Studenten voelen zich geïntimideerd door pro-Palestina demonstranten

Studentraadsleden Lynn en Mel van Sociale Wetenschappen waren erbij toen in december een pro-Palestina demonstrant op een van de tafels klom in de kantine en tevens studieruimte van het Langeveldgebouw. Een handjevol demonstranten stond ernaast. De ruimte zat die dag bijna helemaal vol met studenten die aan het werk waren. 

De pro-Palestina demonstrant riep studenten bijeen en gaf een speech over de situatie in Gaza. Daarna gingen de demonstranten met een petitie rond en vroegen studenten deze te ondertekenen met hun voor- en achternaam en hun opleiding. De petitie was gericht aan het universiteitsbestuur dat werd opgeroepen een duidelijk standpunt in te nemen in het conflict. 

Druk
Sommige studenten ervoeren de situatie als erg onprettig, horen Lynn en Mel achteraf. Ze voelden zich onder druk gezet om de petitie te ondertekenen. “Doordat iedereen bij elkaar werd geroepen en de petitie daarna rondging, keek iedereen ook mee terwijl er ondertekend werd. Iemand vulde hem in en daarna ging deze naar de volgende. De studenten kregen niet het gevoel dat ze konden zeggen: ‘nee, het hoeft niet van mij.’”

Het bleef niet bij die ene keer dat pro-Palestina demonstranten in het Langeveldgebouw om aandacht te vragen voor het conflict of handtekeningen te verzamelen voor de petitie. Ze zijn ten minste drie keer langs geweest

Meerdere demonstraties
De pro-Palestina demonstraties op de universiteit houden de gemoederen al langere tijd bezig. Meerdere keren protesteerde de groep Utrecht in Solidarity Palestine, naast het Langeveldgebouw werden er ook in het Bestuursgebouw en de universiteitsbibliotheken de afgelopen acties gehouden.   

Zo verstoorden pro-Palestina demonstranten in december een vergadering van de Universiteitsraad, die hierdoor voor enige tijd werd stilgelegd. De demonstranten hekelden de neutrale houding van het College van Bestuur in de oorlog tussen Israël en terreurorganisatie Hamas die in Gaza wordt uitgevochten. Enkele leden voelden zich geïntimideerd door de leuzen die werden geroepen en het feit dat een van de demonstranten de U-raadsleden filmden.

Ook de protestacties voor de ingang van de universiteitsbibliotheek beangstigt sommigen studenten. Niet dat er geprotesteerd wordt, maar vooral de manier waarop, maakt dat sommigen zich onveilig voelen. Lynn: “Een grote menigte is aan het schreeuwen, heeft vlaggen bij zich en er staat politie bij.” 

Statement
Het Israëlisch-Palestijns conflict leeft sterk onder studenten en ze hebben de behoefte om het er met elkaar over te hebben, merken Lynn en Mel. Vanwege deze zorgen en de incidenten in het Langeveldgebouw, lezen de studentleden een statement voor tijdens de faculteitsvergadering op 23 januari. 

“Vanuit onze achterban horen wij als s-geleding (studentgeleding, red.) verschillende geluiden over het conflict tussen Israël en Gaza. Vrijwel alle studenten houden zich bezig met dit conflict, allen op hun eigen manier en met hun eigen mening. Het conflict heeft dus in zo'n mate invloed op studenten dat het studentenwelzijn belemmert, ongeacht wat ieders standpunt is over dit conflict.” 

Ze vragen het faculteitsbestuur om meer te doen en studenten te ondersteunen om “vanuit te faculteit discussies te faciliteren, of het bieden van handvaten aan docenten om dit soort onderwerpen met studenten te bespreken.”

