Coronacrisis klopt aan de deur van de universiteit

Er zijn van die momenten dat het dagelijks leven opeens een heel andere invulling krijgt dan bedoeld. Vorig jaar maart was zo’n dag, toen de tram naar Nieuwegein werd gekaapt door een terrorist. Heel Utrecht was in rep en roer. We mochten de gebouwen niet uit en op een gegeven moment leek het of de terroristische actie zich richting De Uithof ging verplaatsen. De redactie van DUB kwam niet meer toe aan het normale werk en stortte zich op de productie van een liveblog om mensen zo goed mogelijk te informeren.

De actie van Gökman T. kwam vanuit het niets. Deze week hebben we met een crisis te maken die eveneens het leven lamlegt, maar die je al weken voelde aankomen: het coronavirus. Bij de eerste berichten is het nog echt een ver-van-mijn-bed-show. Een paar weken later zitten we er middenin. We mogen elkaar geen hand meer geven, de redactie is voor de helft leeg omdat mensen thuis werken en om ons heen horen we verhalen van studenten die hun huis niet meer in mogen, colleges die niet doorgaan en conferenties die worden afgelast. En wat gaat er nog komen?

Wereldcrisis op de universiteit
De vraag is welke rol je als journalist speelt in zo’n crisis. In het begin was het nog zoeken voor DUB. Hoe kun je een wereldcrisis betrekken op de universiteit? Misschien zitten er Utrechters in China? En wat doet de UU met Chinezen die in Utrecht willen gaan studeren? Ook interessant: Utrechtse wetenschappers zijn beroepsmatig bezig met het vinden van de oorzaak van het virus dan wel het vinden van een medicijn. Hoe kunnen we daarover berichten?

Maar nu het virus via Italië ook in Nederland is gearriveerd, raakt het de universiteit nog sterker. Alleen, het gaat zo snel dat het nieuws dat je vandaag publiceert, morgen alweer achterhaald is.

Ziekte gerelativeerd
Er is ook een ethische kant aan het publiceren van verhalen. Verschillende wetenschappers hebben de impact van de ziekte gerelativeerd. Die zou niet verschillen van een griepepidemie. Door de overmatige media-aandacht zou de angst onder de mensen toenemen, wat deze wetenschappers willen voorkomen.

Aan de andere kant is het aantoonbaar hoe snel het virus zich verspreidt – kijk maar naar Noord-Brabant. Mensen kunnen goed ziek worden van het virus en het aantal doden in Europa is in korte tijd enorm gestegen. Bovendien zie je dat overheden de zaak heel serieus opnemen en heeft elke zichzelf respecterende instelling (waaronder de UU) een crisisteam en een noodplan klaarliggen.

Brandhaard van het virus
Het is verleidelijk lacherig te doen over de maatregelen. Toch leeft er wel degelijk angst. Het geplande pop-up college is wegens te grote belangstelling omgezet in een live-stream. Vorige week schreef ik dat studenten die in Noord-Italië geweest waren zich moesten melden bij de studieadviseur. “Wil je erbij schrijven dat ze dit telefonisch moeten doen. Ik ben zwanger en heb geen zin om zo’n student live te ontvangen”. En wat te denken van een huisbazin die zegt dat haar studenten maar even niet meer thuis moeten komen. Die universiteit is een brandhaard van zo’n virus, was haar redenering. Studenten die terugkwamen van een studiereis naar Rome, kregen te horen dat ze niet welkom waren op college. De Groningse studenten van Vindicat kregen de wind van voren omdat ze gingen skiën in Italië, terwijl ze hadden overlegd met de GGD en de eerste patiënt zich op 80 kilometer afstand bevond.

Een Amerikaanse student verbaast zich erover hoe lakoniek  Nederland en de UU omgaan met de crisis. "Op Stanford zijn alle colleges afgelast en worden ze online gegeven. In Utrecht worden de studenten voor de keus gesteld: je gezondheid of goede cijfers", schrijft ze op de DUB-site.

Toekomstscenario's
DUB vindt het zijn taak te melden wat er op de universiteit speelt en hoe mensen omgaan met de dreiging. En het is ook logisch om de vervolgstappen te bedenken. Wat als de eerste UU-student het virus heeft? Welk scenario volgt de UU dan? En wat als het een student betreft die woont in een van de eenheden aan de IBB of een activiteit van een studie- of studentenvereniging heeft bijgewoond?

In Italië zijn de universiteiten gesloten. In Brabant worden evenementen, zoals de door studenten georganiseerde Career Expo in Eindhoven, afgelast. Ook de groots aangekondigde ondertekening van de alliantie met Eindhoven en Wageningen in TivoliVredenburg gaat niet door. Hoe zal het gaan met de Dies, de verjaardag van de UU, op 26 maart? Zitten we tegen die tijd allemaal thuis en wordt het feestje tot nader orde uitgesteld? En wat als er hele blokken onderwijs geannuleerd worden? Hoe lopen de studenten dan de vertraging in?.

Lessen trekken
Het is logisch dat de universiteit en faculteiten niet willen speculeren. Maar deze crisis toont aan hoe snel de situatie rondom het virus kan veranderen en dat je maar beter goed voorbereid kunt zijn op wat er zou kunnen komen. Dat was ook een van de lessen die de UU getrokken had uit het tramincident een jaar geleden. DUB wil geen paniek zaaien, we willen laten zien welk effect de crisis rond het virus heeft en hoe studenten en medewerkers daar mee omgaan.

Lees alle verhalen over het coronavirus via ons dossier.