Half september werd door een aantal masterstudenten uit de Graduate School Life Sciences onder de noemer X-track 2010 een symposium georganiseerd over gentherapie. Er waren sprekers uit Nederland, Belgie en het Verenigd Koninkrijk, onder wie een zekere James Le Fanu. Zijn presentatie was inhoudelijk nogal apart.

Hij kwam tot de conclusie dat genetisch onderzoek in de geschiedenisboeken van de toekomst waarschijnlijk slechts in de kantlijn vermeld zal worden. Zijn redenering was dat alle grote geneeskundige doorbraken in de twintigste eeuw in gebieden werden gedaan die minder mainstream waren doordat men hier zijn creativiteit beter in kwijt kan en eerder geneigd is om grotere risico’s aan te gaan.

Op zich is er natuurlijk niets mis met het feit dat iemand op een symposium een afwijkende mening poneert. Maar toen ik tijdens het schrijven van een samenvatting van de dag nog eens wat verder ging zoeken in de literatuur, begon ik me steeds meer te verbazen over de informatie die te vinden was over Le Fanu.

Het grote probleem dat ik met deze begenadigde schrijver en spreker heb is de tweede agenda die hij er blijkens zijn publicaties op na houdt. Zo laat hij in zijn boek ‘Why us?’ en in zijn columns in ‘the Telegraph’ blijken dat hij een diepgaand wantrouwen heeft tegenover wetenschap in het algemeen en genetica in het bijzonder.

In een column van 5 Juli 2010 in ‘the Telegraph’ spreekt hij tegen dat er geen bewijs is voor de effectiviteit van homeopatie. Le Fanu laat hier duidelijk blijken dat hij niet begrijpt dat een persoonlijke anecdote, ook van een voormalig minister, geen wetenschappelijke waarde heeft.

Zijn boek ‘Why us?’ wordt onderuit gehaald in ‘new scientist’. Hierin geeft hij blijk van een onvolledige en naïeve visie op genetica. Verder bedankt hij in dit boek Michael Behe, een zeer bekende creationist die het meest bekend is om zijn onherleidbare complexiteit (‘irreducible complexity)’ argument.

Ook een ander artikel op de website van New Scientist – dat tijdelijk offline is geweest vanwege een door Le Fanu ingediende klacht - geeft aan dat deze er een tweede agenda op na houdt. Mijn algemene indruk van Le Fanu is dat hij een zeer welbespraakte, intelligente man is, die zich niet kan verenigen met de oprukkende kennis die door de wetenschap wordt ontsloten.

Er zijn duidelijke aanwijzingen dat hij zich meer thuis zou voelen in het creationistische kamp dan in dat van de wetenschap. Hij gebruikt duidelijke stromannen en ‘God of the gaps’ argumenten om zijn stellingen kracht bij te zetten. Ik snap dan ook niet hoe de organisatie van X-track 2010 er bij is gekomen om hem uit te nodigen zonder aan te geven dat zijn argumenten gefundeerd zijn op een naïef begrip van wetenschap en op een creationistisch wereldbeeld.

X-track 2010 was een Studium Generale evenement en daarmee vrij te bezoeken voor elke geïnteresseerde. Dat men op zoek gaat naar iemand die een alternatieve mening laat horen is prima. Dat dit om de een of andere reden een creationist moet zijn, zou ik ook nog kunnen billijken, maar maak dan in ieder geval duidelijk dat we hier te maken hebben met een creationist.

Door iemand als Le Fanu, zonder verdere verduidelijking vooraf, een podium te verschaffen, berokkent de organisatie van X-track 2010 de universiteit alleen maar schade.

Wouter Masselink, student in de master Cancer Genomics & Developmental Biology