Geen zin om verkiezingsprogramma’s te lezen? DUB deed het voor jou

Studenten moeten per jaar 10.000 euro kunnen lenen van de gemeente Utrecht, althans als de eenmanspartij van Marcello van de Wal het na de verkiezingen voor het zeggen heeft. Als het aan Student & Starter ligt gaan studenten vaker naar de sportschool. Niet om zich sportief uit te leven, maar om daar met hun neus in de boeken te duiken. De partij denkt dat je de UB kunt ontlasten als je sportaccommodaties op rustige momenten van de dag inricht als studieplek. De Utrechtse seniorenpartij wil studenten juist helpen met alles wat je niet in de collegebanken en studieboeken leert. Zij willen studenten aan ouderen koppelen om jongeren op die manier te begeleiden bij “alles wat er nog meer nodig is in het leven”.

Het is een greep uit de standpunten die je tegenkomt in de programma’s van de zestien partijen die deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Utrecht. DUB nam alle partijprogramma’s onder de loep en zette de standpunten die voor studenten relevant zijn op een rij op het gebied van: studentenhuisvesting, De Uithof, mobiliteit en veilig uitgaan. Daarnaast maakten we een lijstje met bonus-standpunten die niet in deze thema's onder te verdelen zijn, maar wel relevant.

Studentenhuisvesting

De HU en UU tellen bijna 70.000 studenten. Een deel daarvan wil ook in de Domstad wonen, maar een betaalbaar dak boven je hoofd vinden, is makkelijker gezegd dan gedaan. Zo moesten internationale studenten naar verluidt een tent opzetten op de camping omdat ze geen kamer konden vinden en zouden er ieder jaar om die reden zelfs enkele internationals huiswaarts keren. (Inter)nationale studenten die wel een kamer vinden, betalen volgens de huurcommissie soms honderden euro’s per maand te veel en als je daarover klaagt dan kan dat weleens leiden tot vervelende situaties met je huisbaas. De berekeningen over de omvang van het kamertekort in Utrecht lopen uiteen, maar dat er een tekort is, ontkent niemand.

Bijna alle partijen schrijven in hun verkiezingsprogramma’s dan ook over het gebrek aan betaalbare woningen voor studenten en starters. De Partij voor de Dieren vindt dat de gemeente “speciale aandacht” moet hebben voor “betaalbare huisvesting voor kwetsbare groepen, zoals alleenstaande ouders, jongeren en ouderen”. De PVV benadrukt dat de gemeente moet “zorgen voor meer betaalbare studentenhuisvesting”, maar op welke wijze de problematiek moet worden aangepakt werken beide partijen niet uit.

De ChristenUnie zoekt de oplossing in het versnellen van de bouwproductie en het ombouwen van kantoorpanden tot woningen. Voor dat laatste voelen meerdere partijen iets. Ook Denk, GroenLinks, VVD, D66, SP, Student & Starter en Stadsbelang Utrecht willen dat het makkelijker wordt om leegstaande kantoorpanden en oude bedrijventerreinen te veranderen in woningen voor onder andere studenten.

Filmpje door studenten van Bestuurs- en Organisatiewetenschappen als onderdeel van hun campagne 21 maart. Ik stem. 

Daarnaast wil Stadsbelang dat huiseigenaren minder hard gestraft worden als zij meer dan twee kamers in hun woning verhuren aan studenten. De partij vermoedt dat door de boete onnodig veel kamers niet verhuurd worden. Student & Starter stelt voor om het voor woningeigenaren makkelijker te maken om huizen om te bouwen naar kamers, appartementen en studio’s. Zij willen hiervoor het splitsings- en omzettingsbeleid flexibiliseren. Ook Stadsbelang Utrecht is voorstander van het splitsen van bestaande woningen in meerdere kleinere eenheden, omdat “alles er op wijst dat we straks te veel eengezinswoningen hebben in de stad”. De Piratenpartij waarschuwt echter dat het ombouwen van gezinswoningen niet de oplossing is, maar een verschuiving van het probleem. De SP hamert aan de andere kant juist op scherpere regels voor kamerverhuur aan studenten en een versterkte controle op de naleving daarvan. Ook Evenwicht stelt over het algemeen voorstander te zijn van het verminderen van regels, maar niet als het aankomt op de kamerverhuur voor studenten. “De vraag bij het verhuren van studentenwoningen is of je door vermindering van regels juist huisjesmelkers meer ruimte geeft.”

