De stad, de universiteit en de ranglijstjes
De Utrechtse professors gaan bij het lustrum op de fiets naar basisscholen. Dan ontdekken ze hoe scheef de verhouding is tussen de doorsnee stadspopulatie en de universiteitsbevolking, zegt Trude Maas van de Utrecht Development Board. Flink wat werk aan de winkel.
Wie de internationale top-honderd een beetje volgt weet het wel: onze Utrechtse universiteit staat altijd hoog qua kwaliteit van onderzoek. Zie onder andere de Shanghai-ranking. Mooi, maar dat ontstaat niet vanzelf. Dus we mogen dankbaar zijn voor al het harde werk erachter.
Binnenkort bestaat de universiteit 380 jaar, en de stad deelt in dat feestje. Ik weet niet of er ook al rankings zijn die aangeven welke universiteit het beste is in het ‘mee laten genieten van haar omgeving’. Waar stad en regio het meest profiteert van de wetenschappers, een ‘maatschappelijke ranking’ dus. Een leuke lijst zou het kunnen worden.
Om simpel te beginnen: binnen Nederland. De Vrije Universiteit Amsterdam (VU) profileert zich bijvoorbeeld als emancipatie-universiteit, trouw aan haar traditie. Je ziet daar dan ook heel wat meer huidskleuren en hoofddoekjes dan in Utrecht. Technische Universiteit Eindhoven loopt voorop in nadenken over specifieke competenties van autisten, omdat ‘Eindhoven’ er nu eenmaal meer over de vloer heeft dan elders. Zo valt nog wel meer te melden over de universiteiten.
Meet the Professor
Hoe zit het met Utrecht? Hoe laat de UU haar omgeving meeprofiteren van het onderzoek? Op 30 maart kunnen 140 hoogleraren de start maken met het denkwerk. Dan stuurt Universiteit Utrecht namelijk haar hoogleraren naar buiten, de basisscholen in. Ze gaan op honderd scholen uitleggen wat voor onderzoek ze doen. Doel: leerlingen vroeg geïnteresseerd maken in onderzoek. Onderzoek van allerlei soort. Er doen hoogleraren mee die alles van vulkanen weten, of van Napoleon. Of hoe je spieren werken. Een initiatief van het Wetenschapsknooppunt Utrecht en het heet Meet the Professor.
Op 30 maart komen die professoren aanfietsen. Wanneer ze hun toga thuis laten, zien ze er vast uit als hele gewone meneren (en mevrouwen…). Dat is op zich al leerzaam toch?
De professoren zijn natuurlijk niet echt gewend om over hun vak te praten met kinderen van groep 7 of 8. Daar worden ze dan weer bij geholpen onder andere door studenten van de Pabo. Die weten dat immers wel.
Professor meets Utrecht
Ik stel me zo voor dat die hoogleraren achteraf hun ervaringen grondig delen. Want het is ook ‘Professor meets Utrecht’ voor een aantal, denk ik. Zij zullen heel wat meer varianten tegenkomen dan de 60 procent voornamelijk blonde meisjes die ze nu in de collegebanken tegenover zich zien. Zij zullen zich ook kunnen afvragen hoe scheef de verhouding eigenlijk mag zijn tussen de doorsnee stadspopulatie en de universiteitsbevolking. Zolang het onderscheid tussen hoog- en laagopgeleiden ook via etnische groepen en sekse loopt, is er immers flink werk aan de winkel.
De Utrecht Ranking
Misschien een idee als de universiteit als verjaarscadeau aan ‘ons’ de start van een maatschappelijke ranking geeft. Best een klusje om te ontwikkelen, want wat zijn de criteria? Enerzijds over de vraag hoe de regio profiteert van het universitaire onderzoek, verder zichtbaar gemaakt wordt wat we al weten over actuele vraagstukken in de stad? Zodat beleidsmakers bij de gemeente bijvoorbeeld zich geïnspireerd weten door beschikbare kennis? Anderzijds kun je onderzoek in hoeverre de universiteit een afspiegeling is van de bevolking van de regio waar ze staan.
Zou het niet mooi zijn als juist ter gelegenheid van die verjaardag de Universiteit Utrecht het initiatief neemt voor zo’n ranking .En dat we over een paar jaar trots kunnen zeggen dat de Universiteit in Utrecht ook op de ‘maatschappelijke ranking’ tot de best scorenden behoort? Wij noemen hem maar alvast de ‘Utrecht Ranking’.
Deze column is oorspronkelijk geschreven voor De Utrechtse Internet Courant DUIC.
Te wit, te Nederlands, te westers, te mannelijk, te elitair, kortom: te ‘ons soort mensen’. Hoe kan de universiteit dat veranderen? Klik hier voor meer verhalen over internationalisering, emancipatie, inclusie en politieke correctheid.