Bedwantsen-ellende in Utrechts studentenhuis

Voor de meeste mensen is de bedwants geen totale vreemde. Het is een beestje waar je liever geen kennis mee wilt maken. Jeukende beten gaan over, maar hoe groot de gevolgen kunnen zijn van bedwantsen in huis weten velen niet - Sjoerd inmiddels wel. Met het appje van zijn huisgenoot Teun begon de ellende: “Jongens, ik moet wat vertellen. Ik denk dat ik bedwantsen heb.” 

Via de website van de GGD leerden de elf huisgenoten van Teun meer over hun ongewenste medebewoners: ‘De bedwants is een eivormig insect van ongeveer 5 millimeter lang dat afkomt op menselijke geur; vooral in de avond actief is; zich overdag verschuilt in kieren van meubels; bloed drinkt van mensen en daarna jeukende bultjes achterlaat’. Verder leert de site dat de wantsen meestal van vakantie worden meegenomen in koffers en tassen. Het is daarom aan te raden koffers na je vakantie buiten of in de badkamer te legen en kleren te wassen op 60 graden voor ze terug de kast in gaan. Want wie eenmaal bedwantsen in huis heeft, moet vaak de ongediertebestrijding bellen en dan kunnen de kosten snel oplopen.

Meerdere nesten
Sjoerd en Teun zijn niet hun echte namen. Daarvoor vinden ze hun verhaal te gevoelig. Dat begon bij Teun die sporen van de wantsen ontdekte in zijn bed: bloedvlekjes en uitwerpselen in de vorm van kleine zwarte puntjes. Doordat Teun zelf geen last had van de jeukende beten, ontdekte hij de sporen pas nadat zijn vriend klachten kreeg. “Daardoor hadden we de besmetting pas laat door. Er bleken al meerdere nesten in mijn kamer te zitten”, zegt Teun. 

Na het lezen van de site van de GGD belde hij een ongediertebestrijdingsbedrijf. Dezelfde dag nog werd er gif gespoten in zijn kamer, maar dat bleek helaas niet het einde van het verhaal. De bedwantsen waren al diep in de kieren van Teuns kamer en bedframe genesteld, en tot overmaat van ramp werden de wantsen ook in andere kamers aangetroffen. Voor een van de andere kamers kwam opnieuw, voor een bedrag van 400 euro, een verdelger. Maar ook ditmaal dwong het gespoten gif de wantsen niet op de knieën. Huisgenoot Sjoerd: “Toen daalde het besef in dat het probleem niet op te lossen was door losse kamers te behandelen; het probleem zat in het hele huis. Die beestjes houden zich niet aan de grenzen van een kamer.” 

Sociale isolatie
Nu, bijna drie maanden later, lijkt het grote studentenhuis van Sjoerd en Teun de strijd tegen de bedwantsen te gaan winnen. Al drie keer zijn alle kamers op de bovenste verdiepingen van het stadspand met gif behandeld. Er werd van vier bedframes en een kast afscheid genomen, waarin de wantsen zich hadden genesteld. Toch waren de rode bultjes, de praktische problemen en de kosten, die opliepen tot duizenden euro's, niet het allerergst volgens de huisgenoten. De emotionele gevolgen hadden meer impact. In de periode waarop de twee huisgenoten terugblikken, staan vooral sociale ontwrichting en lastige keuzes centraal.

Sjoerd en Teun vertellen dat de huisgenoten de wantsen niet binnen- en buitenshuis wilden verspreiden. Daarom werd besloten geen mensen meer uit te nodigen en sommigen gingen zo min mogelijk de deur uit. “Dit had erg veel impact op onze levens, zeker omdat het drie maanden duurde”, zegt Sjoerd, die veel thuisbleef. “Een van ons werd op straat gewezen op een beestje op haar tas. Het bleek een bedwants te zijn. Daar word je wel voorzichtig van.” Teun was juist vaker buitenshuis te vinden, maar de gevraagde voorzichtigheid kostte hem veel tijd. Uitvoerig controleerde hij telkens zijn tas en kleding op wantsen en eitjes. Zo had het bedwantsenprobleem nogal wat invloed op de sociale levens van Teun en Sjoerd.

Daarbij worstelden ze met de vraag met wie je erover kan praten. “Mensen vinden het al snel vies of zijn bang dat je ze besmet”, vertelt Sjoerd. “De afweging wie je wat vertelt, is erg lastig. Zeker omdat niet iedereen zich ervan bewust is dat dit iedereen kan overkomen.”

Lastige en dure keuzes
Binnenshuis stonden de verhoudingen op spanning. De huisgenoten, bang voor verspreiding, namen ook meer afstand van elkaar. Daarnaast werden ze geconfronteerd met lastige keuzes. “Ineens ontstaat er discussie over wie het meeste recht heeft om de wasmachine of de vriezer te gebruiken”, vertelt Sjoerd, die uitlegt dat je kleding op 60 graden moet wassen of in de vriezer moet leggen om de beestjes en de eitjes te doden. Vanwege dit type beslissingen werd een huisvergadering ingevoerd. “We vonden het ook heel vervelend dat een huisgenoot zijn kledingkast moest wegdoen. Dat zijn geen dingen die je wilt vragen van medebewoners, want dit zijn vervelende, maar nodige maatregelen.”

Naast vragen rondom het oplossen van het probleem in huis, was er de schuldvraag: wie is voor deze problemen verantwoordelijk? Bij Sjoerd en Teun in huis bleef de oorzaak van de besmetting onbekend, wel was duidelijk dat van nalatigheid geen sprake was. “Het was duidelijk dat iedereen dit had kunnen overkomen”, zegt Sjoerd, “daarom besloten we de verantwoordelijkheid en kosten met alle bewoners te dragen.” 

De rol van de huisbaas
Studentenhuisvester SSH, waar Sjoerd en Teun een kamer van huren, is bekend met de problemen die de bedwants met zich kan meebrengen en dat meer huizen er last van hebben. Om studenten te helpen, betaalt de SSH de kosten voor het vaststellen van de besmetting. Met behulp van vallen wordt dan gekeken of de veroorzaker van de beten daadwerkelijk bedwantsen zijn. Hiermee hoopt de verhuurder dat in het geval van een besmetting deze snel vastgesteld en aangepakt kan worden. De aanpak van de besmetting is voor rekening van de huurder zelf.

Op de site van de SSH is daarnaast een stappenplan te vinden dat de lezer wijst op enkele tips rondom de bestrijding. Sjoerd en Teun vinden het jammer dat de focus op praktische aspecten ligt. Zij denken dat de studentenhuisvester meer handvatten kan bieden die de emotionele last van een besmetting zouden kunnen verlichten: wanneer is het aan te raden om wekelijks met je huis te vergaderen; wie moet je wel en niet inlichten over de besmetting; kun je nog bezoek ontvangen of op bezoek gaan; en op welk moment moet je gaan nadenken over het weggooien van meubels? “Het is niet de verantwoordelijkheid van de SSH, maar ze hebben een mooie positie om houvast te bieden aan mensen die net als wij met een besmetting te maken krijgen.”

Het aantal SSH-huizen dat jaarlijks te maken krijgt met bedwantsen is niet bekend bij de verhuurder. “Het bijhouden van deze aantallen is een van de zaken die wij op de lijst hebben staan om in de toekomst door te voeren”, aldus woordvoerder Joris van Eijck. “De SSH staat overigens altijd open voor het oppakken van verbeterpunten die studenten opperen.”

De echte namen van Sjoerd en Teun en hun adres zijn bekend op de redactie.