Bachelor? Ja. Werk? Nee
Niemand zit te wachten op jongeren met een universitaire bachelordiploma, merkt Anke van Dijk. Hieronder een ontluisterend verslag van haar zoektocht naar werk.
“Pling” hoor ik en ik zie dat ik een mailtje binnen heb gekregen. Mijn hart begint luider te bonzen als ik lees wie de afzender is. Snel open ik het mailtje en lees de inhoud: “Geachte mevrouw van Dijk, beste Anke, hartelijk dank voor uw reactie op de vacature. Helaas…”. Ik houd al op met lezen.
Dit is de vierde afwijzing deze week. Ik ben Anke, 22 jaar en heb een bachelor Engelse Taal en Cultuur behaald aan de Universiteit Utrecht in augustus dit jaar. Omdat ik niet zeker wist welke master ik wilde doen en het zonde vond om dan maar ienemienemutte toe te passen, besloot ik een tussenjaar te doen zodat ik me kon oriënteren op wat ik wilde. Het plan was om driekwart jaar hard te werken, spaargeld op te bouwen en van dat geld nog een aantal maanden te reizen. Prachtig plan. Totdat het onmogelijk bleek om een baan te vinden.
Vrolijk roept minister Jet Bussemaker dat het absoluut mogelijk is om met een bachelordiploma een baan te vinden. Het is daarom ook geen probleem om masterstudenten extra geld uit de zak te kloppen, onder andere door een sociaal leenstelsel in te voeren. Ik vermoed dat ze nooit in mijn situatie gezeten heeft.
Om rond te kunnen komen per maand, moet ik minstens dertig uur per week werken. Omdat ik niet meer kan leunen op de comfortabele steun van een lening en mijn maandelijkse lasten er niet minder op zijn geworden, moet er toch aardig wat geld binnenkomen. In augustus ben ik begonnen met zoeken naar een baan, in eerste instantie rustig en oriënterend maar naarmate de maanden vorderden toch met meer urgentie. Inmiddels is het december, is mijn spaargeld volledig op, mijn bankrekening leeg en ben ik bezig met bijstand aanvragen. Je zou zeggen, een bizarre situatie voor een jonge meid van 22. Waarom kan ik geen baan vinden?
Ten eerste heb je de startersbanen. Een prachtige plek om te beginnen met solliciteren, zou je denken. Bizar genoeg wordt er in heel erg veel startersvacatures gevraagd naar… ervaring in het vakgebied. Nu kan het zijn dat ik er geheel niks van begrijp, maar ik was onder de indruk dat een startersbaan er juist was om zonder ervaring in binnen te stromen. Immers, waar moet je anders ervaring opdoen?
Banen binnen mijn vakgebied, Engels, zijn sowieso al schaars. Zonder lesbevoegdheid (die je behaalt met een master of een minor) mag ik geen les geven, zonder vertaaldiploma willen ze me niet hebben voor vertalingen. De enige tussenoplossing is blijkbaar een internship, of stage. Helaas krijg je daar amper voor betaald en dat is voor mij dus geen optie.
Sarah Kendzior legde het in vier tweets uit:
Here is how the internship scam works. It's not about a "skills" gap. It's about a morality gap.
— Sarah Kendzior (@sarahkendzior) 9 juni 2013
1) Make higher education worthless by redefining “skill” as a specific corporate contribution. Tell young people they have no skills.
— Sarah Kendzior (@sarahkendzior) 9 juni 2013
2) With “skill” irrelevant, require experience. Make internship sole path to experience. Make internships unpaid, locking out all but rich.
— Sarah Kendzior (@sarahkendzior) 9 juni 2013
3) End on the job training for entry level jobs. Educated told skills are irrelevant. Uneducated told they have no way to obtain skills.
— Sarah Kendzior (@sarahkendzior) 9 juni 2013
Ten tweede heb je de studentenbaantjes. Nou zijn ze er al minder happig op om mij daar aan te nemen, aangezien ik (tijdelijk) geen student meer ben, maar als ik toch de mogelijkheid krijg, kom ik in een groep van 500 of meer andere studenten die ook solliciteren.
Omdat er zo ongelooflijk veel sollicitaties zijn, hebben werkgevers de luxe om, na het binnenkomen van de sollicitaties, de lat ineens veel hoger te leggen. Waar in de vacature-omschrijving nog stond dat ervaring in een contactcenter een pré is - en dus geen vereiste! - blijkt in het telefonisch screening gesprek ineens dat ik minstens een jaar ervaring in een contactcenter moet hebben om überhaupt overwogen te worden. Aangezien ik maar vier maanden ervaring heb, is het jammer maar helaas, terwijl ik er van overtuigd ben dat ik perfect ben voor de baan.
Ten derde heb je alle overige baantjes. Mijn grens ligt bij promotiewerk - dat vind ik je ziel verkopen aan de duivel - en ik sta ook niet te trappelen om prostituee te worden, maar voor de rest neem ik ál het werk aan.
En daar ligt het volgende probleem: als ik solliciteer op, bijvoorbeeld, teamleider of kassamedewerker bij de Hema, krijg ik te horen dat ik ver overgekwalificeerd ben voor de baan. Ja, hèhè, dat wist ik ook, maar ik heb tóch gesolliciteerd, dus blijkbaar wil ik de baan, nietwaar? Zo ziet de werkgever het niet. Die is bang dat ik vertrek zo gauw ik iets beters tegenkom. Als ik aangeef dat ik best bereid ben om een contract te tekenen voor een jaar, mocht dat een probleem zijn, wordt er ook geweigerd en ben ik weer terug bij af.
Inmiddels werk ik via een uitzendbureau zestien uur per week in de afwaskeuken van een bedrijfskantine. Het is geen geweldig werk, maar het is íets. Helaas is het ook tijdelijk en ben ik genoodzaakt om alsnog meer dan tien sollicitaties per week eruit te sturen. Van 80 procent hoor ik niet eens iets terug.
Het meest vervelende is misschien nog wel dat mijn situatie niet een unieke is. Ik ken talloze mensen van mijn leeftijd, binnen en buiten mijn vakgebied, met of zonder master, die absoluut geen baan kunnen vinden. De werkloosheid stijgt nog steeds behoorlijk onder jongeren en niemand lijkt er wat aan te willen doen. Kortom, de huidige situatie staat gelijk aan mijn carrière: het werkt niet.
Dit artikel verscheen eerder op de website van VUUR, een van de studentenpartijen in de universiteitsraad.