Van Dale en Jellinek: ook student kan alcoholist zijn

Ik ben geen alcoholist, ik ben student en onder studenten wordt nu eenmaal flink gedronken. Dat was in een notendop het verweer van een student wiens rijbewijs was ingetrokken wegens ‘alcoholmisbruik in ruime zin’.

Het idee is wijdverbreid dat studenten geen alcoholist kunnen zijn. Sterker nog, het verhaal gaat dat het gezaghebbende woordenboek Van Dale in de omschrijving van ‘alcoholist’ ooit een uitzondering maakte voor studenten.

“Zo’n vijf jaar geleden werden studenten door de Dikke van Dale nog uitgesloten van het begrip ‘alcoholist’”, staat in een column van het Tilburgse universiteitsblad Univers. Ook in een satirisch artikel op Studenten.net, op weblogs als Studenten zonder centen en een studentencolumn van de TU Delft duikt het idee op.

Broodje aap
Maar het is een broodjeaapverhaal. “Het woord ‘alcoholist’ staat sinds de vijfde editie (1914) in de Dikke Van Dale”, zegt redacteur Hans de Groot. “Ik heb alle edities die daarna zijn verschenen (tot en met de nieuwste, vijftiende editie uit 2015) erop nageslagen, maar een verwijzing naar studenten ontbreekt overal. De bewering klopt dus niet.”

“Wij horen het verhaal wel vaker”, zegt Floor van Bakkum, manager preventie van verslavingskliniek Jellinek. “Het slaat natuurlijk nergens op. Maar één ding klopt wel: niet iedereen die veel drinkt is alcoholist.”

Het gaat om de vraag welke rol alcohol in je leven speelt. “Hoeveel drink je, gaat drinken ten koste van je werk en je studie, lijdt je relatie eronder, wil je weleens minderen en lukt dat dan? Uit de antwoorden op die vragen kun je afleiden of er sprake is van problematisch alcoholgebruik.”

Alcoholcarrière
En alcoholist word je niet van de ene op de andere dag. “Om een alcoholprobleem te ontwikkelen, moet je een behoorlijke tijd drinken”, legt Van Bakkum uit. “De alcoholcarrière van studenten is meestal nog vrij pril.”

Maar ze wil studenten toch waarschuwen voor de gevaren, want ze kunnen natuurlijk wel verslaafd raken. “Misschien merk je dat je moeite hebt om er goed mee om te gaan. Je neemt je voor om wat minder te drinken, gaat naar de kroeg en kunt je dan toch niet inhouden. Dan is het verstandig om op tijd in te grijpen.”

Bovendien is verslaving niet het enige gevaar dat drinkers lopen. “Het is schadelijk voor je lichaam om in korte tijd veel te drinken. Dan kun je wel student zijn, maar daar trekt je lichaam zich niets van aan. Op lange termijn lopen drinkers meer risico op vormen van kanker, maar dat is voor studenten nog ver van hun bed. Op korte termijn kunnen ze dik worden, een slechte adem krijgen en er minder aantrekkelijk uitzien. Dat spreekt misschien meer aan.”