UU-onderzoeker Andrik Becht ging duurzaam naar congres in Dublin

De meeste dagen fietst Andrik Becht, docent en onderzoeker aan de faculteit Sociale Wetenschappen, ‘s ochtends ruim 20 kilometer naar het Utrecht Science Park. Hij geniet van het fietsen, maar doet het ook omwille van de duurzaamheid. Dit jaar besloot hij met diezelfde reden het vliegtuig te mijden voor zijn bezoek aan zijn favoriete congres van de European Association for Research on Adolescence (EARA), dat afgelopen zomer verspreid over vier dagen plaatsvond op de universiteit van Dublin.

“Vliegen, dat voelde ik in mijn buik, kon gewoon niet”, zegt Becht. “Het was: ik ga duurzaam of ik ga niet.” Lang leek het erop dat hij niet zou gaan. Becht heeft twee jonge kinderen, en duurzaam reizen zou hem twee dagen extra kosten. Een vlucht van Amsterdam naar Dublin duurt ongeveer een uur en drie kwartier. “Mijn vriendin zei: ‘jij vindt dit zo belangrijk, ga nou!’”

In 2019 kondigde het universiteitsbestuur aan het aantal vliegkilometers van de Universiteit Utrecht terug te willen dringen. Onderdeel van de maatregelen die tot een vermindering moesten leiden, was een investering van 2 miljoen euro in audiovisuele middelen, om onder meer kwalitatief goede conference calls mogelijk te maken. Maar het was voor Becht geen optie om digitaal aanwezig te zijn. Het congres was niet hybride, en zelfs als dat wel zo was geweest, had hij misschien getwijfeld. “Hybride is natuurlijk fantastisch voor veel toepassingen, maar mijn visie op congressen is dat het niet de volledige ervaring geeft.”

Improviseren
Dat duurzaam reizen ingewikkelder zou zijn dan vliegen wist Becht van tevoren, maar eenmaal onderweg bleek het ook een kwestie van improviseren. Zijn eerste trein, naar Londen, vertrok nog keurig op tijd, maar eenmaal daar aangekomen werd zijn planning krap. Met vier treinen had hij naar Holyhead, in Wales willen komen, maar die route bleek zo goed als onmogelijk. “Er waren niet alleen treinstakingen in Nederland, maar ook in Engeland. Het ging zelfs zover dat ik de 48ste in de wachtrij was toen ik belde met Trainline, een soort reisplanner. Daar zeiden ze: ‘ja meneer, uw trein gaat niet’.”

Bij de zoektocht naar een alternatief hield Becht nog altijd rekening met het milieu. “Ik dacht: wat is het tweede beste alternatief? Dat bleek een elektrische auto te zijn. Ik heb gekeken wat de productie van zo’n elektrische auto milieutechnisch kost en hoe het opladen gaat: gebeurt dat met grijze stroom of met groene stroom? Uiteindelijk kom je op een range uit: je stoot tussen dit en dit uit.” Zodoende huurde Becht een elektrische auto en haalde hij de veerboot van Holyhead naar Dublin, waar hij een hybride taxi nam naar Trinity College. Van deur tot deur duurde zijn reis 18,5 uur. Terug legde hij precies de omgekeerde route af, al moest hij ditmaal in Londen overnachten. Dat kostte hem een dag en vijf uur. Om op tijd terug in Nederland te zijn, vertrok hij wel een dag voor het einde van het congres uit Dublin.

Meerwaarde
Volgens zijn meest conservatieve schatting bespaarde Becht met zijn reis 67 procent van de CO2 die hij had uitgestoten als hij had gevlogen. In het gunstigste scenario gaat het zelfs om 83 procent. Daar staat tegenover dat zijn reis ongeveer tien keer zo duur was als een vliegreis. Hij was van plan de meerprijs zelf te bekostigen, maar zijn afdelingsmanager vond dat onnodig. “Zij is gaan zoeken en zei: ‘Andrik, er is een stimuleringsfonds.’ Niemand van ons wist dat, ik ook niet.” Het stimuleringsfonds, dat ook wel als het treinfonds (alleen met solis-id) bekendstaat, vergoedde uiteindelijk alle extra kosten.

Becht zou graag willen dat meer van zijn collega’s bekend raken met het treinfonds. “Je merkt dat meer mensen milieuvriendelijker willen reizen, en ook wel weten dat vliegen niet altijd de beste optie is, maar dan toch denken: niet vliegen kost meer tijd en geld. Dat laatste argument is dus niet per se valide meer.”

Stapjes
Naast meer bekendheid voor het treinfonds, zou Becht graag zien dat de universiteit iemand aanstelt die voor medewerkers duurzame reizen boekt. “Zodra je iets verder wilt reizen, is het meer zoekwerk dan gewoon naar een website gaan om een vliegticket te boeken. Dat is meestal heel duidelijk omdat daar één systeem voor is. Dat is hier niet, je moet iets meer stapjes zetten: verschillende soorten openbaar vervoer op elkaar aan laten sluiten bijvoorbeeld. Nu ben ik daardoor vanuit de afdeling enorm geholpen - het was een flinke klus. Op grotere schaal zou het fijn zijn als de UU een reisplanner in dienst zou hebben.” Een dergelijke functie lijkt niet in de pijplijn te zitten, zegt een communicatiemedewerker die verwijst naar de zogeheten treinzonekaart en een aantal online tips om eenvoudiger reizen met de trein of bus te kunnen boeken.

Ondanks het uitzoekwerk en de langere reistijd kijkt Becht tevreden terug op zijn reis. “Het is een focusverschil. Ik dacht: ik ga gewoon genieten van de reis.” Ruimte voor verbetering is er nog wel: “Nu reisde ik in mijn eentje, maar de volgende keer hoop ik dat mensen zeggen: ‘Hé, ga jij ook naar dat congres? Laten we samen reizen!’ Want samen een reis maken is natuurlijk nog veel leuker.”