Waarom leren voor een tentamen als je nog een herkansing hebt?

Hertentamens zijn in het hoger onderwijs vanzelfsprekend. Maar het zorgt er volgens eerder onderzoek voor dat studenten hun eerste tentamen minder goed voorbereiden. De kans dat ze zakken is daardoor groter. Hoe kan dat ‘herkansingseffect’ worden tegengegaan, wilde promovendus bij de Rijksuniversiteit Groningen Rob Nijenkamp weten.

Hij onderzocht aan de hand van vragenlijsten de studiestrategieën van eerstejaars studenten psychologie. En inderdaad: ze sorteren bij het leren al voor op de herkansingsmogelijkheid en stoppen minder tijd en moeite in de voorbereiding van het eerste tentamen.

Minimumcijfer
Die perverse prikkel kan niet helemaal worden tegengaan, maar er zijn wel manieren om hem te verminderen, ontdekte Nijenkamp. Het helpt als studenten alleen een herkansing krijgen als ze voor hun eerste tentamen een minimumcijfer van bijvoorbeeld een vier moeten halen. Dat werkt een serieuze voorbereiding voor het eerste tentamen in de hand.

Een andere mogelijkheid is zorgen dat er meer tijd zit tussen het tentamen en de herkansing.

De lesstof is tegen de tijd van de herkansing dan dusdanig weggezakt dat studenten weten dat ze weer helemaal opnieuw de studieboeken in moet duiken om het tentamen alsnog te halen. Ook daardoor wordt een herkansing minder aantrekkelijk.

Veel stress
Recent schreef student Hugo Wagenmakers op DUB een opinie waarin hij juist pleit voor meer herkansingsmogelijkheden. Hij wil niets tegen het onderzoek inbrengen, maar merkt onder studenten dat een tentamenperiode veel stress oplevert, zeker als er maar beperkte herkansingsmogelijkheden zijn. Dat kwam volgens hem ook naar voren uit de monitor mentale gezondheid van vorig jaar. “Als de universiteit daar rekening mee wil houden zullen ze iedereen een herkansing moeten aanbieden, ongeacht het cijfer. Een logisch gevolg hiervan zou zijn dat de stress van studenten hierdoor afneemt.”