Living Lab onderzoek leidt tot workshop 'afgepaste lunch bestellen'

Voor het vierde opeenvolgende jaar organiseerde Green Office Utrecht het Living Lab Symposium. Tijdens deze jaarlijkse bijeenkomst presenteert een aantal studenten de resultaten van een onderzoek om de Universiteit Utrecht een beetje duurzamer te maken. Een jury kiest het beste onderzoek uit. Dit jaar werd voor het eerst ook een publieksprijs uitgedeeld.

Eén van de onderzoeken die tijdens deze editie op 8 juni werden gepresenteerd, heeft al tot actie van de universiteit geleid. Het gaat om het onderzoek van zes masterstudenten om voedselverspilling tegen te gaan. Dit is gedaan in opdracht van het Facilitair Service Centrum.

De studenten hielden twee weken lang bij hoeveel eten en drinken overbleef van de bestelde lunches van Sodexo. “Omgerekend in liters water en CO2-footprint kun je met het overgebleven eten en drinken 85.538 badkuipen met water vullen en 3841 kilometer rijden met een auto”, zo vertellen twee van de zes studenten die het onderzoek presenteren.

Het weggooien van eten is nadelig voor  het milieu en stuit op morele- en financiële bezwaren. UU'ers bestellen alleen al bij Sodexo voor 1,5 miljoen euro aan lunches. De studenten stellen voor om alleen nog broodjes te bestellen voor gasten die bevestigen bij een lunch aanwezig te zijn. Ook willen ze een workshop organiseren zodat degenen die regelmatig een lunch bestellen, beter kunnen inschatten hoeveel de gasten eten en drinken. Aan dit idee is al gevolg gegeven. Op 21 juni geeft Green office Utrecht een workshop voor met name secretaresses "omdat zij meestal de lunches moeten bestellen". Sommigen bestellen al heel precies, weten de studenten te melden. “Eén weet van de mensen op haar afdeling wie grote en wie kleine eters zijn en stemt daar haar bestelling op af.”

Merijn Smelt van het Facilitair Service Centrum en opdrachtgever voor het onderzoek, zegt tijdens de aftrap van het symposium heel blij te zijn met het Living Lab. “De studenten doen in zes weken een onderzoek waar universitaire medewerkers veel langer mee bezig zouden zijn doordat ze het naast hun andere werkzaamheden moeten doen.”

Smelt gaf nog meer voorbeelden van uitvoerbare voorstellen van studenten. Eerder deed een groep studenten onderzoek naar de duurzaamheid van  composteerbare  wegwerpbekertjes. In het Androclusgebouw wordt daar na de zomer een proef mee gehouden. Vorig jaar werd door weer andere studenten onderzocht hoe de lunches aan de UU duurzamer kunnen. Zo werd voorgesteld om te gaan samenwerken met lokale, biologische boeren. Onlangs werden in de kantine aardbeien aangeboden van zo’n boer uit de buurt en zullen er nu vaker lokale producten in de kantines te vinden zijn. Ook is aan het assortiment ‘te bestellen lunchen’ inmiddels een veganistische variant toegevoegd.

Anti-print posters en vleermuizen

Het snelle succes van de studenten die voedselverspilling willen tegengaan, leverden hen geen prijs op. Het publiek koos voor het onderzoek naar het printgedrag van medewerkers en studenten aan de UU. Masterstudent Psychologie Lotte van Neer vond uit dat er per jaar 35 miljoen printjes uit de UU-printers rollen. Dat staat gelijk aan 1036 liter drinkwater, 496 kilometer autorijden, 95 jaar aan energiegebruik en 3171bomen. Om studenten op hun printgedrag te wijzen, hing ze posters (van gerecyclede posters) op bij printers met de boodschap dat wie het kan stellen met 17 printjes per jaar minder hij 324 liter water en 1700 watt aan energie bespaart en 1,75 liter aan CO2 uitstoot voorkomt. Door inzichtelijk te maken, hoe printjes het milieu belasten, hoopt ze studenten over te halen minder te printen.

De juryprijs ging naar Zora Tamas. De masterstudent Environmental Biology wil weten of alle bouwwerkzaamheden en het daarmee veranderende groene landschap van De Uithof invloed heeft op de vleermuispopulatie. Van de 21 soorten die in Nederland voorkomen, wonen er vier in De Uithof, zo blijkt uit een eerdere inventarisatie. De jury koos haar onderzoek uit omdat ook de relatie tot de omgeving waarin je werkt en studeert belangrijk is. Het onderzoek geeft een bredere kijk op duurzaamheid en toont onze impact op ecosystemen waarin UU'ers zich dagelijks begeven, zeiden der juryleden.

Omdat de zoogdieren net uit winterslaap zijn, heeft Zora haar onderzoek nog niet kunnen afronden en is dus ook niet bekend of de vleermuispopulatie te lijden heeft gehad. Ze kon recentelijk pas op pad met haar batdetector. Tot nog toe heeft ze twee soorten kunnen identificeren.

Zora legt uit waarom De Uithof zuinig moet zijn op de beschermde diersoort. Ze vervullen ecologisch en economisch gezien een goede rol. Zo eten ze 3000 vliegen of muggen per nacht, zijn ze voedsel voor uilen, zorgen ze voor het verplaatsen van zaden en kun je aan de populaties zien of het ecologisch goed gaat met een gebied. Ook kunnen de zoogdieren die jaarlijks een of twee pups krijgen, dienst doen als onderzoekspopulatie voor studenten Biologie van Utrecht kan het vleermuiswatchers naar De Uithof trekken.

Als uithaar onderzoek blijkt, dat de populatie is geslonken, pleit ze voor ingrepen in het landschap om de vleermuizenstand weer op peil te krijgen. “Winterslaapplaatsen, begroeiing, vleermuishuisjes, meer bomen, groene daken en bescherming bieden tegen katten die wel een vleermuis lusten.”

Collegelid Anton Pijpers – van huis uit dierenarts – is verheugd de juryprijs aan Zora te mogen onderhandigen. Pijpers: “Als diergeneeskundige ben je geneigd te kijken naar ziektes die vleermuizen kunnen overbrengen zoals bijvoorbeeld Ebola. Maar Zora laat ook de positieve kanten zien van het hebben van een vleermuispopulatie.”