Ieder voor zich…en wie voor ons allen?

Onder druk van de bezuinigingen lijkt iedereen in het hoger onderwijs nu bezig zijn eigen tuintje op te tuigen, ziet U-raadslid Ruud van den Bos. En dat terwijl de commissie Veerman een beroep doet op de gehele sector.Het rapport Veerman werd door iedereen omarmd, van links naar rechts, van onder tot boven. Dit was dé leidraad voor de toekomst van het onderwijssysteem, misschien zelfs wel dé leidraad voor de ontwikkeling van jonge mensen van 15 tot 25 jaar, de jaren waarin pubers zich ontwikkelen tot volwassen mensen, tot burgers, die de samenleving voorzien van de nodige kennis- en vak-brandstof. De HBO-instellingen evenals de universiteiten kregen een heldere serie, gezamenlijke, opdrachten.Er was alleen een probleem met de uitvoering van het rapport: in plaats van geld erbij moest het met minder geld. In het begin leek het even, dat iedereen de schouders eronder wilde zetten om dat laatste aan te vechten: vrijdag 21 januari waren HBO-instellingen, de universiteiten en de studenten in Den Haag om duidelijk te maken aan het kabinet, dat bezuinigen een ramp was voor het onderwijs.Maar ook toen waren er al geluiden te horen, dat studenten en universiteiten verschillende belangen hadden. De universiteiten waren tegen de bezuinigingen op het onderwijssysteem, wat niet per se samenging met de belangen van de studenten: een ontwikkeling tot volwassene waarbij fouten maken en extra ontwikkelingskansen noodzakelijk zijn. De VSNU heeft nu met haar uitgelekte notulen aangegeven wat ideeën voor haar agenda zijn: geld voor studenten is geld van ons, we kieperen problemen over de schutting naar het HBO, en we schroeven het collegegeld op.De vraag is natuurlijk waarom die notulen zijn uitgelekt. Het is een klein clubje, intelligente, zorgvuldig handelende mensen. Uitlekken duidt meestal op onenigheid. Iemand heeft er baat bij dat de boel op straat ligt. Maar wie? Voer voor journalisten, zou ik zeggen!Maar belangrijker is, dat de VNSU precies datgene doet dat nu vooral niet gedaan moet worden. De VSNU gaat niet over de studiefinanciering en zou zich daar ook geen opvatting over moeten aanmeten om haar eigen belangen te beschermen. De wijze van studiefinanciering is een politieke keuze, die niet één op één te maken heeft met de financiering van het onderwijs- en onderzoekssysteem. Dat het boekhoudkundig communicerende vaten zijn binnen OC&W is een politieke keuze, geen natuurgegeven.De VSNU moet zich vooral bezighouden met de vraag: hoe kunnen we als universiteiten tot een heldere discussie over de onderlinge profilering komen en hoe zorgen we samen met HBO-instellingen en de LSVb/ISO er voor, dat leerlingen van het MBO, de HAVO en het VWO op de juiste plek komen (matching, selectie).De bestuurders van de universiteiten zijn geen kennisondernemers en eigenaar van het hoger onderwijs. Immers, hoger onderwijs wordt betaald uit publieke gelden en is publiek bezit. Bestuurders zijn dienend, niet meer en niet minder. Mijn oproep aan de bestuurders van de universiteiten zou daarom dan ook zijn: u dient een publieke zaak, stap over uw eigen schaduw, en zorg ervoor dat u samen met andere partijen het rapport Veerman tot bloei laat komen. Word geen wolf in tijden van schaarste!