Mini-Maagdenhuis in Utrechtse collegezaal
Docent Remco Raben schrapte dinsdagochtend een eerstejaarscollege over migratiegeschiedenis en liet zijn studenten discussiëren over het wel en wee van de universiteit. "Jullie krijgen een tien voor democratie."
"Even een temperature check. Willen jullie méér of beter onderwijs aan de universiteit? Iedereen die beter onderwijs wil, handen in de lucht."
Wapperende handen gaan massaal de lucht in. De eerstejaarsstudenten zijn eensgezind: liever goede contacturen dan meer contacturen.
Het was dinsdagmorgen in de blauwe collegezaal van het Ruppertgebouw eventjes het Maagdenhuis in het klein. Circa honderd studenten gingen met elkaar in debat, volgens de vergadertechnieken die bekend zijn van de Occupy-beweging en de UvA-bezetters. Vinger omhoog als je een punt wilt maken, handen in de T-vorm als je een technisch punt wilt maken en met je handen wapperen om aan te geven dat je het eens (vingers omhoog) of oneens (vingers omlaag) bent met een opmerking.
"Ik misbruik de tijd die voor dit college staat gewoon", zei docent Raben aan het begin van het college. De historicus en Indië-kenner bezocht dit weekend het Maagdenhuis en sympathiseert met de bezetters. Hij ziet een enorme "economisering" en "bureaucratisering" van universiteiten. Docenten en studenten hebben volgens hem weinig te zeggen over die koers. "Medezeggenschap is teruggebracht tot iets heel kleins."
Het Maagdenhuis-protest gaat ons allen aan, hield Raben zijn studenten voor. "Het is niet het protest van een paar radicale studenten in Amsterdam. Het gaat om jullie toekomst."
Net als in het Maagdenhuis klonk in de Utrechtse collegezaal een kakofonie van meningen. Veel studenten bleken goed op de hoogte van de bezettingen in Amsterdam, anderen waren aanvankelijk verbaasd ("waarom gaat het college niet over migratiegeschiedenis?", vroeg een jongen die later binnenkwam aan de DUB-verslaggever) maar deden vervolgens volop mee aan het debat.
"We worden nu voor het beroep wetenschapper opgeleid", zei een jongen halverwege het debat. "Ik wil graag beter voorbereid worden op de arbeidsmarkt, want we krijgen bijna allemaal een baan buiten de wetenschap."
Daar ging een andere student lijnrecht tegenin. "De kracht van geesteswetenschappers is dat we anders zijn. Anders was ik wel bedrijfskunde gaan studeren." Wapperende handjes omhoog.
Studenten mochten vrijuit suggesties doen voor een betere universiteit. Student Willem werd aangewezen als 'facilitator': hij modereerde de discussie. Docent Remco Raben deed even een stapje opzij.
De discussies gingen soms alle kanten op. Dan weer ging het over de enorme schaalvergroting op universiteiten ("we zijn nu eenmaal geen UCU dus is het logisch dat de begeleiding minder is"), later over de noodzaak van langstudeermaatregelen ("we kunnen niet 20 jaar op publiek geld blijven doorstuderen"). Over de noodzaak om de geesteswetenschappen intact te houden waren velen het eens. Dat zou dan maar moeten gebeuren door geld bij de bèta's weg te halen, hoorde je her en der.
Het woord medezeggenschap viel geen enkele keer. Opvallend, omdat het gebrek aan serieuze inspraak een van de belangrijkse agendapunten van de Maagdenhuis-bezetters is.
"Ik ben onder de indruk", zei docent Remco Raben aan het eind van het college. "Jullie luisterden heel goed en reageerden op elkaar. Jullie krijgen een tien voor democratie."
Het viel Raben op dat de studenten erg binnen de bestaande kaders dachten, en met weinig radicale voorstellen kwamen. "We zitten in een sluipend proces waarin alles steeds meer rigide wordt aan universiteiten. Jullie moeten zorgen dat jullie niet die knakworst in dat blikje worden."
Raben nodigde tot slot zijn studenten uit voor de eerste bijeenkomst van de Utrechtse tak van De Nieuwe Universiteit. De actiegroep komt woensdagavond bijeen. Een dag later organiseert de U-raad een debat met het college van bestuur naar aanleiding van het studentenprotest in Amsterdam.