‘Sommige dingen begrijp je pas, als je ze met eigen ogen hebt gezien’

Ashleigh (29) zit in haar oude studentenkamer in Utrecht, maar dit keer is ze er te gast. Ze had niet verwacht zo snel terug te zijn. Na het afronden van haar master International Relations in Historical Perspective in augustus, vertrok ze voor een stage op 15 september naar Nablus op de Westelijke Jordaanoever. De uit Australië afkomstige afgestudeerde zou er eigenlijk blijven tot december, voor een stage bij Tomorrow’s Youth Organisation (TVO), een organisatie die educatieve en psychologische steun biedt aan vrouwen en kinderen in vluchtelingenkampen.

De aanval van Hamas op Israël op 7 oktober, veranderde alles. Anderhalve week na de aanval regelde TVO dat ze de grens met Jordanië kon oversteken om terug naar Nederland te vliegen.

Foto van Ashleigh

Afscheid nemen van haar collega’s was ‘een drama’ herinnert Ashleigh zich. “Het moeilijkste aan de situatie is dat het zo vreselijk onrechtvaardig is. Het voelt vreselijk om niet te weten wat er gaat gebeuren met de mensen die je hebt leren kennen, met die kinderen.” Maar de psychologen en leraren met wie ze werkte, vertelden haar dat schuldgevoelens niet helpen. “Ze zeiden: “We waarderen het dat je hier was, maar je schuldig voelen gaat ons niet helpen. Het beste wat jij nu kunt doen, is mensen vertellen wat je hebt gezien. “

Haar eerste drie weken op de Westelijke Jordaanoever verliepen “redelijk normaal”’, hoewel de oud-studente wel merkte dat ‘de situatie in de regio altijd gewelddadig is”. Twee dagen voor de aanval van Hamas bijvoorbeeld, werd in een dorp vlakbij waar ze verbleef een Palestijnse tiener vermoord door Israëlische kolonisten. 

Hoewel ze er nog maar net was, merkte Ashleigh al snel op dat de mensen om haar heen altijd wantrouwig en extreem waakzaam waren. Haar collega’s leken er aan gewend te zijn. Zelfs na de aanval van Hamas ging het werk gewoon door. “De andere internationals hadden zoiets van ‘Er is iets gigantisch gaande, waarom reageert niemand hierop?’. Dan zeiden ze: “Dit is niet de eerste keer dat we bang zijn. Met bang zijn helpen we de kinderen niet”

Volgens Ashleigh is een van de meest voorkomende problemen waar moeders op de Westelijke Jordaanoever mee worstelen dezelfde als die van Westerse moeders: het beperken van de schermtijd van hun kinderen. Maar de reden waarom is anders. “In de vluchtelingenkampen moeten gezinnen van zes of acht mensen samenleven in twee kamers. Kinderen zitten altijd op hun telefoon omdat ze geen ruimte hebben om rond te rennen en te spelen.” Daar komt nog bij dat kinderen slecht slapen door het geluid van geweerschoten, schreeuwende mensen of de bezetters die ‘s nachts het kamp inkomen en iedereen wakker maken. 

De Westelijke Jordaanoever, foto Ashleigh

De dag voor de aanval van Hamas reisde Ashleigh naar Tel Aviv. Hiervoor moest ze de grens over tussen de Westelijke Jordaanoever en Israël. Een schokkende ervaring, zegt ze. “De halte van de bus van Nablus naar Tel Aviv is ongeveer 400 meter voor het checkpoint. , Chauffeurs uit Palestina mogen niet zonder vergunning over Israëlische wegen mogen rijden, vandaar. Je moet dus over de snelweg naar de grote wachttoren lopen, wat heel vernederend en eng is. Nadat ik de grens was gepasseerd, moest ik aan de andere kant op een bus wachten. Er stond daar ook een man met een geweer. Geen soldaat maar gewoon een kolonist die daar rondhing. In Tel Aviv lijkt het alsof je een andere wereld binnenstapt. Het leven daar lijkt heel normaal. Ik vond dat moeilijk te rijmen met de situatie  30 kilometer verderop.”

