Stop met hospiteren!

Alle studenthuizen die ik ken kiezen nieuwe huisgenoten door ze te laten hospiteren. Mijn eerste keer hospiteren was gelijk een succes. Of dat geluk was, of dat het ook met mijn witte huidskleur en blauwe ogen te maken had…. Ik weet het niet.

In de loop van de tijd heb ik veel hospitanten langs zien komen en het viel mij iedere keer op dat er iets niet klopte. Er komen erg veel studenten zonder migratieachtergrond hospiteren en de weinige hospitanten met een migratieachtergrond worden ook veel minder gekozen. Bovendien is seksisme en xenofobie binnen het hospiteersysteem veelvoorkomend: meer dan twee keer zoveel vrouwen als mannen hospiteren vaker dan vier keer en vele studenthuizen geven van tevoren aan alleen Nederlanders te zullen accepteren.

Ik betoog graag waarom het hospiteren moet stoppen.

Waar naar mijn mening het probleem ligt:
1.      Het aantal hospitanten

De studentenhuisvester SSH heeft onlangs het aantal hospitanten verhoogd van tien naar vijftien. Daarnaast is het mogelijk om nog eens vijftien nieuwe hospitanten uit te nodigen als de eerste vijftien niet bevallen. Dit betekent dat er tot wel dertig hospitanten langs kunnen komen voor één kamer. Ook  stimuleert de SSH studenten om zoveel mogelijk hospitanten uit te nodigen “anders mis je misschien wel die droomkandidaat” en streeft de SSH naar minimaal vijf hospitanten die daadwerkelijk langskomen. Dat terwijl het hospiteren grote stress bij studenten veroorzaakt. Het gevolg is dat studentenhuizen voor hospitanten minder inclusief zijn- je ervaart namelijk een hoge drempel. De SSH gaf in 2015 tegen DUB echter aan niet te willen stoppen met hospiteren terwijl zij tegelijkertijd constateerde in de praktijk geen signalen van een verschil in voorkeur te krijgen tussen huizen waar studenten hospiteerden ten opzichte van huizen waar studenten direct werden geplaatst.

Maar wat mij betreft is een meer fundamentele vraag belangrijker: op welke samenleving bereiden we studenten voor als we kiezen uit tien tot dertig personen normaliseren? Bij je voetbalclub vindt er toch ook geen selectie plaats op identiteit? Je selecteert toch ook niet je buren? Wat zegt het eigenlijk over onze positie in de samenleving als je tien tot dertig mensen nodig hebt om iemand te kunnen vinden waar je het goed mee zou kunnen vinden?
Naar mijn idee is het gevolg dan ook dat het hospiteersysteem niet aansluit bij de essentie van onze samenleving: een plek waar iedereen met iedereen moet kunnen omgaan. En als je je dan bedenkt dat juist studenten bovengemiddeld vaak leidinggevende posities innemen, zou deze groep jongeren al helemaal van begin af aan divers en inclusief moeten kiezen om zelf inclusief en divers te kunnen selecteren.

2.     Het 'kiezen' van hospitanten

Hier wordt het probleem van diversiteit echt duidelijk. Uit verschillende studies is gebleken dat mensen geneigd zijn om een kandidaat te kiezen die sterk op hen lijkt, zowel qua uiterlijk als qua identiteit. Daarom zijn politiek en bedrijven bezig met ingrijpende wijzigingen bij het maken van keuzes voor nieuwe posities, zoals een vrouwenquotum en anoniem solliciteren. Organisaties realiseren zich namelijk dat er vaak geen sprake is van opzet, maar eerder een sterke, onbewuste bias. Structureel inclusief en divers kiezen is dus eigenlijk niet mogelijk. In ons eigen leven zijn we namelijk vaak niet bewust van de eigen bias en systemen die (indirecte) discriminatie en racisme in stand houden. Vaak geen opzet dus.

De SSH geeft in een reactie aan een onafhankelijk onderzoek te starten naar mogelijk strafbare elementen binnen het hospiteersysteem, zoals discriminatie, en verwacht eind 2021 de resultaten. Alle complimenten, al vraag ik mij nog steeds af of de SSH - en andere studenthuisvestigingsorganisaties, particulieren en studentenverenigingen- durven inzien dat het huidige systeem per definitie niet kan werken. De bias kan je niet elimineren.

Dan de vraag: hoe los je dit probleem op?
Je kan aanmoedigen of verplichten om een inclusieve online hospitatie-pagina te hebben zodat duidelijk is voor minderheidsgroepen dat zij ook welkom zijn. Maar dat alleen is onvoldoende.

Loot onder de aanmeldingen één persoon die langs mag komen. Vervolgens heb je de kans om die persoon te verwelkomen of eenmalig te kiezen voor een tweede persoon (ook op loting). Op die manier verminder je de bias, je kan die ene student filteren die in het huis wil roken (of juist niet) én je vergroot je inclusiviteit. Mis je een keer die “droomkandidaat”? Wellicht, maar dat heb je er hopelijk wel voor over als je discriminatoire, seksistische en andere schadelijke elementen drastisch wil verminderen. Bovendien zijn er behoorlijk wat “droomkandidaten” die door het huidige systeem buiten de boot vallen.

Jongeren zijn toch de toekomst? En vind je diversiteit en inclusiviteit belangrijk? Stop dan met hospiteren.