Vrijheidsrede geïnspireerd op ideeën UU-studenten
Oud–minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin spreekt op Bevrijdingsdag een rede uit die mede is gebaseerd op gesprekken met studenten van de Universiteit Utrecht. De traditionele 5 mei-lezing wordt uitgesproken in de Domkerk.
Eind januari sprak Ernst Hirsch Ballin met acht studenten van de faculteit Geesteswetenschappen. Zij hadden zich aangemeld na een oproep van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Het thema van de lezing is dit jaar Vrijheid spreek je af. Hirsch Ballin wilde via de gesprekken te weten komen “hoe het thema en mijn voorlopige ideeën over mijn lezing zich verhouden tot interesses en vragen bij in reflectie geïnteresseerde jonge medeburgers”.
De studenten van wie de studies uiteenlopen van Geschiedenis tot Taal- en Cultuurstudies en Liberal Arts and Sciences hadden zich opgegeven om verschillende redenen. De één wou vooral het Vredespaleis in Den Haag eens van binnen zien, de ander was aangetrokken tot het thema.
Hirsch Ballin wilde van de studenten weten wat vrede voor hen betekent en hoe vrede tot stand komt. Het thema werd op persoonlijk niveau beantwoord. “Vrijheid is voor mij vrij kunnen reizen door Europa dankzij het Schengenverdrag”, zei een student.
Een terugkerende en actuele vraag was of Nederland, zelf ook eens bevrijd, de verantwoordelijkheid heeft om in te grijpen in andere landen waar de vrijheid in het geding is. De meeste studenten én Hirsch Ballin zelf waren het daar over eens, maar op welke manier? Ruim een uur hield dat de gemoederen bezig. Sommige studenten vonden het sturen van een leger om de vrede en vrijheid te handhaven een inbreuk op de soevereiniteit. Diplomatiek en economische druk zouden ook kunnen helpen. Anderen leek het juist een goed idee om een buitenlandse troepenmacht te laten waken over de vrijheid van mensen in conflictgebieden.
Derdejaarsstudent Geschiedenis Martijn Stolze was onder de indruk van de bijeenkomst. Mede door deze ontmoeting gaat hij nu ook rechten studeren. "Ik vond het intellect van meneer Hirsch Ballin even imponerend als het Vredespaleis. Hij kon zo goed een discussie van tien minuten terugbrengen tot een essentie en relevant maken in de context."
Hirsch Ballin is positief over de bijdrage van de UU’ers: "Vrijheid en recht werden door de studenten verbonden met conflicten die door regels tussen de betrokken partijen moeten worden voorkomen of, als ze zich toch voordoen, tot vrede moeten worden gebracht. Daarbij werden - misschien dankzij het feit dat we in het Vredespaleis zaten - verbanden gelegd met misdrijven tegen de menselijkheid en internationale rechtspraak."
Wat heeft hij van de dag opgestoken? "Het was een heel bijzondere stimulans en toetssteen in de fase waarin ik mijn lezing uitwerkte. Mij viel het idealisme op dat - in weerwil van vooroordelen over de 'geest van de tijd' - in de groep levensgroot aanwezig was."
De exacte inhoud van de lezing blijft natuurlijk nog onbekend tot 5 mei, maar Hirsch Ballin licht een tipje van de sluier op: "De slotzin van mijn 5 mei-rede zullen de studenten straks herkennen. Die viel mij in toen ik de discussie aan het slot van de bijeenkomst evalueerde. Ik hoop dat van mijn kant overkwam dat mijn juridische professie nauw verbonden is met het verlangen naar vrijheid en rechtvaardigheid."
De lezing is alleen toegankelijk voor genodigden. De rest van het programma is vrij toegankelijk. Kijk voor meer informatie op de site van Comité 4 en 5 mei.
4-mei lezing
In de Aula van het Academiegebouw is een dag eerder op zaterdag 4 mei de lezing van de gerenommeerde professor Steven Pinker van Harvard University over geweld en vrede. Studium Generale, Stichting Vrede van Utrecht en het Utrechts Comité 4 mei-herdenking organiseren deze jaarlijkse lezing aansluitend op de ceremonie op het Domplein. De lezing begint om 20.15 uur, is vrij toegankelijk en volledig in het Engels.