Een deel van de partijen ziet een oplossing in het uitbreiden van het aantal “samenleefprojecten”. Zo schrijft Seniorenpartij Utrecht dat aan de zorgvraag van veel (licht)dementerenden voldaan zou worden als zij samen met studenten zouden wonen. “Het idee is dat die studenten tien uur per week dingen doen met en voor de ouderen; boodschapjes, een kop koffie drinken. In ruil daarvoor wonen ze zelf dan heel voordelig.” Ook GroenLinks, de Piratenpartij en Evenwicht stellen een vergelijkbare oplossing voor.

Andere standpunten op het gebied studentenhuisvesting:

• PVV: Bij de toewijzing van woningen moeten geboren en getogen Utrechters voorrang krijgen, net zoals mensen die al langer dan 15 jaar in Utrecht wonen.
• Student & Starter: Het moet mogelijk worden dat vrienden samen een woning kunnen huren. Zogenaamde ‘friendscontracten’ zouden de druk op sociale en goedkope middelhuur verlichten.
• ChristenUnie: Studentenhuizen moeten energiezuiniger worden. Door de rekening voor gas, water en licht inzichtelijker te maken, worden studenten aangemoedigd om zuiniger te worden.
• Groenlinks: Internationale studenten moeten door onderwijsinstellingen gehuisvest worden.
• CDA: Bij de bouw van nieuwe woningen moet ingezet worden op gezinnen.
• PvdA: De gemeente moet samen met de Universiteit Utrecht en Hogeschool Utrecht meer betaalbare studentenkamers realiseren.

Uithof

Voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen heeft de universiteit vijf ‘UU-issues’ op papier gezet. Dit zijn punten waarvan de universiteit wil dat ze op de agenda van de gemeenteraad komen te staan. Eén daarvan is dat de universiteit graag ziet dat de gemeente De Uithof als elfde wijk van Utrecht beschouwt. Dit zou de deur openzetten voor maatschappelijke voorzieningen. Volgens de universiteit is dit “hoog tijd”, omdat De Uithof in toenemende mate een woon-, werk- en recreatiefunctie vervult; “de werkelijkheid van bijna  3000 vaste bewoners, ca. 25.000 werkenden en ca 60.000 studenten vraag hier om”.

Hoewel De Uithof voor de universiteit een belangrijk thema is, is dat in de programma’s van de politieke partijen maar beperkt terug te vinden. Zo schrijven de Piratenpartij, SP, Seniorenpartij, PvdA, Evenwicht en Denk niets over De Uithof als wijk. Stadsbelang Utrecht zegt uitsluitend trots te zijn op Utrecht Science Park (USP), de PVV benadrukt hoofzakelijk dat De Uithof een “belangrijke positie” heeft en de VVD zegt initiatieven zoals USP te steunen. Als De Uithof wel wordt genoemd, dan is dat vaak in de context van de tramlijn. D66 is de enige partij die oppert om van Utrecht Science Park een wijk te maken. “De komende jaren moet de campus uitgroeien tot elfde wijk van Utrecht, met nog meer faciliteiten.” Het CDA vult aan dat de gemeente zich moet blijven inspannen om De Uithof echt een gemeenschap te maken bijvoorbeeld door een divers winkelaanbod voor studenten en werknemers te realiseren.

De PVV spreekt wel over de uitbreiding van De Uithof zonder hierbij nadrukkelijk de term “elfde wijk” in de mond te nemen. De partij vindt dat de gemeente de groei van De Uithof moet “garanderen”. De Partij voor Dieren benadrukt dat de uitbreiding, nieuwbouw en de verkeersplannen van De Uithof geen schade mogen berokkenen aan de ecologisch belangrijke groene zones.

Andere standpunten op het gebied van De Uithof:

• Student & Starter: Utrecht Science Park moet meer ruimte bieden aan bedrijven en start-ups om zich te vestigen.
• GroenLinks: Er moet op De Uithof een buurtteam komen voor studenten met problemen.

Mobiliteit

Mag je straks nog fietsen in de binnenstad? Wanneer kan je met de tram naar De Uithof? Is de Uithoflijn voldoende om de overvolle bussen in Utrecht te bestrijden? En hoe kom je thuis na een avondje stappen? Bovenaan de lijst met “UU-issues” van de universiteit staat het substantieel verbeteren van de bereikbaarheid van en binnen Utrecht. Mobiliteitsproblemen dreigen Utrecht een “onbereikbare regio” te maken. Volgens de UU spelen de randgemeenten daarbij ook een rol. Daarom wil de universiteit dat het onderwerp ook op de agenda staat van Amersfoort, Bunnik, De Bilt, Zeist, Houten, Nieuwegein en Stichtse Vecht.

