Woningbouw, windmolens en veiligheid thema’s in verkiezingsdebat voor studenten

Een volle zaal bij gezelligheidsvereniging Unitas met joelende studenten. Dat was na de coronatijd even wennen. De locatie leende zich zeer goed voor een debat over de gemeenteraadsverkiezingen waarbij het vooral moest gaan over de studententhema’s.

Oorspronkelijk waren er twaalf partijen uitgenodigd. De PVV en Denk haakten af,  in plaats daarvan werden Bij1, EenUtrecht en Socialisten Utrecht toegevoegd. Het lukte de organisatoren Federatie Utrechtse Gezellgheidsverenigingen (FUG) en studentenbelangenbehartiger Vidius om een werkbare opzet te bedenken voor het debat De student stemt. Zij kozen voor acht stellingen waarbij steeds vier partijen het woord voerden. Presentator Daan Warnas zorgde ervoor dat de sprekers niet te lang aan het woord bleven.

Alcohol in de parken
Het debat begon met een thema waar studenten weinig connectie mee hebben: of ouders vrij mogen kiezen naar welke basisschool ze hun kinderen sturen. Dat werd snel goedgemaakt met de tweede stelling. Die ging over de vraag of alcoholconsumptie moet worden toegestaan in de parken.

Victor Paalman van Student & Starter is daar een groot voorstander van. “Je zag dat de parken voor studenten een toevluchtoord waren in coronatijd. Als je op een kleine kamer zit, moet je de ruimte krijgen naar een park te gaan.”

Hij zag het al helemaal voor zich: “Zorg voor pop-up bars in die parken zodat je daar als student een lekker koud biertje kan drinken”. Paalman kreeg steun van de SP en de SP-afsplitsing Socialisten Utrecht. Zij vinden dat de openbare ruimte in principe voor iedereen is, maar dan wel liefst zonder commerciële exploitatie.

Kritiek kwam er van Anton Stam van Volt. “We moeten het wel leefbaar houden”, zei hij. Hij pleitte voor vrij alcoholgebruik overdag en een verbod vanaf 22.00 uur ’s avonds om overlast te voorkomen. “Je wilt dat in de binnenstad mensen blijven wonen, dan moeten die wel goed kunnen slapen”.

Dat was tegen het zere been van Paalman van Student & Starter. Studenten kunnen volgens hem best verantwoord omgaan met alcohol in een park. Hij stelde ‘parkguides’ voor. Dat zijn geen boa’s, maar een soort stewards die de parkbezoekers begeleiden en hen netjes vragen het afval op te ruimen of de muziek wat zachter te zetten.

Isolatie of windmolens
Sommige onderwerpen gingen over een ander thema, maar veelal werd de verbinding met de student toch gelegd. Zo was er een felle discussie over het plaatsen van windmolens in Rijnenburg. De lokale partijen EenUtrecht en Stadsbelangen vielen D66 aan omdat het besluit tot plaatsing van de windmolens niet realistisch zou zijn en onvoldoende rekening houdt met de verwachte gezondheidsklachten van omwonenden.

De twee partijen pleitten voor meer isolatie van huizen, waarbij met name de studentenhuizen werden genoemd. D66 en Partij voor de Dieren waren daar overigens ook voor, maar zij denken dat Utrecht de klimaatproblemen niet kan aanpakken zonder windmolens in Rijnenburg en De Uithof.

Ook de discussie over cameratoezicht, kreeg een wending richting de beleveniswereld van studenten. De vraag was of meer cameratoezicht kan helpen om straatintimidatie tegen te gaan. Volgens GroenLinks en de Socialisten Utrecht moet je daar voorzichtig mee zijn en kijken wat het oplevert. Dataminimalisme, noemde GroenLinks-vertegenwoordiger Mahaar Fattal het beleid om kritisch te kijken naar het gebruik van camera's.

De Piratenpartij heeft privacy hoog in het vaandel staan en is tegen camera’s. Kandidaat Kim Jansen: “Dat werkt niet. Je kunt beter buurtvaders en buurtmoeders inzetten, bijvoorbeeld in een wijk met studentenhuizen en zo zorgen dat iedereen goed met elkaar omgaat.”