Terug op de Westelijke Jordaanoever werd Ashleigh na twee nachten van hevig geweervuur geëvacueerd, omdat men bang was dat het conflict lokaal compleet zou escaleren. Mensen waren te bang om hun huis te verlaten waardoor Nablus “een griezelige, dystopische sfeer kreeg.” Ashleigh en andere internationale stagairs en vrijwilligers werden naar het checkpoint gebracht door een Palestijnse chauffeur in een auto met een Israëlisch kenteken. “Toch was het ook voor hem geen veilige reis, want als een kolonist ziet dat je Arabisch bent, maakt het niet uit dat je een Israëlisch kenteken hebt.”. Omdat het geweld sinds 7 oktober enorm was toegenomen tussen kolonisten en Palestijnen was iedereen in staat van paraatheid. . “Bij het checkpoint richtten soldaten met wat eruit zagen als machinegeweren op het tegemoetkomende verkeer.” 

De checkpoint, foto Ashleigh

In Utrecht is Ashleigh al deze ervaringen aan het verwerken. Vanwege haar opleiding en haar scriptie over Palestina zegt ze een sterk academisch begrip te hebben voor het conflict, maar datze zich nu realiseert dat “er dingen zijn die je pas kunt begrijpen als je ze met eigen ogen hebt gezien”. Omdat het onmogelijk is om iedereen naar de regio te sturen, vindt ze dat de universiteit meer bronnen uit het globale zuiden in haar curriculum zou moeten opnemen. “Niet alleen academici, maar juist ook gewone mensen die vertellen hoe zij het leven daar ervaren, de dingen waar wij in ons academisch vacuüm over leren. Ik denk dat de manier waarop universiteiten lesgeven over conflicten wel wat extra menselijkheid en context kan gebruiken.”

Volgens haar had de UU zich niet neutraal moeten opstellen in haar verklaring over het conflict, omdat "een neutrale houding in deze context neerkomt op steun aan de onderdrukker". Ze is één van de mensen die de petitie van studenten van de faculteit Geesteswetenschappen heeft ondertekend. “Als universiteiten een soort bastions van kennis, innovatie en kritisch denken zijn, dan vind ik dat ze in staat zouden moeten zijn om met een statement te komen dat alle getroffen mensen steunt, een statement dat de dekolonisatie in de praktijk ondersteunt en medeleven toont met degenen die door dat proces worden getroffen. UU heeft de verantwoordelijkheid om een veilige omgeving te bieden voor het verkennen van en het pleiten voor een rechtvaardige en duurzame vrede voor zowel Palestijnen als Israëli's."

Nadav (26) verhuisde in Augustus naar Utrecht om de bachelor Economics & Business Economics . Hij groeide op in Noord-Israël maar verhuisde op zijn vijftiende naar een regio niet ver van de Gazastrook. Zijn familie had vaak te lijden onder de raketten vanuit Gaza. Toen hij 23 was verhuisde hij naar Tel Aviv, “maar tegen die tijd werden de raketten vanuit Gaza ook op Tel Aviv gericht dus er was geen ontkomen aan”. “Wanneer je opgroeit in deze realiteit, raak je eraan gewend. Je wordt extreem alert op alles wat er om je heen gebeurt. Het zijn niet alleen de raketten, er zijn ook aanvallen met messen en geweren. Ik heb twee terreuraanvallen meegemaakt die mijn leven in gevaar brachten in 2022.” 

Maar hij is ook van mening dat het een gevoel van burgerschap opwekt. “Het geeft je iets van betekenis. Je wilt opgroeien om bij kunnen dragen aan de maatschappij, je land te beschermen, alles te geven.” Nadav startte vrij laat met zijn opleiding omdat hij ervoor koos langer in het leger te dienen dan de verplichte 32 maanden. Toen hij zich realiseerde wat de omvang was van de aanvallen van 7 oktober, overwoog hij terug te gaan naar Israël om het leger in te gaan, maar zijn familie en vrienden zeiden dat hij al langer had gediend dan de meeste mensen en dat het tijd was om zich op zijn studie te richten.