De Utrechtse partijen kijken vooral naar de mobiliteit in de eigen stad. Ze hebben met name aandacht voor fietsers en voetgangers. Deze verkeersdeelnemers moeten meer ruimte krijgen, zeggen GroenLinks, Piratenpartij, PvdA, ChristenUnie, Student & Starter en D66. De Piratenpartij schrijft bijvoorbeeld dat in Utrecht de voetganger op de eerste plaats komt, gevolgd door de fietser, daarna het openbaar vervoer en als laatste de automobilist. Als resultaat daarvan ziet GroenLinks graag dat de binnenstad van Utrecht autovrij wordt. Dat staat haaks op het standpunt van Denk die juist pleit dat het centrum beter bereikbaar zou moeten worden met de auto en het openbaar vervoer. Ook het CDA ziet graag dat de binnenstad bereikbaar blijft voor alle soorten verkeer.

Daarnaast willen D66 en Student & Starter op De Uithof een treinstation maken. “Utrecht heeft met het Centraal Station als enige stad in Nederland maar één knooppunt voor het openbaar vervoer”, schrijft D66. “Wij willen dat er minimaal nog één knooppunt bijkomt. Een tweede intercitystation op Utrecht Science Park kan hier aan een belangrijke bijdrage leveren.” De SP stelt juist voor om de bestaande stations tot OV-knooppunten te maken. Zij denken daarbij aan de stations Overvecht, Leidsche Rijn, Zuilen en Vaartsche Rijn.

De ChristenUnie ziet graag dat er geïnvesteerd wordt in een lightrail-netwerk dat gekoppeld wordt aan het bestaande spoornetwerk rond Utrecht, de regionale snelfietsroutes en park and ride-locaties en daarmee dus het snelwegnetwerk. Lightrail is een vorm die zich tussen trein, metro en tram in bevindt. De Uithoflijn is hier een voorbeeld van. Volgens de ChristenUnie zou ook dit Utrecht Centraal ontlasten. Ook Stadsbelang Utrecht kiest voor een lightrail en wil deze aansluiten op twee stations waar alle verkeerstromen elkaar ontmoeten; Utrecht Overvecht en Utrecht Leidsche Rijn.

Andere standpunten op het gebied van mobiliteit:

• Student & Starter: Als buslijn 12 verdwijnt, moeten andere buslijnen vaker gaan rijden om te voorkomen dat de IBB en HKU slecht bereikbaar worden.
• D66: Fietsers moeten vaker groen licht krijgen op kruispunten.
• Partij voor de Dieren en PvdA: De Uithoftram moet ook in het weekend gaan rijden.
• GroenLinks: Er moet een snelfietsroute tussen Utrecht en Amsterdam komen.
• VVD: De wandel- en fietsroutes moeten verbeterd worden, zonder automobilisten te “pesten”.

Uitgaan

“Voor de UU is het, met name vanuit het perspectief van de (internationale) studentengemeenschap met een meerderheid aan vrouwelijke studenten, van groot belang dat er sprake is van een stad waar je veilig en vertrouwd kunt vertoeven. Een stad waar je veilig over straat kunt gaan, een stad met veilige horeca, een stad waar internationals zich thuis en welkom voelen.” Daarom ziet de universiteit een leefbare en veilige (binnen)stad dan ook graag op de politieke agenda staan. Het thema komt in elk verkiezingsprogramma terug, maar de standpunten tussen de partijen lopen op dit punt verder uiteen dan op andere thema’s.

Volgens het CDA neemt de onveiligheid in Utrecht toe. “Helaas voelen lang niet alle bevolkingsgroepen zich even veilig in Utrecht. Vooral de LHBT-groep is vaak slachtoffer van bedreigingen of zelfs geweld”. Het CDA vindt dit “onacceptabel”. Ook de PVV zegt “het lastigvallen van vrouwen en homo’s door straattuig niet langer te tolereren”. Deze partij pleit daarom voor een “keiharde aanpak van straatterreur”. Beide partijen willen daarom een uitbreiding van cameratoezicht. Partijen D66, GroenLinks, Evenwicht, Denk en SP zijn hier liever terughoudend mee. Denk en de SP vanwege de privacy.

