Aparte partijen voor studenten en docenten is niet meer van deze tijd

Aparte partijen voor studenten en docenten is niet meer van deze tijd. Er wordt een belangentegenstelling gecreëerd die er niet is en daarom hebben wij van UUinActie één partij voor studenten én docenten. De problemen rondom werkdruk illustreren deze noodzaak het best.

De laatste jaren is de werkdruk voor docenten aanzienlijk toegenomen. Er is steeds minder tijd beschikbaar om colleges op een fatsoenlijke manier voor te bereiden en tentamens na te kijken. We weten dat de belangrijkste redenen hiervoor externe redenen zijn: het aantal studenten groeit, terwijl de overheid haar bekostiging heeft teruggeschroefd. Tot nu toe heeft het universiteitsbestuur hier echter vooral op gereageerd door tijdelijke contracten zonder onderzoektijd en zonder perspectief tot vaste aanstelling aan te bieden. Ook zijn de lasten van het onderwijzend personeel alleen maar groter geworden: steeds meer opdrachten moeten in steeds minder tijd worden beoordeeld, klassen zijn vergroot, etc. Dit raakt ook studenten direct. Hun onderwijskwaliteit staat onder druk.

Omslachtige administratieve processen
Daarnaast worden steeds meer taken (zoals voorlichtingsactiviteiten, open dagen, matchingsdagen, advies over studentuitwisseling maar ook veel taken van leidinggevenden), niet meer gecompenseerd. Bovendien hebben zowel docenten als administratief personeel te maken met omslachtige administratieve processen, met als extreem voorbeeld de visitaties, een enorme machine waarvoor docenten meters papier en ingewikkelde verslagen moeten schrijven om hun werk te verantwoorden – dit uiteraard boven op hun reguliere taken en zonder compensatie. Dit geeft hun vaak het gevoel dat ze als professionals niet vertrouwd worden en dat zij zich voortdurend moeten verantwoorden.

De kwaliteit van het onderwijs dat de UU nastreeft kan niet worden geleverd in de tijd die onder de huidige modellen voor onderwijstaken wordt uitgetrokken. Veel docenten kiezen ervoor om meer uren te werken dan dat we worden betaald, en ze offeren verlof en onderzoekstijd op om de kwaliteit van het lesgeven hoog te houden. In sommige faculteiten is de onderwijslast zo zwaar geworden dat de onderzoekers alleen in hun vrije tijd aan hun onderzoektaken komen. Ook hier zie je dat studenten het slachtoffer dreigen te worden van gebrek aan tijd bij hun docenten. Een voorbeeld: de docent die vroeger nog enthousiast kon spreken vanuit zijn of haar onderzoeksgebied, kan dat tegenwoordig vaak veel minder.

Wat het nog lastiger maakt is dat het academisch jaar bij ons extreem lang is in vergelijking met andere landen en toch wordt er van ons verwacht dat we concurreren op internationale schaal tegenover medewerkers die veel meer tijd hebben voor onderwijs en onderzoek.

Niet over praten
Het valt studenten vaak niet echt op hoe docenten gebukt gaan onder deze enorme werkdruk. Docenten praten er ook niet graag over. Toch raakt het studenten wel degelijk. Denk bijvoorbeeld aan de extra tijd die docenten nodig hebben om tentamens na te kijken of dat het onderwijs massaler is waardoordocenten in een burn-out belandden of omdat er simpelweg onvoldoende docenten zijn voor het toegenomen aantal studenten. Het gevolg voor studenten is minder (persoonlijke) aandacht en minder verdiepend onderwijsminder aandacht kunnen besteden aan jou als student. Maar nog los van de wankelende onderwijskwaliteit, komen steeds meer studenten op voor hún docenten: afgelopen september besloten tientallen studenten om steun uit te spreken voor hun docenten door 10.000 vierkantjes te krijten door de hele stad. Elk vierkantje stond symbool voor één uur overwerk dat ons academisch personeel per dag overwerkt. Studenten beseffen namelijk steeds vaker dat zij vaak goed onderwijs krijgen, maar dat dit ten koste gaat van het privéleven van hun docenten. Prachtige morele steun dus.

Krachten bundelen
Studenten lijken het door te hebben, maar heeft de medezeggenschap het ook door? Dringt nu eindelijk goed door tot medezeggenschappers dat we onze krachten moeten bundelen, in plaats van het in standhouden van een niet bestaande tegenstelling?
Het niet samen optrekken is ook riskant. Het probleem van werkdruk is namelijk ingewikkeld en vraagt een gezamenlijke aanpak.

Ten eerste, de landelijke aanpak. Op 6 april is de landelijke Alarmdag voor de wetenschap, waarbij alle universiteiten acties organiseren om aan te geven dat er dringend 1,1 miljard geïnvesteerd moet worden in het wo. Er is geld nodig voor extra personeel- dat staat vast en dat laten de cijfers ook zien: wij geven slechts 2,2 procent van ons bbp uit aan onderwijs en innovatie terwijl op Europees niveau 3 procent is afgesproken. Vanzelfsprekend moeten alle krachten worden gebundeld om deze investeringen voor elkaar te krijgen.

Ten tweede, de universitaire aanpak: onze universiteit gaat op dit moment uit van wantrouwen in studenten en docenten. Denk zelf aan proctoring en nauwe aanwezigheidseisen bij studenten en  cursusevaluaties (met mogelijke arbeidsrechtelijke gevolgen) bij docenten. Willen we ook hier een vuist maken, dan moeten we dat samen doen.

Kortom, er moet geld bij én we moeten een systeem van vertrouwen bouwen. Van bezuinigen en hiërarchie naar investeren en democratie. Dat is in het belang van ons allemaal, zowel student als docenten.

Dit artikel is mede tot stand gekomen met hulp van Katell Laveant en Jochen Hung