'Coronacoördinatoren beledigen? Dat kan niet aan een universiteit'

“Meen je dat nou? Dus er zijn studenten en medewerkers die iemand in een geel hesje uitschelden omdat die de coronaregels in de gaten houdt?” Een groepje studenten dat na hun tentamen onder de overkapping van het Educatorium schuilt tegen de regen is verbaasd. “Als je dat doet, ben je wel echt een bijzondere lul”, vindt één van hen.

En toch is dat precies het gedrag dat het UU-bestuur half september in een mail aan alle studenten en medewerkers aan de kaak stelde. Op dat moment zette de universiteit bij colleges en tentamen al enige tijd zogenoemde coronacoördinatoren (coco's) in. Dit zijn studenten of medewerkers die bezoekers van gebouwen erop wijzen anderhalve meter afstand te houden, looproutes te volgen, het maximaal aantal personen per ruimte aan te houden etcetera.

Deze coco's krijgen behoorlijk wat vervelend commentaar, afgaande op de mail van het UU-bestuur: “Helaas horen we dat deze coördinatoren wel eens vervelend en onheus bejegend worden als zij iemand vriendelijk vragen om de regels te volgen. Dat is onacceptabel. Het past bij de kernwaarden van onze universiteit om iedereen met respect te behandelen.”

Afstand houden
Alle reden voor DUB om een kijkje te nemen in het Educatorium waar vrijwel dagelijks grote groepen studenten tentamens maken.

In de zalen Bèta en Gamma staan deze donderdagmiddag tentamens gepland voor de opleiding Natuurwetenschap & Innovatiemanagement. Een kwartier voor aanvang staat surveillant Jordi beneden bij de draaideur. Met luide stem spreekt hij groepjes studenten toe die gezellig bij de ingang samendrommen. “Afstand houden graag mensen, en doorlopen naar boven alstjeblieft.” De studenten zetten zich gedwee in beweging.

Vanuit de beveiligingsdienst wordt elke dag één medewerker extra ingezet om de studentenstromen bij tentamens in De Uithof in goede banen te leiden. Die surveillant krijgt hulp van studenten die worden ingezet als coronacoördinator, ongeveer één per honderd personen die voor onderwijs of tentamen naar het Educatorium komen.

Jordi snelt naar de tentamenzalen boven waar al groepjes studenten wachten voor de tentamenzalen. Hij heeft het zo druk dat hij geen tijd heeft om student Gijs die zijn eerste shift als coco komt draaien, volledig te instrueren. Gijs wordt in een geel hesje onderaan de trap naar de tweede verdieping geposteerd.

Zoenend stelletje
Na 10 minuten zijn alle studenten rustig en ook op enige afstand van hun tentamenzaal ingelopen. Mondkapjes waren er ondanks het dringende advies van de UU die in drukke situaties te dragen, maar weinig te zien. “Maar het is een advies, dus daar spreken we mensen niet op aan”, zegt surveillant Jordi. “Het verschilt ook een beetje per studie hoeveel studenten een mondkapje dragen, bij geneeskunde zag ik er bijvoorbeeld best veel.”

Naast hem staan op veilige afstand de coco’s: student Neuropsychologie Bart en debutant Gijs, student Nederlands. Of Jordi vindt dat hij of zijn coco’s brutaal of beledigend benaderd worden? “Mwah, het blijven studenten natuurlijk. Dus je krijgt vaak een weerwoord. Zojuist vroeg ik een meisje en een jongen om afstand te houden. Blijkt het een stelletje te zijn. ‘Straks staan we buiten te zoenen’, zeiden ze. Maar ja, als ik uitzonderingen op de regels toesta, krijg ik hier hele studentenhuizen met zo’n verhaal.”

Vervelende incidenten heeft Jordi nog niet meegemaakt, en ook van collega’s of van zijn coco’s hoort hij daar niets over. “Studenten hebben elkaar vaak lang niet gezien en veel bij te kletsen. Dat doe je meestal dicht bij elkaar, dat is lastig. Maar doorgaans worden aanwijzingen opgevolgd.”

Bart heeft er inmiddels drie diensten als coco op zitten. Hoewel zijn gele hesje wellicht minder autoriteit uitstraalt dan het beveiligersuniform van Jordi, heeft ook hij geen negatieve ervaringen. “Je zou misschien verwachten dat er studenten zijn die vinden dat dat hele corona zwaar overdreven wordt en de discussie aangaan, maar ook daar heb ik niets van gemerkt.”

De eerste observatie van Gijs is dat er wel geluisterd wordt, maar slechts heel tijdelijk. “Dan gaan ze aan het begin van de trap iets uit elkaar als we ze vragen om anderhalve meter afstand te houden, maar lopen ze boven weer vlak naast elkaar.”

