Transgenders mogen bij Olympos de kleedkamer van de scheidsrechter gebruiken
Aan de Universiteit Utrecht zouden er zo'n zeshonderd studenten transgender zijn, zegt het Transgender Netwerk Nederland. De vraag die TNN stelt, is hoe de UU omgaat met deze studenten.
Als je je niet op je gemak voelt in de kleedkamers voor vrouwen of mannen in Sportcentrum Olympos kun je vragen of één van de kleedkamers van de scheidsrechters vrij is. “Op die manier kunnen we transgenders wellicht tegemoet komen", zegt directeur Cees Verhoef. Hij reageert hiermee op een verzoek van het Transgender Netwerk Nederland dat aandacht vraagt voor de positie van transgender studenten in het middelbaar- en hoger onderwijs. TNN stuurde hiervoor na de start van het academisch jaar een folder aan verschillende onderwijsinstellingen.
“Binnen ons netwerk merken we dat transgender studenten regelmatig tegen problemen aanlopen binnen het onderwijs”, zegt een woordvoerder van TNN. Die problemen lopen uiteen van pesten en discriminatie tot studieproblemen en van praktische zaken als de keuze voor een toilet of kleedkamer. Ook het wijzigen van de voornaam of de aanspreektitel is niet op alle universiteiten mogelijk.
Met de folder hoopt TNN meer kennis en daarmee meer begrip te creëren voor genderdiversiteit. Een begrip dat TNN uitlegt als ‘de verschillende manieren waarop mensen hun geslacht beleven en uiten’. Volgens een schatting van Kennisinstituut Rutgers zijn er tussen de 1000 à 5000 Nederlandse studenten transgender. Voor de Universiteit Utrecht zou dat neerkomen op een aantal van 600, rekent TNN voor.
Het zijn grove schattingen, geeft ook TNN toe. Dat komt doordat transgender personen hun genderidentiteit (ben ik man, vrouw, beide of geen van beide) allemaal op een andere manier en op een verschillende leeftijd uiten en doordat niet elke transgender een medisch traject ingaat - een activiteit die meetbaar is.
Aan het begin van dit studiejaar kregen ook de studentendecanen en -psychologen van de UU de folder toegestuurd. Op zich een goede actie om op deze manier aandacht te vragen voor studenten die transgender zijn, zeggen studentendecaan Marjan Merton en studentenpsycholoog Pien van Elk.
Van Elk heeft de afgelopen jaren drie studenten op haar spreekuur gehad die transgender zijn. Zij zegt dat de jongeren vooral bang zijn om aan hun omgeving te vertellen dat ze transgender zijn. “Maar toen ze die angst hadden overwonnen, bleken hun familie en vrienden en ook hun studiegenoten er in meerderheid goed op te reageren, en waren ze opgelucht dat ze het eindelijk hadden durven vertellen.”
Merton werkt al 15 jaar als studentendecaan en heeft in die periode twee of drie keer een student op haar spreekuur gehad die met een probleem kwam dat te maken had met genderidentiteit. “Maar er kunnen meer transgenders zijn langsgekomen, maar dat weet ik niet omdat studenten meestal bij mij komen vanwege studievertraging die ze hebben opgelopen door bijzondere omstandigheden. Hun genderidentiteit komt dan vaak niet ter sprake.”
Van Elk en Merton herkennen de cijfers van TNN over bijvoorbeeld pesten en studie-uitval niet, maar geven toe niet volledig op de hoogte te zijn van dat soort cijfers. Ook hebben ze studenten nooit horen vragen om genderneutrale toiletten of kleedkamers. Daar sluit Cees Verhoef, directeur van Sportcentrum Olympos, zich bij aan.
“Bij Olympos hebben we grote kleedkamers voor mannen of vrouwen en elke kleedkamer heeft een doucheruimte. We hebben geen aparte kleed- of douchehokjes. Ik wil wel de kleedkamers van onze scheidsrechters ter beschikking stellen als dat een optie is. Die staan heel vaak leeg. Dus als een sporter zich ongemakkelijk voelt om zich te verkleden bij de mannen of bij de vrouwen, kan hij aan de sportdesk de sleutel vragen.” Een mooie oplossing, zegt TNN, die een kleedkamer het liefst ingericht ziet met individuele kleed- en douchhokjes.
Genderneutrale toiletten komen er voorlopig niet op de UU. “Er zijn geen plannen om de toiletten aan te passen”, zegt de persvoorlichter van de UU. Maar wat niet is, kan nog komen. In het werkprogramma Diversiteit dat dit najaar het licht ziet, zou daar zomaar aandacht voor kunnen zijn.
In het voorjaar van 2016 heeft DUB een heel persoonlijk interview gepubliceerd met transgenderstudent Sascha Klomp die tijdens zijn studie zijn coming out had.
Van sekse veranderen op je diploma
Ben je als meisje begonnen aan de Universiteit Utrecht en als jongen afgestudeerd, dan kun je alleen je jongensnaam op je diploma krijgen als je officieel je naam op je geboorteakte hebt laten wijzigen. Verander je van naam na afstuderen en wil je een vervangend getuigschrift met je nieuwe naam daarop, dan vervangt de UU je diploma. De universiteit volgt hiermee de richtlijn van het Ministerie van onderwijs uit 2011. In de afgelopen jaren heeft de UU enkele malen een verzoek gekregen tot een dergelijke wijziging en deze ook gehonoreerd.