De meest hilarische uitspraak in dit debat kwam van Forumlijstaanvoerder George Woodham. Hij zei dat hij tegen camera’s was omdat hij de overheid niet vertrouwt. Toen iemand uit de zaal voorlas dat in zijn verkiezingsprogramma stond dat er meer camera’s moesten komen, zei hij: "Maar ik ben tegen.”

Een student uit de zaal vroeg waarom iedereen tegen camera's was als die toch konden helpen om te zien wie zijn gestolen fiets heeft gejat. Volgens de partijen woog dat niet op tegen de inbreuk op de privacy.

Projectontwikkelaars
Het hoofdthema was deze avond huisvesting en daarbij werd meteen de link gelegd met de studentenhuisvesting. Vooral de PvdA met kandidaat Joachim Cornielje wierp zich op als de Partij van de Huizen. “Er is een tekort van 8600 studentenkamers en daar moet wat aan gedaan worden. De gemeente moet huisjesmelkers hard aanpakken en zelf initiatief nemen door grond te kopen om studentencomplexen en sociale huurwoningen te bouwen.”

Hij kreeg steun van bijna alle partijen. Ook de coalitiepartijen D66 en GroenLinks willen meer betaalbare (studenten)woningen. Toch kregen deze partijen er in deze debatten flink van langs. Isabelle Booij van D66 zei dat het te risicovol is om als gemeente zelf grond te kopen. Je kunt beter goede afspraken maken met projectontwikkelaars.

Met name Volt haalde fel uit naar ‘de fabeltjes van D66’ en noemde de partij naïef. Die projectontwikkelaars houden zich volgens Volt niet aan de afspraken en de gemeente staat dan machteloos. Die kritiek kreeg ook GroenLinks.

GroenLinks kandidaat Fattal beaamde in het debat over kraken dat de gemeente de afgelopen periode  te naïef was omgegaan met de projectontwikkelaars als het ging om grote huisvestingsprojecten en dat het de komende jaren beter moet.

VVD en CDA willen dat er duidelijkere afspraken komen over huizen die leegstaan. Studenten zouden wat hen betreft een tijdelijk onderkomen mogen krijgen in zulke panden. Dat levert betere resultaten op dan het toestaan van kraken. “Krakers maken er vaak een zooitje van”, zei Tess Meerding van de VVD.

Partijen Bij1 en Partij voor de Dieren vonden juist dat kraken wel toegestaan moet worden om zo de speculanten aan te pakken. Op het moment dat een huiseigenaar kan aantonen dat er wat met het gebouw gaat gebeuren, zouden de krakers weg moeten gaan.

Vluchtelingen
Forum was de enige partij die de oorzaak van het probleem van de huisvesting elders zocht. Woodham: “Dat komt door de enorme groei van internationale studenten en de massa-immigratie.”

En toen was er net een debat geweest over diversiteit waarin Bij1 wilde dat de gemeente ernaar streeft dat het eigen personeel een afspiegeling is van de samenleving. Dat betekent meer mensen aannemen die anders buiten de boot dreigen te vallen door hun achtergrond. En uitgedaagd door het CDA zou dat volgens Noura Oul Fakir ook moeten gelden voor  bijvoorbeeld PVV’ers die worden buitengesloten.  Job van den Broek van het CDA zag zo’n quotum niet zitten. “Wie wil er nu in zijn sollicitatie al zijn kenmerken prijsgeven waar hij of zij mogelijk op gediscimineerd wordt?”

In ieder geval kreeg het debat door de opmerking van Forum nog een venijnig staartje. GroenLinks kandidaat Mahaar Fattal , die zelf een Syrische achtergrond heeft, zei in een slotstatement dat ze vindt dat Utrecht zich ten alle tijden moet blijven profileren als stad waar vluchtelingen welkom zijn. Zeker nu er een oorlog gaande is.

Het hele debat is opgenomen met een livestream. Het is de bedoeling dat de bijeenkomst daar later nog is terug te zien.