1200 UU-studenten willen na de zomer naar buitenland; eerste exchanges al geannuleerd

Komend jaar willen ruim 1200 UU-studenten op exchange naar het buitenland. Ook zijn er nog studenten die de grens over willen voor hun scriptie of. Of hun plannen door kunnen gaan, hangt van twee dingen af. Wat is het reisadvies van de Nederlandse overheid en zijn Nederlanders welkom in het beoogde land?

Het International Office van de Universiteit Utrecht houdt secuur bij naar welke landen haar studenten mogen afreizen. Zij gaat af op het advies van de overheid die met kleurcodes aangeeft welke landen veilig zijn. Heeft een land op de zogeheten peildatum ‘groen’ of ‘geel’ dan krijgt de uitgaande uitwisselingsstudent voorwaardelijke toestemming van de universiteit om te vertrekken. Bij ‘oranje’ of ‘rood’ gaat het feest niet door.

Peildata
Het international officie vond het te rigoureus om nu al de uitwisselingen volledig te annuleren, ook al hebben de meeste landen nog steeds een oranje reisadvies. Vandaar dat met een peildatum wordt gewerkt. De peildatum is de dag waarop per partneruniversiteit wordt bekeken of een student daar naar toe kan afreizen. “De peildata zijn afgesteld op 6 tot 8 weken voor de start van het semester van de partneruniversiteit”, zegt Sanne Boomsma van de International Office Geesteswetenschappen en lid van de werkgroep Exchanges: “Dat betekent dat wij als International Office op die dag de knoop doorhakken of de student mag gaan of niet.”

Ze hoopt met deze aanpak flexibel te zijn en heel veel studenten op reis te kunnen sturen.  “Maar het is heel spannend. Binnen Europa heb ik wel de hoop dat er veel mogelijk wordt, met versoepelingen die vanuit de EU geregeld zijn. Maar studenten zijn ook afhankelijk van hoe landen naar Nederland kijken, zijn wij in de ogen van het buiteland een rood land?”

Alternatieven
Deze methode zorgt wel voor teleurstellingen. Zo kregen op de eerste peildatum van 1 juni vier studenten die na de zomer op exchange naar Zuid-Afrika willen, te horen dat ze niet mogen gaan aangezien de kleurcode van het land nog steeds oranje is. Zou de kleur in de komende weken nog verspringen naar geel of groen dan blijft toch de negatieve beslissing staan.

De volgende peildatum is 15 juni, dan neemt het International Office een beslissing over de  exchanges naar universiteiten in onder andere Chili en Noorwegen. Mocht het reisadvies positief zijn op de dag van de peildatum, dan volgt er een voorlopig ‘je mag gaan’, maar als het reisadvies van de overheid voor het daadwerkelijke vertrek van de student weer op oranje of rood springt, dan mag de student alsnog niet vertrekken.

Als studenten te horen krijgen dat ze niet mogen gaan, moeten ze andere plannen maken. “We hebben alle studenten die naar het buitenland willen voor de studie geadviseerd om zich ook aan te melden voor vakken aan de UU als back-up”, zegt Boomsma. Ook wordt aan studenten gevraagd om hun buitenlandplannen door te schuiven naar het tweede semester, afhankelijk van de mogelijkheden bij de betreffende partneruniversiteit. Wat de aanpak dan gaat zijn, is nog onduidelijk.

Lastige positie
Voor stages en scripties in het buitenland gelden dezelfde reisregels: je mag alleen gaan als het reisadvies van de overheid geel of groen is. “Het is een lastige situatie waar studenten in zitten. Er is momenteel maar een handjevol landen dat een positief reisadvies heeft, maar studenten moeten wel al voorbereidingen treffen voor het geval ze mogen gaan”, zegt Boomsma.

Ook voor het International Office is het een gek jaar geweest en de tips voor de studenten met buitenlandwensen zijn door de coronapandemie aangepast: “Normaal zou ik zeggen: wat past er bij je en wat is er mogelijk binnen of buiten je studie? Maar in deze situatie adviseer ik studenten om na te gaan wat ze belangrijk vinden. Hoe voel jij je in een onzekere tijd? Wil je liever afwachten of juist nu kijken wat er mogelijk is?” Ze denk dat het per student verschilt. Het International Office draagt normaliter uit dat in het buitenland studeren een fantastische ervaring is waarin je veel leert op academisch en persoonlijk niveau. Boomsma: “Maar nu zeggen we ook: blijf bij jezelf.”

Siem Buijsse (19) studeert Filosofie, wil naar Hong Kong

“Ik wil naar het buitenland omdat ik mezelf wil dwingen te functioneren op een plek waar ik niemand ken. Om from scratch te beginnen. En daarnaast lijkt het me ontzettend leuk.

