Willen opleidingen geneeskunde inderdaad weer gaan loten?

Sinds kort mogen opleidingen met een beperkt aantal eerstejaars (zoals geneeskunde) weer gebruik maken van loting bij het toelaten van nieuwe studenten. En ze overwegen inderdaad om dat te doen, blijkt uit een rondgang van dagblad Trouw. Ook de Geneeskundeopleiding aan het UMC Utrecht denkt na over een andere manier van selecteren. 

Wat is precies het nieuws?
De selectie voor de opleiding geneeskunde gaat flink op de schop om de diversiteit onder studenten te vergroten, stelt Trouw. Loting zou een comeback maken. “Zo gaat de Radboud Universiteit in Nijmegen mogelijk volledig over op ongewogen loting”, aldus Trouw. “Daarbij maakt iedere kandidaat evenveel kans, ongeacht eerdere rapportcijfers of motivatie.”

Is de instroom van studenten nu niet divers genoeg?
Selectie werpt een drempel op voor studiekiezers zonder hoogopgeleide ouders, blijkt uit onderzoek, en voor studenten met een migrantenachtergrond. De Onderwijsinspectie kraakt de willekeur aan criteria in selectieprocedures. De opleidingen doen maar wat, was de kritiek.

En loten zou dat oplossen?
Met loting maakt iedereen in principe dezelfde kans. Wel kun je gewogen loting hebben, bijvoorbeeld voor studenten met hoge cijfers. Dan kan er weer enige ongelijkheid in sluipen.

Komt er in Nijmegen echt ongewogen loting, waarbij iedereen met een vwo-diploma evenveel kans maakt?
Nee, antwoordt een woordvoerder die we erover spreken. Want de loting wordt in elk geval gecombineerd met een ‘inspanningsverplichting’, al is nog onbekend hoe die eruit komt te zien. “Je wilt het speelveld zo eerlijk mogelijk maken.”

Kun je ook een beetje selecteren en daarna loten?
Ja, dat is mogelijk gemaakt. Groningen wil tempo maken en zo’n gemengd model volgend jaar al invoeren, vertelt een woordvoerder. Reden is het verbeteren van de kansengelijkheid. Ook het Erasmus MC heeft zo’n mengvorm van selectie en loting voor ogen. “Maar er moeten nog veel gesprekken gevoerd worden voor we zeker weten welke kant het op gaat”, licht een woordvoerder toe.

Wat vindt de politiek hiervan?
“Mooi dat meerdere geneeskundeopleidingen hier nu mee aan de slag willen”, twittert minister Robbert Dijkgraaf in een reactie op het artikel van Trouw. De politiek steunde in meerderheid het toestaan van loting. Na een scherp debat is de uitkomst dat opleidingen loten en selecteren ook – tot op zekere hoogte – mogen vermengen. 

Wanneer werd loting eigenlijk verboden?
Vanaf 2017. Want getalenteerde studenten moesten niet afhankelijk zijn van het lot, was toen het idee. Maar de politiek kwam er snel weer van terug, toen selectie allerlei nadelige gevolgen bleek te hebben voor de diversiteit.