Valoriseren is waarde toekennen aan kennis

Econoom Gerwin van der Laan wijst in deze opiniebijdrage op het belang van een evenwicht tussen de ivoren toren en de BV Universiteit Utrecht. Moeten wetenschappers valoriseren? Ze moeten in ieder geval uit kunnen leggen wat de praktische implicaties van kennis zijn.De afgelopen dagen ontstaat een interessante discussie over kennisvalorisatie op DUB. 1.Gerdien de Jong vangt een zoektocht aan naar de definitie van valorisatie. Volgens haar wordt bedoeld dat kennis omgezet wordt naar “commercieel haalbare producten, processen of diensten”. Ik zou haar zoektocht niet beter kunnen doen. Een kanttekening is wel dat je van tevoren natuurlijk nooit weet of een product commercieel haalbaar is. Zelfs ondernemingen die wel de relevante marketingkennis hebben, falen op dit vlak geregeld. Haar best geschikte definitie rammelt dus een beetje. Mijn intuïtieve definitie komt grofweg neer op: het toekennen van waarde aan kennis. Dat is immers wat ‘valor’ voor staat. In die zin is valorisatie niet veel meer of minder dan het toevoegen van een gebruiksaanwijzing aan de kennis die vergaard is. Is het de taak van Philips om een DVD-speler van een gebruiksaanwijzing te voorzien? Beleidsmakers voegen aan deze intuïtieve definitie termen toe als ‘kennis-kunde-kassa’, maar anders dan dat je er jeuk van krijgt, verandert het niets aan de essentie van het begrip. 2.Het academische beroep heeft een verregaande specialisatie ondergaan. De homo universalis is door de eeuwen heen verder ontwikkeld in een alleskunner die aan 75 criteria voor onderwijs voldoet en zijn onderzoek weet te verankeren in een niet aflatende stroom publicaties van collega’s. Academische bijdragen als ‘de aarde draait om de zon’ zijn verworden tot ‘wat is de verwantschap van de zeekoe tot de olifant’. Als domme gamma weet ik niet eens of je een zeekoe kunt melken. Waar Philips een DVD-speler van een gebruiksaanwijzing doet vergezellen, is dat voor een gloeilamp wellicht niet zo noodzakelijk. Nu kennis complexer is, kun je stellen dat het meer de taak van de universiteit is geworden uit te leggen wat de kennis betekent. Niet valoriseerbare kennis is immers kennis zonder waarde en die kun je net zo goed niet hebben. Je zou voorts kunnen stellen dat kennis zonder gebruiksaanwijzing replicatie in de weg staat. Als alleen je zeer naaste collega’s snappen wat je doet, wordt de zeekoe een melkkoe die aanzet tot frauderend gedrag. Verwijzen naar recente geschiedenis is overbodig. 3.Frans Verstraten draagt aan de discussie het credo du mos valorisere bij. Gerdien de Jong legt hierin de nadruk op valoriseren. Frank Verstraten staart in verwarring naar mos: hoe moet ik mijn kennis van een gebruiksaanwijzing voorzien? Hogerhand heeft bedacht dat het een taak van de wetenschap is; het moet. Ik wil eerder naar du wijzen. Wellicht is de stap van het toevoegen van een gebruiksaanwijzing naar het omzetten van kennis in commerciële producten een brug te ver voor de meeste wetenschappers. Als we iets van marketing hadden geweten, waren we dan wel in de wetenschap terechtgekomen? Is het niet al moeilijk genoeg een excellente onderzoeker en inspirerende onderwijzer tegelijk te zijn? Kortom:Er moet een evenwicht te vinden zijn tussen de ivoren toren en de BV Universiteit Utrecht. Als econoom geloof ik dat als er een markt is voor de toepassing van onze kennis, dat er dan partijen zullen zijn die erin springen. Het is niet gezegd dat de wetenschapper zelf moet valoriseren, maar hij moet wel duidelijk kunnen maken wat de praktische implicaties van kennis zijn. Als universitaire gemeenschap dragen we de eigendomsrechten van de kennis die we creëren. Deze eigendomsrechten verzilveren in plaats van kennis onbegrepen te laten verstoffen, klinkt me wijs in de oren. Zulke aanbodgedreven valorisatie is wellicht waardevoller voor universiteit en maatschappij dan door de markt gedreven contractonderzoek naar minder fundamentele onderwerpen.