Tien extra punten in toelatingsproces voor minderheidsgroepen

Global Challenges for Sustainability, ook bekend als Charm EU, is een gezamenlijk masterprogramma dat wordt verzorgd door negen Europese universiteiten. Studenten volgen colleges aan een van de universiteiten, terwijl studiegenoten elders online verbinding maken met hetzelfde college. Het masterprogramma richt zich op innovatie en transdisciplinair onderzoek op het gebied van duurzaamheid.

Inclusiviteit zit in het dna van het programma, zegt Marjanneke Vijge, academisch directeur van het Charm EU-team van de UU. Zozeer zelfs dat het programma een ‘inclusiviteitsteam’ heeft dat zich bezighoudt met het tegengaan van structurele barrières waardoor sommige mensen niet voor een universitaire studie kiezen. Het gaat om mensen met een handicap, mensen van kleur, eerstegeneratiestudenten, leden van de regenbooggemeenschap en migranten, om er maar een paar te noemen. Het doel is om een divers studentencorps te creëren. Het team maakt deel uit van Charm EU's Diversity, Equity & Inclusion (DEI) Office en wordt geleid door Assistant Professor Agnes Sarolta Fazekas-Vinkovits.

Om deze twee doelen te bereiken, heeft het inclusiviteitsteam een reeks maatregelen genomen. Sinds 2020 kunnen studenten die zich voor de master aanmelden tien extra punten krjjgen in het selectieproces als ze aangeven tot een ondervertegenwoordigde groep te horen. Koko Byalkov, een studentlid van de Universiteitsraad die ook deel uitmaakt van de 2024 Charm EU Student Council, legt uit dat kandidaten worden geselecteerd op basis van academische en sociale criteria, waaronder sociaaleconomische status. De kandidaten krijgen punten voor elk criterium. Kandidaten uit ondervertegenwoordigde groepen krijgen tien punten extra bovenop de punten die ze krijgen voor hun academische en buitenschoolse activiteiten. Kandidaten met de meeste punten worden geselecteerd.

Kandidaten uit een ondervertegenwoordigde groep moeten dat op verschillende manieren aantonen. Er wordt om documentatie gevraagd, maar er zijn bijvoorbeeld ook videochats wat Vijge de “mensgerichte aanpak” noemt.

Andere maatregelen om te zorgen voor een diverse studentenpopulatie zijn onder andere het verstrekken van beurzen aan studenten met economische problemen - de Nederlandse minister van Onderwijs heeft Charm EU hiervoor vier jaar lang een jaarlijks bedrag van 250.000 euro toegekend - en een “behoeftenevaluatie” om studenten ondersteuning op maat te bieden, zoals transcripties van colleges en conferenties voor studenten die moeite hebben met focussen of horen.

Koko Byalkov tijdens een vergadering van de Charm EU Student Council. Foto: Gábor Rusznák 

'Goed idee'
DUB sprak met een paar Charm EU-studenten en ze zijn allemaal blij met de diversiteitsmaatregel. “Toen ik voor het eerst over de tien punten las, vond ik het een beetje vreemd, omdat het niet erg gebruikelijk is,” zegt Charm EU-student Alisia Gahabka. “Maar nadat ik er even over had nagedacht, realiseerde ik me dat het logisch is omdat duurzaamheid en klimaatverandering bepaalde minderheidsgroepen meer treffen, dus zouden zij een voordeel moeten krijgen om te studeren.”

Ze vindt de tien extra punten niet oneerlijk tegenover de andere studenten. “We leven in een patriarchale maatschappij vol vooroordelen en die extra punten zouden kansarme mensen kunnen helpen. Ik ken studenten die de tien punten hebben gekregen en ik ben blij om hun visie op het programma te horen.”

Koko is het daarmee eens. “Het is niet alleen een goed idee, het is nodig om de perspectieven van verschillende mensen over duurzaamheid en klimaatverandering te horen, zodat we ervoor kunnen zorgen dat onze plannen degenen die er het meest door worden getroffen niet benadelen”.

Individuele leerstijlen
Het belang van verschillende perspectieven in de klas wordt verpersoonlijkt in de figuur van het hoofd van het inclusiviteitsteam, socioloog Agnes Sarolta Fazekas-Vinkovits, die de rol sinds 2019 vervult. Agnes is geboren met kortere armen en brengt haar persoonlijke ervaringen, samen met onderzoek en academische achtergrond over het onderwerp, mee naar de collegezaal. “Ik laat altijd mijn arm zien aan het begin van colleges, zodat nieuwe studenten met een beperking weten dat wij weten hoe dat is.”

Fazekas-Vinkovits voegt eraan toe dat het programma ernaar streeft rekening te houden met de behoeften van alle studenten door de principes van Universal Design for Learning (UDL) te volgen, een beweging die het aanbieden van meerdere manieren van betrokkenheid (om keuze en autonomie te optimaliseren) en expressie (via meerdere media zoals tekst, spraak, tekenen enz.) ondersteunt. Hierdoor kunnen studenten hun kennis demonstreren en deelnemen op verschillende manieren die passen bij hun leerstijl, legt ze uit. Ze citeert David H. Rose, een sleutelfiguur in de UDL-beweging, die zei: “Onze hersenen zijn als onze vingerafdruk.”

Meten van succes
Het werk van Fazekas-Vinkovits en haar team is niet onopgemerkt gebleven. In 2021 benadrukte Coface Families Europe, een netwerk van gezinsorganisaties die welzijn bevorderen en de belangen van gezinnen behartigen, de inspanningen van Charm EU om inclusie te bevorderen in een rapport over bestaande praktijken in heel Europa om te komen tot volledig inclusieve samenlevingen. Meer recentelijk werd Charm EU uitgeroepen tot een van de 77 meest innovatieve projecten wereldwijd door het Zero Project, een wereldwijd initiatief dat oplossingen voor een meer inclusieve wereld promoot.

De vraag is: hoe effectief zijn deze initiatieven in het stimuleren van een diverse academische gemeenschap waar leden van ondervertegenwoordigde groepen kunnen gedijen? Sinds 2023 werkt het Charm EU Inclusiveness Team aan het meten van de impact van hun initiatieven. Dit houdt onder andere in dat wordt bijgehouden hoeveel studenten zich aanmelden voor het programma en gebruik maken van financiële steun en hoeveel studenten in aanmerking komen voor inclusiemaatregelen.

Volgens de website van Charm EU behoort 10 procent van de studentenpopulatie tot groepen die traditioneel een hoog risico lopen op uitsluiting van hoger onderwijs op Europese en mondiale schaal. Slechts 5 procent van de studentenpopulatie van Charm EU ontvangt de beurs.