UU-onderzoekers vinden antigif tegen botox

Utrechtse celbiologen hebben een middel gevonden dat beschermt tegen het zeer gevaarlijke botulinetoxine. Die gifstof, ook bekend als botox, veroorzaakt botulisme en kan mogelijk dienen als biologisch wapen.

De Utrechtse onderzoekers Josta Kevenaar en Casper Hoogenraad zijn er met Zwitserse collega´s in geslaagd een rem de zetten op de werking van botulinetoxine. Zij vonden een stofje dat voorkomt dat het gif wordt opgenomen in de zenuwcellen, zo maakte de UU zondagavond bekend.

Botulinetoxine kan de dodelijke verlammingsziekte botulisme veroorzaken. Die ziekte kan optreden na het eten van besmet voedsel, maar is bij mensen zeldzaam. Vooral veel vogels en vissen sterven aan de ziekte. De verlammingsverschijnselen treden op doordat de zenuwen die de spieren aansturen worden uitgeschakeld.

De stof zou bovendien gebruikt kunnen worden als biologisch wapen. Botulinetoxine wordt aangemerkt als een van de meest dodelijke middelen die hiervoor zouden kunnen worden ingezet.

Onder de merknaam botox geniet botulinetoxine grote bekendheid vanwege de cosmetische toepassingen. Door met kleine doseringen aangezichtsspieren tijdelijk te verlammen worden rimpels tegengegaan. Maar er zijn ook medische toepassingen, bijvoorbeeld als middel tegen migraine en overmatig zweten.

Kevenaar en Hoogenraad hopen dat mensen zich in de toekomst preventief kunnen beschermen tegen botulinetoxine. Verder denken zij dat de cosmetische en medische toepassingen kunnen worden verbeterd.

In Nature verscheen zondag een artikel over het Zwitsers-Nederlandse onderzoek.