Studenten Geesteswetenschappen vragen Tweede Kamer om hulp

“Jongens ik ben best wel zenuwachtig”, zucht derdejaars student Nina van der Bent. Ze zit samen met tweedejaars Nick, Marin en Jan, vierdejaars Gerben en eerstejaars Sjors in de trein naar Den Haag. Terwijl ze haar handen op haar buik legt en een paar keer diep ademhaalt, zegt ze: “Honderd procent kans dat ik vandaag flauwval of moet overgeven. Hopelijk achteraf en niet over iemands schoenen.”

Nina is studentlid van de opleidingscommissie van de bachelor Geschiedenis. Daarnaast is ze ook één van de initiatiefnemers van de petitie “Zeg nee. Stop de bezuinigingen bij de Geesteswetenschappen van de Universiteit Utrecht”. Een oproep die ze doet als student van de faculteit en niet als lid van de opleidingscommissie, benadrukt ze meermaals.

Van de groep initiatiefnemers is Nina naar voren geschoven om vandaag de 1327 handtekeningen te overhandigen aan de onderwijscommissie van de Tweede Kamer. Dat betekent naast een verplicht fotomoment met “cheque” ook dat ze vijf minuten heeft om een groepje Kamerleden te overtuigen van haar visie. Terwijl de intercity richting Den Haag zich in beweging zet, werpt zij af en toe een blik op het A4'tje waarop ze haar betoog heeft uitgeschreven.

Student Nina van der Bent in de trein met op schoot haar uitgeschreven betoog. Links in beeld studenten Gerben en Jan.

Met de petitie keren de ondertekenaars zich tegen de bezuinigingen van de faculteit Geesteswetenschappen. De studenten vinden de bezuinigingsplannen waarin staat dat bepaalde vakken bijvoorbeeld vervallen of minder contacturen krijgen, niet per se “ondoordacht”. Het pijnpunt is volgens hen dat dit de zoveelste bezuinigingsronde op rij is. En ook al lijkt het alsof er elke keer maar een klein beetje ingeleverd moet worden, al die kleine beetjes worden uiteindelijk toch een wezenlijk deel.

“De ondergrens is bereikt”, aldus Marin. “Er kan niet meer worden bezuinigd zonder de kwaliteit van het onderwijs te raken.” De opstellers vinden daarom dat de faculteit moet kiezen om niet te bezuinigen en in plaats daarvan moet pleiten voor extra geld vanuit Den Haag. “De bezuinigingen zijn het gevolg van landelijk beleid”, licht Marin toe. “Er komen steeds meer studenten bij, maar het budget dat de overheid beschikbaar stelt groeit niet in gelijke mate mee. De petitie laat zien dat de gevolgen van dit beleid bij opleidingen voelbaar zijn.” Volgens de studenten wijst het feit dat ook in andere steden vergelijkbare protesten zijn, op het landelijke karakter van de problemen.

Meelopers die docenten na-wauwelen
Omdat er ook landelijke acties zijn zoals georganiseerd door #Woinactie, krijgen de Utrechtse studenten soms het predicaat van meeloper. Nina: “We krijgen het verwijt dat we docenten na-wauwelen. Natuurlijk is ons protest deels gebaseerd op hun protest, maar mensen kennen mij niet goed als ze denken dat docenten mij influisteren wat ik moet zeggen of doen.” Marin: “Het is een manier om ons niet serieus te hoeven nemen.”

De petitieschrijvers hebben onder andere het gevoel dat hun geluid niet serieus genomen wordt door de faculteitsraad Geesteswetenschappen. Het medezeggenschapsorgaan dat heeft ingestemd met de plannen van het faculteitsbestuur, schreef afgelopen week een opinie waarin de raad aangeeft de bezuinigingen te accepteren vanwege de financiële omstandigheden en de “zeer onwenselijke” alternatieven. “Die houding is toch lastig vol te houden als je alle handtekeningen ziet?”, vindt Nina.  “De taak van de faculteitsraad is om de studenten en docenten te vertegenwoordigen. Het is dus hun taak om ook ons geluid te laten horen en dat mist in het opiniestuk. Daardoor was het nu meer een stuk van het faculteitsbestuur dan van de faculteitsraad. Als medezeggenschapper hoef je niet altijd constructief mee te denken met het bestuur. Je mag ook ‘nee’ zeggen. Het is niet zo dat er niet meer met je gepraat wordt als je op een bepaald punt ‘nee’ zegt. Dat is juist het startpunt van een waardevolle discussie. Kijk naar ons; wij worden nu overal uitgenodigd.”

