UU verkoopt terrein University College; universiteit krimpt met meer dan een derde

De vergaande maatregelen maken onderdeel uit van een vernieuwd strategisch huisvestingsplan (link naar intranet). Medewerkers van verschillende faculteiten krijgen deze week te horen wat dat plan in de komende jaren gaat betekenen. En dat is heel wat.

Volgens de universiteit zijn de gebouwen op de international campus aan de Prins Hendriklaan sterk verouderd. Door de monumentale status van het terrein dat meer dan twintig jaar geleden werd aangekocht, is ver- of nieuwbouw erg lastig. De uitgestrektheid van het terrein maakt het onderhoud bovendien relatief duur. De universiteit wil de komende jaren op zoek naar alternatieve huisvesting voor het onderwijs van UCU en voor de kamers van de 700 studenten op het UCU, mogelijk in het Utrecht Science park. De daadwerkelijke sluiting van het terrein zal niet voor 2025 plaatsvinden.

Behalve het University College moeten de opleiding Economie en het recent gestarte Philosophy, Politics and Economics (PPE) op termijn verhuizen. Zij zijn eveneens op de international campus gevestigd. Wat er met deze twee opleidingen en hun medewerkers gaat gebeuren is nog onduidelijk. Het is nog de vraag of alle onderdelen van de faculteiten Geesteswetenschappen en Rebo een plek kunnen vinden in de binnenstad of dat een klein deel naar De Uithof zal verhuizen.

Kruytgebouw behouden
Voor de faculteit Geesteswetenschappen en de Binnenstadsbibliotheek staat er nog een andere ingrijpende operatie op stapel. In de bibliotheekpanden moeten boeken wijken voor werkplekken van de faculteit Geesteswetenschappen. Ook hierbij is nog niet bekend welke geesteswetenschappers gaan verhuizen naar de Drift. Het departement Media- en Cultuurwetenschappen (MCW), nu gehuisvest is aan de Muntstraat, zou een van de mogelijke gegadigden zijn.

In het huisvestingsplan wordt verder aangekondigd dat het Kruytgebouw, net als het Van Unnikgebouw, een tweede leven krijgt. Proefmetingen hebben uitgewezen dat herontwikkeling in bewoonde staat mogelijk is, zonder al te grote overlast voor het onderzoek. Daarmee krijgen de bèta’s volgens het universiteitsbestuur een goedkoper, flexibeler en duurzamer onderkomen dan de oorspronkelijk geplande twee nieuwe gebouwen. Onder meer bètamedewerkers uit het Ornsteingebouw moeten in het Kruytgebouw een nieuwe plek vinden, maar er zou ook nog ruimte zijn om de verwachte groei van het aantal medewerkers van de faculteit op te vangen.

Het Kruytgebouw blijft behouden. Foto: Wikipedia ReinoutR

Eerder was al bekendgemaakt dat Diergeneeskunde fors gaat investeren in sloop en nieuwbouw. Op de langere termijn is het ook de bedoeling dat de faculteit Sociale Wetenschappen en de Bestuursdienst gaan verhuizen. Zowel het Langeveldgebouw als het Bestuursgebouw in De Uithof voldoen niet aan de nieuwe maatstaven. De bedoeling is hun medewerkers zoveel mogelijk onder te brengen in het centrum van het Science Park.

Bezuinigen op kantoorruimte
Een ambitieus onderdeel van het nieuwe plan is de drastische reductie in het aantal vierkante meters dat de universiteit beschikbaar heeft voor kantoren, labs en onderwijs. Dat aantal moet met circa 35 procent afnemen, van 300.000 naar circa 230.000. Gebouwen zullen daarom efficiënter gebruikt moeten worden. Het aantal gebouwen zal ook slinken. Op dit moment heeft de universiteit ruim 150 panden in bezit.

De universiteit wil vooral bezuinigen op kantoorruimte. Onderzoek heeft uitgewezen dat de UU relatief veel kantoorplekken heeft die bovendien vaak niet volledig benut worden. Daarom is er besloten een norm in te stellen van 0,9 werkplekken per voltijds baan. Dit zal leiden tot de invoering van andere kantoorconcepten dan medewerkers tot dusver gewend zijn, denkt directeur Vastgoed & Campus Fiona van ‘t Hullenaar in een interview dat zij samen met collegevoorzitter Anton Pijpers aan DUB gaf. Zij erkent dat dat op verzet kan stuiten bij medewerkers en dat een cultuurverandering nodig is. “Maar we gaan de faculteiten en diensten daarbij helpen.”

Indammen kosten huisvestingslasten
Volgens het universiteitsbestuur zijn de maatregelen nodig om te voorkomen dat de huisvestingskosten de pan uitrijzen. Op dit moment bedragen de woonlasten van het universitaire vastgoed al 15.5 procent van de omzet. Zonder verdere actie zou er op termijn 20 procent van die omzet opgaan aan huisvestingslasten, zo is berekend. Onacceptabel, vindt het universiteitsbestuur.

Twee jaar geleden maakte dat met de Uraad immers al de afspraak gemaakt dat 15 procent het maximum moet zijn. Destijds werd bovendien een plafond gezet op de omvang van de investeringen. Met de problematiek van grote asbesthoudende Uithofpanden die aan het einde van hun levensduur waren en de verouderde gebouwenvoorraad in de binnenstad lag er voor 900 miljoen aan investeringswensen. Dat bedrag was te hoog, oordeelde de Uraad en het universiteitsbestuur destijds. De investeringen mochten tot 2027 maximaal 720 miljoen worden. Ook de Rekenkamer drong na grote schandalen met huisvestingslasten bij enkele andere onderwijsinstellingen aan op terughoudendheid.

Duurzamer en gezonder
In de nieuwe plannen is voorzien in een totaal investeringsbedrag van 827 miljoen tot 2027, en meer dan een miljard tot 2032. Op termijn zorgen die uitgaven er volgens het universiteitsbestuur voor dat de 15 procent-grens niet meer wordt overschreden. De nieuwe strategie moet er bovendien toe leiden dat universitaire gebouwen in de toekomst beter passen bij belangrijke uitgangspunten voor onderwijs en onderzoek, denk aan interdisciplinaire samenwerking, digitalisering en communityvorming. Het is de bedoeling dat universitaire gebouwen prettiger en gezonder worden om in te werken, en ook veel duurzamer: er is een reductie van CO2-gebruik voorzien van 65 procent. 

Mede gelet op de gestegen kosten in de bouwwereld, ging de Uraad akkoord met die argumentatie voor de hogere investeringen. Volgens collegevoorzitter Anton Pijpers staat de universiteit voor een opdracht met een omvang die ongekend is voor de UU, de grootste ook van alle Nederlandse universiteiten. “Maar het is geen prestigeproject. We doen het voor het onderwijs en onderzoek.”

Nieuw huisvestingsplan: 'Even rouwen, maar er komt iets moois voor terug'

Studenten en medewerkers kregen maandag rond het middaguur te horen dat hun University College over vijf tot tien jaar moet verkassen. De universiteit doet het luisterrijke collegeterrein aan de Prins Hendrikstraat van de hand. Ook de Engelstalige opleidingen Economie en Philosophy, Politics en Economics die op de International Campus gehuisvest zijn, zullen elders een nieuw onderkomen moeten vinden.