Foto van Nadav

Hij besloot te blijven, althans, voorlopig. “Het bestaan van Israël ligt op dit moment niet onder vuur, maar als er bijvoorbeeld iets escaleert in Libanon en Iran, zal het voor mij onmogelijk zijn om hier te blijven. Dan zal ik terug moeten, want dan moeten we vechten voor het bestaan van ons land.” Daarnaast heeft Nadav zijn plannen voor een wintersportvakantie in december gecanceld zodat hij naar Israël kan gaan om als vrijwilliger te werken in het legen. “Ik wil helpen, op wat voor manier dan ook. Als het niet in het leger kan dan ga ik naar de landbouwgebieden en daar mensen helpen.” Hij is niet bang voor de reis. Integendeel: hij kijkt ernaar uit.

Nadav kent mensen die overleden zijn of gewond zijn geraakt op 7 oktober. Een van zijn buren, een vrouw van 23, werd neergeschoten en daarna ontvoerd van een feestje. “Het is heel moeilijk om hier in Utrecht te zijn terwijl de mensen in Israël in gevaar zijn,” zucht hij, terwijl hij eraan toevoegt dat zijn familie een paar keer per dag naar de schuilkelder moet rennen vanwege de raketten die afgevuurd worden vanuit Gaza. Sommige van zijn vrienden vechten aan het front op de Westelijke Jordaanoever, de Gazastrook en in Libanon.

Focussen op zijn studie is ineens een hele uitdaging geworden. “Het is heel moeilijk om colleges of tutorials te volgen en je te concentreren terwijl je om de paar minuten notificaties op je telefoon krijgt. Het is ontzettend moeilijk om je hoofd bij je studie te houden” Hij zegt dat de enigen die hem zouden kunnen begrijpen studenten uit Oekraïne zijn, maar iedereen die hem tot nu toe heeft benaderd, steunt hem. "Ik ben nog niemand tegengekomen die een probleem met me heeft omdat ik Israëlisch of Joods ben."

Hij voelt echter wel de behoefte om bepaalde dingen uit te leggen en wat hij beschouwt als misvattingen te ontkrachten. "Er is veel nepnieuws," benadrukt hij, "en we moeten extremisme van beide kanten veroordelen." Hij zegt dat hij graag alle vragen van DUB-lezers over dit onderwerp wil beantwoorden*. 

Over de universiteit zegt Nadav dat hij de beslissing begrijpt om geen standpunt in te nemen omdat dit ‘erg ingewikkeld is’. Maar hij had wel verwacht dat de UU de aanvallen van 7 oktober sterker zou veroordelen. "Als je dit soort acties niet duidelijk veroordeelt, sta je aan de verkeerde kant."
 

Nadav op het herdenkingsmonument naast Kerem Shalom, in de buurt van Gaza, foto van Nadav 

Nadav bevestigt dat de Israëlische strijdkrachten “alles doen om te voorkomen dat onschuldigen worden geraakt, maar het is ingewikkeld. Terroristen en burgers leven vaak in dezelfde gebouwen.” Hij voegt daaraan toe dat - toen hij in het leger diende - er soms aanvallen op wapenopslagplaatsen of op doelen die in verband werden gebracht met Hamas gecanceld werden omdat er te veel onschuldige mensen in de buurt waren. “Aan beide kanten vallen veel onschuldige slachtoffers en veel onschuldige Palestijnen worden gedood tijdens Israëlische aanvallen. Maar het is niet zo dat Israël gericht schiet op deze burgers.,”. Hij benadrukt dat Israël niet in oorlog is met Palestijnen omdat ze Palestijns zijn. “We vechten tegen een terroristische organisatie die het bestaan van Israël ontkent en zich richt op onschuldige burgers, waaronder vrouwen, kinderen en ouderen.”

 Wat Nadav het liefst zou zien is vrede tussen Israëli’s en Palestijnen. “We kunnen niet blijven vechten. In een constante oorlog leven is niet goed voor ons en niet goed voor onze kinderen. We willen niet op deze manier leven.” Hij is voor een tweestatenoplossing. “Ik denk dat beide kanten een heleboel land en middelen zullen moeten opofferen. En een heleboel trots. Aan de andere kant kan Israël geen vredesovereenkomst met Hamas aangaan, omdat het een terroristische organisatie is. Het zijn geen partners voor vrede.”

*Als je Nadav een vraag wilt stellen, doe dit dan via DUB’s e-mailadres.