Van links naar rechts: Sjors Nab, Nina van der Bent, Jan van Rijnbach, Nick van der Horst, Marin Kuijt en Gerben Hospers. 

Terwijl de geschiedenisstudenten voor de Tweede Kamer staan, grapt één dat ze misschien wel met genoeg zijn om het pand te bezetten als een afvaardiging van de Landelijke Studentenvakbond er straks ook is. “Heb je nu het b-woord laten vallen?”, reageert Nina semi-verontwaardigd. “Mensen die de petitie niet ondertekenen, denken vaak dat we ook een bezetting op het programma hebben staan zoals de Maagdenhuisbezetting. Maar dat is niet zo. Er zijn legale wegen die je kan bewandelen om een tegengeluid te laten horen en daar willen we eerst gebruik van maken. Daarbij lijkt zo’n bezetting mij heel saai.” “Waarom denk je dat het hele Maagdenhuis gesloopt is”, wordt er grappend geopperd door één van de jongens. “De bezetters moesten iets te doen hebben.”

Heel uitje voor studenten, maar vaste prik Tweede Kamer
Daarnaast hebben de initiatiefnemers niet eens tijd voor een bezetting. “Het is nu al schipperen”, vertelt Nick die naar eigen zeggen constant afweegt hoeveel hij voor zijn studie moet doen om zich ook te kunnen inzetten voor het protest. En ook Nina noemt protesteren bijna een fulltime baan. Even een petitie overhandigen aan een paar Tweede Kamerleden zoals vandaag kost al snel vijf uur. En dan gaat het nog niet eens over de tijd die je kwijt bent aan het verzamelen van handtekeningen, maar puur over de reistijd, de securitycheck, het controleren van een persbericht, het wachten op politici, het schudden van handen, het houden van een vijf minuten durend betoog en het twitteren van een foto.

Een heel uitje voor de studenten, maar vaste prik voor de Kamerleden vertelt SP’er Milos Todorovic. Hij is ook naar de petitieoverhandiging gekomen als voorzitter van de SP Utrecht, oud-student van de UU en pers- en communicatiemedewerker van de SP-Tweede Kamerfractie. “Dat er meerdere keren per week een petitie wordt overhandigd, vermindert de impact van een petitie”, vertelt hij. Het feit dat er links en rechts van de studenten ook petities worden overhandigd, onderschrijft dat beeld.Het lijkt Nina niet te deren. Als alle leden van de commissie onderwijs er zijn, stapt ze middenin in de kring en steekt ze vol zelfvertrouwen van wal. Van de eerdere zenuwen en de angst om over te geven dan wel flauw te vallen, is niets te merken. “Ergens heeft het wat gênants, om het nut van de Geesteswetenschappen in het hart van de democratie te bepleiten”, zegt ze tegen de Kamerleden. “De democratie is één van de mooiste geesteswetenschappelijke uitvindingen.” Na een schets van de financiële problematiek en de gevolgen daarvan voor de samenleving, zegt ze tegen de toehoorders: “U bent bij machte om dit op te lossen. Wij vragen u dan ook met hoop en verwachting ons te steunen in deze queeste. Als ik mijn doel zo mag noemen.”

Hier en daar wordt geknikt en je hoort ergens het woord “sympathiek” mompelen. Een woord waarvan Nina eerder nog zei dat ze er een hekel aan had toen het bestuur van de faculteit de petitie sympathiek noemde. Dat was in haar optiek allesbehalve een compliment, maar eerdere een manier om iets een beetje als treurig weg te zetten. Goede doelen waar je niet aan wil doneren noem je ook sympathiek, zo redeneerde het zestal. Nu lijkt het de pret echter niet te mogen drukken. Als de studenten aan een kop koffie zitten (iedereen die een petitie overhandigt krijgt een consumptie van de Tweede Kamer), kijken ze tevreden terug op de actie. “Leuk dat er veel Kamerleden waren”, zegt Marin. “Dat betekent dat ze het serieus nemen en ze waren ook echt enthousiast.”

Het wordt tijd om de petitie te sluiten, concludeert Nina. Ze kijkt tevreden terug op de dag. “Volgens mij zijn we erin geslaagd om de Kamerleden bewust te maken van het feit dat er echt een probleem is.” Precies zoals ze vooraf hoopte. Een toezegging voor meer geld, had ze vandaag niet verwacht. Het is de enige keer dat ze haar eigen protest vergelijkt met de bezetting in Amsterdam. “Na de Maagdenhuisbezetting zeiden veel mensen dat het protest niet succesvol was geweest, maar de Wet versterking bestuurskracht komt er wel uit voort. Misschien dat het effect van onze petitie ook pas na een tijdje komt.”