Onacceptabel 
In een schriftelijke reactie zegt decaan Leoniek Wijngaards-de Meij: “Het faculteitsbestuur ziet dat deze situatie veel studenten en medewerkers raakt, en onder andere gevoelens van boosheid en angst oproept. De acties in het Langeveldgebouw laten zien dat er snel een situatie kan ontstaan waarin studenten zich op ongewenste manier onder druk gezet voelen om een bepaald standpunt in te nemen.” 

“Sociale druk om je bij een bepaald standpunt aan te sluiten, vinden wij onacceptabel. Wij hechten er mede daarom belang aan dat deze gesprekken in de vertrouwde context van de opleiding gebeuren. Het faculteitsbestuur is met opleidingen in gesprek over het faciliteren en ondersteunen van gesprekken over deze ingewikkelde situatie.”

2022: Teach-in tegen komst Israëlische delegatie in Educatorium. Foto DUB

Dialoog 
De roep van studenten om een actievere rol vanuit de universiteit wordt daarmee luider. In november spraken studenten in de Universiteitsraad hun wens uit voor de mogelijkheid om gesprekken hierover binnen de universiteit te voeren. Zij merkten toen ook op dat gesprekken onder studenten verhardden.  

Het College van Bestuur wil dat deze dialoog binnen de universiteit vanuit wetenschappelijke expertise gevoerd word, waarbij deze bewust niet het karakter heeft van een debat, omdat “dit vaak polariserend werkt en geen toenadering oplevert” en waarbij deze binnen “een al bestaande community”, zoals faculteiten georganiseerd wordt. Dat staat in een nota (solis-id verplicht) aan de Universiteitsraad. Daarnaast is er voor een lesbrief opgesteld, waarin zij een handreiking krijgen hoe zij het gesprek tijdens colleges kunnen voeren. Een aantal faculteiten heeft al gesprekken en informatiebijeenkomsten georganiseerd, die zijn goed verlopen.  

Beveiliging
De UU was overigens niet op de hoogte van de acties van de pro-Palestina demonstranten in het Langeveldgebouw, laat woordvoerder Iris Kruijen weten. De beveiliging heeft niet meegekregen dat er handtekeningen voor de petitie werd verzameld. Wel weet de beveiliging dat er in november, vlak voor de protestactie in de Universiteitsbibliotheek in De Uithof, pro-Palestina demonstranten in het gebouw studenten probeerden te werven voor de demonstratie. 

Het is “heel ongewenst” dat studenten zich door de acties geïntimideerd voelden, laat Kruijen weten. “We roepen iedereen op om vooral de rust te bewaren en aandacht en respect voor elkaar te hebben. Zorg dat er ruimte is voor de verschillende perspectieven.”

“Daarom willen we ook graag dat organisatoren demonstraties vooraf bij ons melden, zodat we het gesprek hierover kunnen aangaan en de veiligheid in het oog kunnen houden. We geven demonstranten een aantal regels mee. Ze mogen bijvoorbeeld niet het onderzoek en onderwijs van de universiteit verstoren. Ze mogen niet flyeren en ze moeten respectvol met anderen en de omgeving omgaan. De veiligheid mag niet in het gedrang komen.”

Reactie Utrecht in Solidarity with Palestine
"Inmiddels zijn er bijna 30.000 mensen omgekomen in Gaza en liggen alle universiteiten in puin, het Internationaal Gerechtshof is zeer bezorgd en acht een genocide in Gaza inmiddels plausibel. Dat onze demonstraties tegen genocide ongemak oproepen hoort er helaas bij, we zijn het verschuldigd aan de mensen die zijn gedood om onze universiteit op te roepen tot actie. Soms komt de politie even kijken, maar we zorgen met onze ordedienst altijd zelf dat het veilig is.

"Bij demonstraties delen we slechts een QR-code die naar onze petitie linkt zodat je er zelf naar kunt kijken. Veel mensen die we spreken stellen het op prijs dat ze zich kunnen uitspreken op deze manier. Als studenten, medewerkers of medezeggenschapspartijen hier vragen over hebben beantwoorden we die graag."