Deze artikelen over onderwijs hielden de gemoederen bezig in 2014

Het was het jaar van de uitpuilende universiteitsbibliotheken, het gesjoemel met doktersbriefjes en de "slachting" in de geesteswetenschappen. Ook was 2014 het begin van het einde voor een aantal kleine masteropleidingen.

Die laptops zijn helemaal niet goed voor je

Dit jaaroverzicht begint met de discussie over de vermaledijde laptops in collegezalen. Studenten die met pen en papier aantekeningen maken, onthouden de collegestof beter, blijkt uit recent onderzoek.

Reden voor een klein experiment bij de opleiding Communicatie- en informatiewetenschappen. Studenten krijgen daar sinds dit blok het dringende verzoek op hun laptop niet mee te nemen naar hoorcolleges. Een artikel hierover op DUB leidde tot berichten in zowat de voltallige Nederlandse pers.

Op sociale media en in comments werden de docenten afgeschilderd als ouderwets en anti-technologisch, maar van deskundigen kwam veel bijval. Hoog tijd dat er iets gedaan wordt aan de afleiding die wordt veroorzaakt door het gegluur naar al die oplichtende schermpjes.

Ondertussen kwam de Universiteit Utrecht naar buiten met het bericht dat er de komende jaren meer ingezet gaat worden op een nieuw leerconcept: blended learning. Studenten krijgen meer weblectures en e-learning tools voorgeschoteld. En nu maar hopen dat studenten tijdens het e-learnen zich niet laten afleiden door Facebook en Twitter.

Eigen volk eerst in de universiteitsbibliotheek

Het kalenderjaar begon met een unicum. Voor het eerst was het zo druk in de UB dat de toegangspoortjes dichtgingen voor nieuwe bezoekers. Reden voor de U-raad om een oude discussie van stal te halen: moeten studenten van andere onderwijsinstellingen wel toegelaten worden in ‘onze’ bibliotheek?

Toegangscontrole is er tot op heden niet gekomen (dat wil het universiteitsbestuur niet), maar er zijn dit jaar wel andere maatregelen genomen. Er zijn extra studieplekken bijgekomen, de UB’s blijven in tentamenperiodes langer open, studieplekkenzoeker Studyspot is uitgebreid en er liggen rode mandjes in de UB om iets te doen aan studieplekken die ongeoorloofd bezet worden.

Dit is Inholland niet, dit is de Universiteit Utrecht

Maar liefst 26 opleidingen in de geesteswetenschappen werden in juni afgekeurd door onderwijskeurmeester NVAO. Vier UU-opleidingen kregen de opdracht om scripties in het vervolg kritischer te beoordelen. DUB sprak van een “slachting in de geesteswetenschappen” en “onvoldoendes” voor opleidingen. Toenmalig decaan Wiljan van den Akker vond die woordkeuze “betreurenswaardig”. “Het is veel meer een herkansing of een aangehouden advies, noem het dan ook zo.”

Utrechtse studenten reageerden laconiek op de “onvoldoendes” voor hun opleidingen. Ze maken zich geen zorgen over hun arbeidsmarktperspectieven. “Dit is Inholland niet.” Boosheid was er vooral over de media, die sensatie kozen ten koste van nuance. Zoals de NOS, die langskwam met een cameraploeg. “Toen bleek dat wij de nuance aanbrachten en niet boos waren, zijn ze afgehaakt. Dat toont maar weer hoe hypegericht zelfs de NOS is.”

Utrechts masteraanbod moet helemáál anders

Niet alleen onderwijskeurmeester NVAO, maar ook de Universiteit Utrecht besloot dit jaar eens kritisch naar het eigen opleidingsaanbod te kijken. Er wordt namelijk gewerkt aan een nieuw masteraanbod dat meer studenten moet trekken. Dat is hard nodig omdat de UU anders een bacheloruniversiteit dreigt te worden. DUB maakte een papieren magazine over deze problematiek.

Besloten is dat kleine masterprogramma’s (minder dan 20 studenten) moeten verdwijnen, dat aan elke master drie hoogleraren meewerken en dat het aantal instroommomenten wordt teruggebracht van twee naar één. Ook komt er een carrièrecentrum, UU Career Services, zodat de aansluiting met de arbeidsmarkt beter wordt.

Eén van de slachtoffers van het nieuwe beleid is de master Amerikanistiek, die vanaf 2016 verdwijnt. Welke masters veranderen, verdwijnen of fuseren is nog lang niet overal duidelijk. Wel dat niet iedereen de noodzaak ziet voor de masterherziening: zo onaantrekkelijk is het huidige aanbod toch niet?

Studenten niet schrijven kunnen goed (grapje)

Een fatsoenlijk betoog schrijven is knap lastig voor menig student. Gevolg is dat veel docenten onsamenhangende schrijfsels moeten nakijken. Universiteitshoogleraar Frits van Oostrom trok daarom dit jaar aan de bel. Schrijfvaardigheid moet volgens hem meer aandacht krijgen.

En ook in de U-raad gingen er stemmen op om minder schrijfvaardige studenten te helpen. Is het wel wenselijk dat studenten tegenwoordig en masse hulp zoeken bij commerciële scriptiebureaus? Het idee van de U-raad: een plek waar studenten door student-assistenten geholpen worden om te reflecteren op hun schrijfwerk. Onduidelijk is of zo’n writing center er komt, het universiteitsbestuur is vooralsnog sceptisch over het idee.

Doodziek van een teringmoeilijk tentamen

Misschien dat het universiteitsbestuur dan ook meteen kan nadenken over het in dienst nemen van een eigen huisarts. Docenten merken namelijk dat studenten zich massaal ziekmelden, zo vlak voor tentamens. Zouden ze echt ziek zijn, of proberen ze zeker te stellen dat ze mee mogen doen aan een hertentamen? Jaap Bos en Bald de Vries denken het laatste.

Voor de student is het huidige beleid (zieke studenten hebben als bewijs een doktersbriefje nodig) verkeerd, vindt campuscolumnist Ruud Schotting. In de richtlijn van huisartsen staat namelijk dat huisartsen niet geacht worden om informatie over zijn/haar patiënt te delen met scholen, werkgevers, autorijscholen, zwemdiplomaverstrekkers, korfbalverenigingen, of wie dan ook. Het verzuimbeleid van de UU is daarom “volstrekt onuitvoerbaar en zinloos”, oordeelt Schotting.

Ho ho ho, een cadeau van de universiteit

We sluiten dit jaaroverzicht af met hét feelgoodnieuwtje van 2014. UU-studenten die direct na het afronden van hun eerste master beginnen aan een tweede master aan de UU, hoeven namelijk vanaf aankomend studiejaar niet langer het hoge instellingscollegegeld te betalen. Lekker doorstuderen voor een normaal tarief dus! Al wisten goed geïnformeerde studenten natuurlijk allang hoe je betaalbaar een tweede studie kunt doen.

Studenten van andere universiteiten en afgestudeerden die na een pauze weer willen doorstuderen, blijven het hoge instellingscollegegeld betalen. En die bedragen zijn soms torenhoog. Een bètamedische master kan zo 20.000 euro kosten.

Zijn die prijzen rechtvaardig? Nee, vindt een groepje studenten. Ze vinden dat universiteiten hoge tarieven voor hun opleidingen hanteren zonder zich te verantwoorden. Diee studenten bleven in 2014 procederen tegen de tarieven, niet geheel zonder succes. De zaak loopt nog en krijgt een vervolg in 2015. Misschien iets voor ons volgende jaaroverzicht?