Vijf boeken voor de zomer

Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik heb een hekel aan studenten die in de zomervakantie vergeten dat ze zich het jaar ervoor bezig hielden met John Locke, de grondslagen van het recht of biochemie, en dit uiten door zo hard mogelijk te zuipen en te feesten op Chersonissos, Salou of een andere hedendaagse versie van Gomorra. Maar vooruit, ook een Utrechtse student heeft zijn zwakheden en om de academische faux pas van een all-in-trip naar Lloret te compenseren deze boekentiptopvijf. Voor in de koffer.

EEN

Deze zomer met stip op één in de Coen’s-zomerboeken-top-vijf is het meesterwerk De meester en Margarita van Michael Boelgakov (1891 – 1940). Een boek waar ik erg van onder de indruk ben. Sterker nog, niet alleen ik ben er van onder de indruk. Het boek inspireerde Mick Jagger tot het schrijven van Sympathy for the devil, één van de beste Stones nummers. Ook Salman Rushdie’s The satanic verses is zwaar beïnvloedt door Boelgakov’s stijl.

Boelgakov schreef het werk tussen 1920 en 1940 en het wordt vaak beschouwd als een aanklacht tegen de toenmalige Sovjetmaatschappij. Een prachtig veelzijdig verhaal waarin de duivel Moskou onveilig maakt, een schrijver koortsachtig bezig is een roman over Pontius Pilatus te schrijven en ondertussen zijn ware liefde vindt: Margarita. Sfeerbeeld: het verhaal speelt zich af in een bloedheet Moskou waarin iedereen zich kapot drinkt in louche nachtclubs.

TWEE

Misschien wat vreemd, maar de tweede plek gaat naar een boek dat ik nog niet uit heb. Maar eigenlijk komt dat mooi uit, want Tom Harris van Stefan Themerson is ook vreemd. Themerson is het soort man waar je alleen maar jaloers op kunt zijn: hij studeerde natuurkunde en architectuur en was schrijver, dichter, fotograaf en filmmaker. In Tom Harris schetst hij, deels aan de hand van brieven, het verhaal van de mysterieuze Harris die in Engeland en Italië geschaduwd wordt door diverse personen.

Uiteindelijk schijnt het erop uit te draaien dat Harris gefascineerd raakt door het feit dat een spiegel wel links en rechts verwisseld, maar boven en onder niet. Sfeerbeeld: Tijdens de eerste hoofdstukken wandelt Harris met een aap op z’n rug. Filosoof en tijdgenoot van Themerson Bertrand Russell noemde het boek ‘nearly as mad as the world’ en zo’n man vertrouw je op zijn woord, toch?

DRIE

Voor nummer drie blijven we dicht bij huis. Hoewel ik Rotterdam een verschrikkelijke stad vind, is de stad het toneel van de roman Karakter, geschreven door Ferdinand Bordewijk (1884 – 1965). En eerlijk, Karakter kan zich moeilijk in een andere Nederlandse stad afspelen. Katadreuffe, opgegroeid in een arme Rotterdamse wijk met slechts zijn handwerkende moeder en communistische vriend Jan, wordt onder curatele gesteld na het failliet gaan van zijn sigarenzaak. Bij het zien van het kantoor van zijn curator besluit hij jurist te worden.

De weg naar dit doel is vol tegenslagen: Zijn vader Dreverhaven blijkt deurwaarder aan hetzelfde kantoor te zijn en hij wordt nogmaals failliet verklaard. Bijna wordt hij niet beëdigd tot advocaat vanwege vermeende communistische sympathieën. Kil en zakelijk beschreven, maar een absolute aanrader. Tevens verfilmd en gelauwerd met een Oscar. Geen sfeerbeeld, de Rotterdamse haven uit begin jaren dertig zegt wel genoeg, lijkt me.

VIER

Wetenschapshistoricus Rienk Vermij sleept met zijn Een kleine geschiedenis van de wetenschap de vierde plek binnen. Een helder en beknopt overzicht van de ontwikkeling van de wetenschappelijke traditie. Interessant is dat Vermij niet van grootse ontdekking naar grootse ontdekking springt, maar veel tijd neemt om de wetenschappelijke cultuur per periode te omschrijven.

Waar de meeste boeken over wetenschapsgeschiedenis voornamelijk gaan over de wijze waarop Crick en Watson het DNA ontrafelden of hoe Newton de spreekwoordelijke appel op zijn hoofd kreeg, is dit dus iets bijzonders. Fondsen waarmee wetenschap mogelijk is gemaakt, laboratoria vol medewerkers die saai standaardwerk doen, en de opkomst van vakbladen zijn ook het beschrijven waard, zo laat Vermij zien. Sfeerbeeld: de prachtige, onscherpe foto van Einstein die college geeft.

VIJF

Doe jij altijd het licht uit omdat je bang bent voor muggen? Verspilde moeite! Waarom dat zo is lees je in Mug van Bart Knols. Knols is medisch entomoloog en heeft meer dan honderd wetenschappelijke artikelen gepubliceerd over muggen. In een leuke stijl gaat hij als een ware vakidioot tekeer over zijn onderzoek en weet hij er ook een politieke boodschap in te verwerken.

Volgens een ruwe schatting is de helft van de mensen die ooit geleefd hebben gestorven aan een insectenbeet (denk bijvoorbeeld aan de beten van rattenvlooien die de pest verspreiden en malaria) en Knols ziet het dan ook als een grote uitdaging voor de mensheid om muggenverspreiding onder controle te krijgen. Zie voor een sfeerbeeld: http://www.youtube.com/watch?v=7V_GBQclQfc

Als je armen er na een paar weken mooi zomerweer hetzelfde uit zien als de mijne, dan is Mug zeker een aanrader.  

Geniet ervan.

Advertentie