Shanghai-index

Nieuws op vrijdag 13 augustus, van de officiële universiteitswoordvoerder: “Universiteit Utrecht stijgt naar wereld-top50 in de prestigieuze ‘Academic Ranking of World Universities’ van de Universiteit van Shanghai. Wereldwijd staat Utrecht nu op plaats 50.”

Huh? Plaats 50? Gestegen? Utrecht stond toch op plaats 47? Op naar de website www.ARWU.org !

De website www.arwu.org geeft alle rankings over de jaren dat de Shanghai ranking bestaat. Er is ook per universiteit een bladzij. Op die bladzij staat een overzicht over de jaren, en ook een soortement ranking per vakgebied. Hierbij de ranking over de jaren, voor de universiteiten op het Continent die in 2010 het hoogste stonden.

De Universiteit Utrecht was dus op vrijdag 13 augustus heel blij dat de Shanghai ranking niet verder daalde, na drie jaren van daling. In 2006 stond Utrecht nog tweede, na de ETH, in niet-Engels sprekend Europa. Nu komt Utrecht als vijfde  binnen. Kopenhagen stormt naar voren, van 66 in 2003 naar 40 in 2010.

De verdere gegevens van de ARWU website maken niet vrolijk over Utrecht. Er zijn gegevens voor ‘brede gebieden’ en ‘vakgebieden’. Wat blijkt dan?

Voor het gebied ‘Social Science’ heeft Utrecht geen ranking. Voor het gebied ‘Clinical Medicine and Pharmacy’ is Utrecht in 2009 uit de ranking gevallen. Het gebied ‘Engineering/Technology and Computer Sciences’? Utrecht is in 2010 uit de ranking gevallen. Life and Agriculture Sciences? In 2009 zat Utrecht in de klasse 52-75, in 2010  de lagere klasse 76-100. Blijft het gebied ‘Natural Sciences and Mathematics’, en daar komt Utrecht goed uit de bus, met hoge rankings (met lage getalwaarden): 38 in 2010.

Bij de vakgebieden heeft wiskunde rank 51-76, natuurkunde 51-75, en scheikunde 43.

De ranking 50 voor Utrecht blijkt gebaseerd te zijn op een deel van de faculteit beta-wetenschappen, namelijk (na aftrekken van biologie, farmacie en computerwetenschap), scheikunde, natuurkunde en wiskunde; en dan nog vooral op scheikunde. Het aantal vakgebieden dat goed bijdraagt in de ranking neemt af. De basis voor een goede hoge rang wordt steeds smaller. Op grond van de ARWU gegevens heeft Utrecht weinig vooruitzichten bij de eerste 50 te blijven.

Doet het er iets toe of Utrecht in die eerste 50 van de Shanghai reanking zit? Er zijn meer rankingen, ze komen niet overeen, en zijn misschien weinig meer dan bestuurlijke hype. Bestuurders vinden rankings leuk. En dat geeft een reden om juist naar de Shanghai-ranking te kijken. De Nederlandse regering hanteert namelijk de Shanghai-index: wie zal dan tegenspreken?

Vorig najaar heeft de Nederlandse regering een nota uitgebracht ‘Naar een robuuste Kenniseconomie’. Daarin staat een tabel met ‘Doelstelling voor een excellente kennisbasis’. Een van die doelstelligen is: ‘Aantal universiteiten in de top-50 (Shanghai-index)’. De nieuwe doelstelling voor 2020 is: ‘3 universiteiten in de top-50’, in plaats van 1 in de top-50 in 2008. Gezien de plaatsen 71 voor Leiden en ergens in de groep 101-150 voor Groningen in 2010 is zo’n doelstelling minder realistisch dan het winnen van de hoofdprijs uit de Staatsloterij.

De ARWU-gegevens laten zien waarom Utrecht in de Shanghai ranking zakt, namelijk de teloorgang van de bèta-faculteit. Misschien iets voor het CvB om over na te denken? Of reden om te kijken hoe het opstomende Kopenhagen het doet over de vakgebieden volgens ARWU? Of om er een studiereis naar Kopenhagen aan te wagen, waarom hoger komen daar wel lukt?

Advertentie