“In september begin ik mijn derde studiejaar, het zou perfect passen. Mijn plan is om vakken van het boeddhistisch instituut te volgen in Hong Kong, en dat te combineren met politieke filosofie.

“Voor Hong Kong is de peildatum vastgesteld op 15 juli. Dan pas ga ik mijn vlucht boeken, als Hong Kong groen of geel is. Die is nu oranje. Maar alle andere dingen heb ik al wel geregeld. Ik heb een visum aangevraagd en zat om vier uur ’s ochtends in de wachtrij om me voor huisvesting op te geven.

“Ik weet niet ik mag vertrekken. Aan de ene kant gaat het de goede kant op. Aan de andere kant dacht ik dat al heel vaak. Ik durf nergens op te hopen. Dat is zwaar. Je bent de hele tijd grote plannen aan het maken maar constant houd je in je achterhoofd: misschien doe ik dit voor niks. Misschien weet de Chinese overheid nu mijn jaarinkomen, voor niks.

“Als het niet doorgaat, volg ik komend semester een minor Journalistiek & Kritiek aan de UvA. En vraag ik uitstel van afstuderen aan. Ik ben niet van plan om in drie jaar mijn bachelor te halen, ik ben nu 19. Tot nu toe heb ik langer corona-onderwijs gehad dan normaal onderwijs als student. Voor mijn gevoel heb ik echt wat gemist. Dus die exchange, die komt er hoe dan ook.”

Odessa Stam (22) studeert Interdisciplinair Sociale Wetenschap, wil naar California

“In mijn eerste jaar van de studie had ik al bedacht dat ik in het derde jaar weg zou gaan. Dat was vorig jaar, ik wilde naar Amerika. Maar door de pandemie werd alles gecanceld en heb ik ervoor gekozen om mijn studie een jaar uit te stellen. Van augustus tot januari wil ik alsnog naar de VS, om precies te doen wat ik vorig jaar zou doen.

“Het fijne is dat ik nu al mijn punten al heb gehaald. Het voelt als een soort tussenjaar, ik ga daar gewoon leuke dingen doen. Vroeger keek ik films waar Amerikaanse high schools en college life in voorkwamen. Sinds toen was het een droom om dat een keer mee te maken. Is het te overdreven, die Amerikaanse bubbel? Of pas ik er wel in? Daar wil ik achter komen. 

“Ik stel me die football games voor, en nachten doorhalen in de bieb. Het huis waar ik me voor heb ingeschreven bevindt zich in de straat waar alle studentenverenigingen zitten. Maak ik dat ook gelijk mee.

“Op 1 juli hoor ik van de UU of ik mag gaan. Nu heeft de VS nog code oranje, maar met alle versoepelingen die eraan komen, is de kans echt groot dat ik ga. Maar toch onthoud ik: we zijn er nog niet. Desondanks heb ik een visum aangevraagd en mijn baan opgezegd.

“Op de universiteit van Berkeley wil ik vakken gaan volgen van African-American studies. Het lijkt me zo interessant om daar te leren over racisme en Black Lives Matter. En daarbij staat Berkeley goed op je cv.”

Renee Borneman (22) studeert Culturele Antropologie, wil naar Berlijn

“Als er geen corona was geweest, zat ik nu in Istanbul. Ik had alles geregeld en toen ging het niet door. Uiteindelijk heb ik een minor conflict studies gedaan.

“De reden dat ik naar het buitenland wil, is omdat het binnen Culturele Antropologie belangrijk is om internationale contexten te leren kennen. En natuurlijk dat persoonlijke stuk: dat je heel veel leert van zo’n studieperiode in het buitenland. Later wil ik voor de EU gaan werken. Als ik nu buitenlandervaring opdoe, heb ik daar vast en zeker profijt van tijdens sollicitaties.

“Vergeleken met vorig jaar sta ik er wel anders in. Veel doelgerichter. Ik heb langer kunnen bedenken wat ik nou uit de uitwisseling wil halen. Vandaar dat ik ben geswitcht naar Berlijn. Daar hebben ze vakken die over bestuur en beleidsvorming gaan. Binnen de antropologie is dat de kant die ik op wil. En in Berlijn zit ook de master die ik wil doen: Global Studies. Die is in het Duits, dus kan ik alvast oefenen met de taal.

“Mijn uitwisseling staat gepland voor het tweede semester dus ik vermoed dat het met corona (nu code oranje, red.) dan wel goed zit. Als het weer niet doorgaat, ben ik iets eerder klaar met mijn studie. Dan doe ik nog maar een minor of een paar vakken, en wellicht een cursus Duits voor de master.”