

Nu volgen de faculteiten Sociale Wetenschappen, Bètawetenschappen, Diergeneeskunde en Rebo. Ook de Bestuursdienst gaat zeer waarschijnlijk meedoen. Wetenschappelijk personeel en ondersteunend personeel in de hogere salarisschalen krijgt de keuze tussen twee soorten arbeidscontracten. Of een regulier contract waarbij het aantal vakantiedagen en het aantal te werken uren per dag vastligt, of een functiecontract. Er verandert daarbij niets aan de aanstelling zelf.

Het gaat om een pilot van drie jaar die formeel afgelopen juli van start ging. Volgens de cao voor de Nederlandse universiteiten zijn beide vormen toegestaan. Alleen de faculteit Geowetenschappen ziet voorlopig af van functiecontracten. De faculteit zegt geen principiële bezwaren te hebben, maar liever de ervaringen van de pilot af te wachten.

Vakantiedagenproblematiek
Het voornemen om meer met functiecontracten te werken staat in het nieuwe Strategisch Plan. De contractvorm past volgens het universiteitsbestuur bij moderne arbeidsverhoudingen waarin professionaliteit voorop staat en medewerkers het vertrouwen krijgen om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun werk.

Maar belangrijker is misschien nog wel dat de universiteit in de functiecontracten een oplossing ziet voor de grootschalige vakantiedagenproblematiek. De universiteit moet grote bedragen reserveren op de financiële balansen als tegenwaarde voor de niet-opgenomen dagen. In 2016 ging het om zo’n 20 miljoen euro. Tegelijkertijd zien veel medewerkers vanwege hun drukke werkzaamheden geen kans hun vakantiedagen op te nemen of bepalen ze nu al zelf wanneer ze werken en wanneer niet. De verplichte registratie en opname van dagen wordt daarom vaak als een farce beschouwd.

Een belangrijke complicatie bij een functiecontract is echter dat vakantiedagen ook een waarde vertegenwoordigen binnen het keuzemodel cao à la carte. Medewerkers kunnen verlofuren inruilen voor een fiets, sportabonnement of andere zaken. Die extraatjes wil niemand graag opgeven. Daarom is afgesproken dat medewerkers die kiezen voor een functiecontract het maximum van 76 uur behouden om in te zetten binnen het keuzemodel. Wie meer uren wil inzetten en wil sparen voor een sabbatical, kan met de leidinggevende afspraken maken over extra taken.

Garnalenpellers
Toch is het nog even afwachten hoeveel medewerkers daadwerkelijk voor een functiecontract zullen kiezen. In een bespreking van de pilot in de faculteitsraad Bètawetenschappen bleek deze week dat er nog veel vragen zijn. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de vakantiedagen die iemand nog heeft staan? En hoe wordt bepaald of resultaatafspraken realistisch zijn en zijn nagekomen? In de wetenschap is immers weinig voorspelbaar of gegarandeerd.

Volgens U-raadslid en hoogleraar Arbeidseconomie Joop Schippers zouden functiecontracten bovendien de solidariteit tussen collega’s kunnen schaden. Tijdens een raadsvergadering over het Strategisch Plan maakte hij een vergelijking met garnalenpellers die een bepaald aantal kilo’s moeten pellen voor ze met vakantie mogen. De ene peller kan snel met vakantie, terwijl de andere peller nog lang niet klaar is.

Geen zin in een hoop gedoe
Volgens directeur Rob Grift zijn de ervaringen bij de faculteit Geesteswetenschappen positief. Sinds twee jaar wordt wetenschappers en obp’ers in de hogere schalen expliciet een keuze voorgelegd tussen functiecontract of verlofregistratie. Grift: “Het maakt mij niet uit wat mensen kiezen, maar nu hebben we vaak een probleem dat er geen keuze wordt gemaakt én verlof niet wordt geregistreerd.

Inmiddels hebben minimaal 65 geesteswetenschappers gekozen voor een functiecontract. De directeur is blij met het aantal, maar hij hoopt dat het er meer worden. Volgens Grift kiezen medewerkers voor een functiecontract omdat “ze geen zin meer hebben in een hoop gedoe” maar ook "omdat het past bij de manier waarop ze toch al werken". Medewerkers die nu nog voor de vertrouwde verlofregistratie opteren, doen dat volgens Grift vaak “om zichzelf te beschermen”. “Ze zijn bang dat ze anders helemaal geen vakantie meer opnemen.”

Het maken van resultaatafspraken voor de functiecontracten verloopt zonder al te veel problemen, zo is de ervaring van Grift. De faculteit heeft voor elke onderwijstaak het aantal docenturen vastgelegd. “Dat kan iedereen vrij eenvoudig berekenen. Maar ook over de onderzoekstaak zijn er duidelijke afspraken.”