Red alert

Hoogleraar Klaas van Egmond neemt de ufo-wetenschap in bescherming. Gerdien de Jong hoort de alarmbel afgaan.

We mogen de Rooms-Katholieke Kerk dankbaar zijn dat ze in 1633 Galileo Galilei tot zwijgen hebben veroordeeld. Het heeft ons een prima meldsysteem voor namaakwetenschap opgeleverd. Iedere keer dat iemand naar Galilei verwijst om te betogen dat de gevestigde wetenschap kleinzielig, rancuneus, gesloten, een priesterkaste, betweterig, dogmatisch, bang voor nieuwe ideeën is en angstig vasthoudt aan oude paradigma’s, rinkelt de alarmbel. Hier op DUB is ook naar Galilei verwezen, en ook hier rinkelt de alarmbel.

Waar gaat het over? Over Unidentified Flying Objects,  UFO’s. Niet een onderwerp dat je met wetenschap associeert. Maar er was geduveljaag over in Delft, en Utrecht kwam aangalopperen om de Ufoloog te redden.

Coen Vermeeren, hoofd van Studium Generale van de TU Delft, gelooft in ufo’s, en behoorlijk ook. Niet dat hij zich interesseert voor lenswolken of luchtspiegelingen, nee, de echte rimram: aliens en vliegende schotels, officiële geheimhouding, and what have you.

De rector magnificus van de TU Delft is in gesprek met Coen Vermeeren, over de vraag of zijn opvattingen over onder meer ufo’s ‘voldoende onderscheiden kunnen worden van zijn taken bij de TU Delft’. Dit nadat Vermeeren al eerder gewaarschuwd was dat de TUD niet erg verheugd was over zijn bezigheden op het grensvlak van wetenschap en fictie. Er schijnt een toezichtscommissie te zijn ingesteld om zijn uitlatingen over ufo's tot een minimum te beperken'. Dan zou je denken dat de TUD zich heel netjes gedraagt.

Hier op DUB en in de Volkskrant heeft prof.dr. Klaas van Egmond Vermeeren verdedigd. Onder verwijzing naar Galilei. Op de bekende manier waarop alle namaakwetenschap zich verdedigt als de wetenschap ‘buh’ zegt: “Galilei werd toch ook de mond gesnoerd?”

Er zijn twee zaken mis met de verdediging van Vermeeren door Van Egmond. De eerste is dat zijn aanstelling vermeld werd: hoogleraar Geowetenschappen-Milieu. Aangezien ufo’s niet met het vakgebied van Van Egmond te maken zullen hebben, is die vermelding niet netjes. Het gaat om een privémening, niet om een professionele opvatting.

Daarnaast is het natuurlijk de vraag of Van Egmonds opvattingen over ufo’s in enig opzicht vergelijkbaar zijn met de zaak-Galilei. Bij Galilei gaat het over waarnemingen die een theorie steunen en een andere theorie ontkrachten. Eerst waren er alternatieve theorieën over het zonnestelsel, en daaruit zouden verschijnselen volgen.

Het gaat om de schijngestalten van Venus. Als de zon om de aarde draait, ligt Venus binnen of buiten de baan van de zon om de aarde, en kan Venus niet én een afnemende fase hebben én een wassende fase. Als de aarde, of in ieder geval Venus, om de zon draait, heeft Venus vier schijngestalten, net als de maan.

Die theorie bestond voordat Galilei zijn waarnemingen van de schijngestalten van Venus deed. Venus heeft schijngestalten net als de maan, en dat betekent dat Venus vanuit ons gezien om de zon draait. Het is met een verrekijker te zien – statief aan te raden.

Eerst alternatieve hypothesen, dan waarnemingen om te bevestigen of ontkrachten. Dat is wetenschap. Waar gaat het om bij ufo-waarnemingen? Om een ongeregeld zootje aan lichten in het donker, lenswolken en vliegende vuilniszakken (zoek de bijdrage van Eelco op ufomeldpunt.nl), en bekende fantasieverhalen. Geen toetsbare hypothese in zicht. Zo werkte Galilei niet.

Bestaan veranderingen in de wetenschap dan niet? Zeker. Iedereen die langer dan vijf jaar meeloopt kan dat weten uit ervaring. Ik heb grote paradigmaveranderingen langs zien komen. In mijn eerste jaar als student lagen de continenten nog vast, en was continentverschuiving een twijfelachtig verhaal – bij gebrek aan mechanisme om de continenten te laten bewegen. Cladistiek is er ook een. En de doorbraak van speltheorie.

Het werkt zo:
- elke flauwekultheorie noemt zich een nieuw en ten onrechte verguisd paradigma, onder aanhalen van Galilei.
- de paradigmaverschuivingen die ik langs heb zien komen in de wetenschap hebben zich geen paradigmaverschuiving genoemd. Ook gingen ze niet allemaal gepaard met controverse. Sommige zijn verwelkomd, als een leuk nieuw idee.

 

 

Tags: biologie | duurzaam | ufo

Advertentie