Vervelende confrontatie
Niet meteen heel alarmerende geluiden, zo lijkt het. Ook in de binnenstad gaat het eigenlijk vrij goed, laat huisvestingscoördinator Fokke Walstijn weten. Van de zes studenten die gedurende de week worden ingezet als coco, onder meer in de onderwijsgebouwen aan de Drift en de Israëlslaan, hoort hij weinig klachten.

Zelf had hij wel een vervelende confrontatie met een medewerker die weigerde een ruimte te verlaten waar maar één persoon mocht werken. “Die vond dat ik liep te zeuren, maar het mag nu eenmaal niet. Uiteindelijk is ze toch gewoon weggegaan.” Toen hij zelf als coco bij een tentamen van een grote groep studenten in De Uithof was, vond hij ook dat alles behoorlijk gemoedelijk verliep.

Een signaal afgeven
Waarop baseert het UU-bestuur zich dan eigenlijk? We bellen met Eddie Verzendaal, directeur van het Facilitair Service Centrum. Hij bracht het probleem onder de aandacht.

Verzendaal zegt wel degelijk zeer zorgwekkende geluiden te horen via zijn medewerkers in de verschillende gebouwen. “Als studenten tegen een coco zeggen ‘Waar bemoei je je mee?’ of ‘Zal ik een Grapperhausje bij je doen?’ dan worden er voor mij grenzen overschreden. En helemaal als ze iemand uitmaken voor ‘nazi’, wat ook gebeurd is. Is dit dan de universiteit die we willen zijn, denk ik dan? Dat kan toch niet waar zijn?”

De FSC-directeur erkent dat hem alleen de excessen ter ore komen, maar zegt via het UU-bestuur vooral een signaal af te willen geven. “De bedoeling van de coco’s is om bezoekers de regels uit te leggen, maar ze zijn nu steeds meer handhaver. Dat vind ik een verkeerde ontwikkeling die al helemaal niet past in een academische omgeving. Dit is iets dat we samen met alle studenten en medewerkers moeten doen.”

De directeur merkt bovendien dat het voor faculteiten steeds lastiger wordt om coco’s te vinden. Deels omdat studenten en medewerkers zelf steeds vaker thuis zitten, maar ook omdat niemand graag de boeman is die anderen continue moet aanspreken.

De verschillende faculteiten hebben Verzendaal daarom gevraagd of de werving van coco’s niet centraal kan plaatsvinden. De komende tentamenperiode zullen daarom bij grote colleges in de Jaarbeurs en in Olympos mogelijk ook coco’s worden ingezet die niet aan de UU studeren of werken.

Lees verder onder de foto

Binnen in de hal van het Educatorium staat derdejaars student Niels na zijn tentamen te praten met een studiegenoot. Hij kan zich wel voorstellen dat het gedrag van studenten tot irritatie kan leiden bij de coco’s en dat het baantje weinig populair is.

“Ik werk zelf in een restaurant en daar moeten we bezoekers ook steeds vragen om afstand te houden en niet met te veel mensen aan een tafel te gaan zitten. En vaak proberen ze er dan toch onderuit te komen, zo van ‘joh, moet je je daar zo druk om maken?’. Eigenlijk is het al raar dat je mensen nodig hebt om anderen op de regels te wijzen. Het is niet goed te praten, maar het is kennelijk niet anders.”

Maar coco’s Bart en Gijs vinden het nog steeds een mooie job. Bart: “Ik vind het belangrijk om iets voor de universiteit te kunnen doen. Het is zo moeilijk om in deze tijd onderwijs en tentamens te organiseren. Daar wil ik graag bij helpen.” Gijs: “Op deze manier kom ik tenminste nog in de universitaire gebouwen, anders zit ik alleen thuis online te studeren.”

Tentamenstress
Het groepje studenten Natuurwetenschap & Innovatiemanagement dat we na de tentamens buiten treffen wordt al verderpratend wat minder zeker van hun zaak. Misschien is het toch wel voorstelbaar dat coco’s lelijke dingen naar hun hoofd geslingerd krijgen, bedenken ze.

Ook deze studenten hebben eigen ervaringen uit horecabaantjes waar bezoekers coronamaatregelen niet meteen willen accepteren. En zijn de regels in de UU-gebouwen ook niet erg streng? “Als je gestrest bent voor een tentamen ben je misschien ook extra prikkelbaar, daar mag best rekening mee gehouden worden.”  

En worden coco’s betaald?, vragen ze “Ja? Dan moeten ze misschien ook gewoon accepteren dat je tegengesproken wordt, dat gebeurt bij elke balie of receptie. Het is volgens mij niet zo dat studenten hiernaartoe komen met het expliciete doel om iemand in een geel jasje een vervelende middag te bezorgen.”

“Maar hé guys”, werpt een van hen ten slotte tegen, “Het lijkt het me toch wel verstandig dat studenten gewoon doen wat de regels voorschrijven, die zijn er niet voor niets. En ik weet niet hoe jullie erover denken, maar ik wil heel graag dat we zo snel mogelijk weer gewoon onderwijs krijgen.”