Dichtbij van een afstandje
Niemandsland is een bijzondere ‘theatervoorstelling’ van Dries Verhoeven. Een beetje mysterieus is het allemaal wel: waarbij het wordt meegenomen door een onbekende.
Het verzamelpunt van Niemandsland bevindt zich midden in Utrecht Centraal. De ervaring begint eigenlijk meteen daar al: “Wie zouden er nog meer hier zijn voor de voorstelling?”, “Ben ik de eerste?” Je weet het niet. Iedereen zou bij het publiek van vanmiddag kunnen horen. Pas wanneer het loket opent en iedereen naar voren komt om hun kaartjes op te halen, vormt de groep zich. Iedereen krijgt een witte koptelefoon voor het audio-gedeelte van de voorstelling en een vel papier met een naam erop, en er wordt een korte uitleg gegeven. Het volgende verzamelpunt is onder twee grote, blauwe infoborden. Het publiek stelt zich op in één horizontale rij, en de vellen papier met de buitenlandse namen worden uitgevouwen.
Door de koptelefoons klinken alleen nog de geluiden van de stationshal. Het duurt even voordat er iets gebeurt, en terwijl de stationsbezoekers nieuwsgierig omkijken of zelfs even stil blijven staan, wisselen de toeschouwers onderling wat nerveuze glimlachen uit −we zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Dan valt het op dat er een aantal mensen in de menigte stil staan, met gesloten ogen. Hier eentje, daar verderop nog eentje. Ineens zie je het. Het zijn de mysterieuze gidsen. Ze hebben nu een gezicht, en de naam die erbij hoort wordt ook snel bekend. Eén voor één worden de toeschouwers gewenkt, en begint de tocht. Iedereen gaat nu alleen verder, maar samen met een vreemdeling.
Vooral het begin van de tocht is nog een beetje onwennig. Je bent je als toeschouwer nog erg bewust van je omgeving en merkt hoe mensen je straal voorbij lopen, terwijl er in jouw oren een verhaal begint. Je wordt er echter in sneltreinvaart in meegesleurd. De stem die door de koptelefoon komt is van iemand anders dan de man waarvan eigenlijk alleen zijn rug te zien is, maar dat maakt zijn verhaal niet minder indrukwekkend. Of het echt ‘zijn’ verhaal is, is niet met volle zekerheid te zeggen, maar veel verschil maakt dat echt niet. De tocht neemt je mee langs stereotypen en vooral veel ‘ik zou je kunnen zeggen…’. Door die woorden wordt er toch een verhaal verteld. Het is maar aan je eigen verbeelding om te bepalen wat er nou van waar is. Waarschijnlijk erg veel. En van een aantal dingen is dat vreselijk om te weten. De meest verschrikkelijke dingen worden afgewisseld met fijne woorden en vrolijke muziek, waarop de gids zijn handen en hoofd lekker laat meebewegen. Hij gaat dansend over straat, met een stalkertje met een witte koptelefoon in zijn voetsporen.
De tocht eindigt en de gidsen laten hun gasten weer achter. Meer mysterie op dit gebied, maar teveel zullen we hier niet over verklappen. Het mysterie en het ‘ik-weet-niet-zo-goed-wat-ik-moet-verwachten’ element van Niemandsland is namelijk juist wat zo bijdraagt aan de hele ervaring. En het is echt (écht!) een heel bijzondere ervaring! De tocht eindigde voor iedere toeschouwer op hetzelfde punt en de stalkers hedden elkaar veel te vertellen. Niemandsland geeft zeker weten genoeg discussiemateriaal.