Denk stelt daarnaast dat uitgaansgelegenheden die discrimineren hun exploitatievergunning dienen te verliezen. De D66 geeft aan dat de gemeente geen zaken zou moeten doen met bedrijven die discrimineren. Hoewel Student & Starter ook stelt zij het niet vinden kunnen dat er “nog steeds gediscrimineerd wordt op basis van gender, seksualiteit, religie, huidskleur of afkomst”, is niet duidelijk in welke hoek zij de oplossing zoekt. Andere partijen hebben niet nadrukkelijk een standpunt over veiligheid en/of discriminatie.

De gemeente moet samen met studentenverenigingen drank en drugsmisbruik aanpakken, zo valt te lezen in het partijprogramma van de ChristenUnie. Het is niet de enige partij die iets op papier heeft staan over het alcohol- en drugsgebruik onder Utrechters. Zo wil D66 dat coffeeshops genormaliseerd worden, softdrugs gelegaliseerd en dat de gemeente meedoet aan een experiment met het legaal verstrekken van cannabis. Dit laatste zien ook Student & Starter en de Piratenpartij zitten. GroenLinks en Student & Starter willen daarnaast dat bezoekers van festivals hun drugs gratis kunnen laten testen. Dit staat haaks op de standpunten van de Seniorenpartij, het CDA en Denk. Zo wil het CDA geen medewerking verlenen aan de regulering van wietteelt en willen Denk en de Seniorenpartij dat de gemeente alcohol, drugs en roken ontmoedigen.

Andere standpunten op het gebied van het Utrechtse uitgaansleven:

• Student & Starter: De bestuursleden van studentenverenigingen moeten goedkoper hun horecavergunning kunnen overzetten op naam van een andere persoon na een bestuurswissel. (Verenigingen hebben een vergunning nodig om alcoholhoudende drank te verkopen. De vergunning staat op naam van een bestuurslid en niet de vereniging als geheel. Na elke bestuurswissel moet betaald worden om deze op naam van iemand anders te zetten, red.)
• Stadsbelang Utrecht: Een evenement in een park mag niet ten koste gaan van de flora en fauna. Daarnaast mogen omwonenden geen overlast hebben.
• PvdA: Er moeten voldoende wijkagenten zijn, met name in wijken waar meer criminaliteit heerst.
• VVD: Aan de randen van de stad moeten drive-in coffeeshops komen. Het is de bedoeling dat zo’n coffeeshop eenvoudig te bereiken is en geen overlast in de omgeving veroorzaakt. Dit zou de coffeeshops in de binnenstad ontlasten en de overlast verminderen.
• Partij voor de Dieren: Parken mogen niet (deels) afgesloten worden voor evenementen waar toegangsgeld voor gevraagd wordt. Daarnaast mogen er geen plastic wegwerpproducten gebruikt worden op festivals en geen lampionnen en ballonnen opgelaten worden.

Overig

De zestien partijen die deelnemen aan de verkiezingen hebben ook standpunten die studenten aangaan, maar zich niet binnen deze vier thema’s laten vangen. Hieronder een aantal:

• Student & Starter: Studenten met een functiebeperking moeten niet 100 maar 380 euro vergoeding van de gemeente krijgen.
• CDA: Internationale studenten moeten voorgelicht worden over hun huurrechten. Daarnaast moet de gemeente toezien dat deze rechten ook nageleefd worden.
• GroenLinks: Stress onder studenten is een groeiend probleem. De gemeente moet samenwerken met onderwijsinstellingen om de mentale gezondheid te verbeteren onder andere door toegankelijke sportvoorzieningen, laagdrempelige psychologische hulp en voorlichting ter voorkoming van burnouts.
• Student & Starter: Afgestudeerden kiezen steeds vaker noodgedwongen voor (onbetaalde) werkervaringsplaatsen, dit zorgt voor verdringing op de arbeidsmarkt. De gemeente moet hard optreden tegen werkervaringsplekken en stages zonder leeropdracht. De gemeente moet stages en werkervaringsplaatsen daarom ook niet meetellen als werkgelegenheid in het Actieplan Jeugdwerkloosheid.
• SP: De waterwegen voor roeiers worden steeds schaarser. Tot er een alternatief is voor de roeiverenigingen wordt de Leidsche Rijn niet opengesteld als doorvaarbare route voor gemotoriseerde vaartuigen. 
• CDA: Er moet meer aandacht komen voor de eenzaamheid onder (internationale) studenten. De leefbaarheid kan worden bevorderd door programma’s te ontwikkelen waardoor studenten zich meer thuis voelen in Utrecht.

Studentenunie Vidius ontwikkelde speciaal voor studenten een kieswijzer. Het AD ontwikkelde een kieswijzer gericht op alle Utrechters.