Zeven tips voor een fijne scriptietijd

Joy de Jong is inhoudelijk coördinator van het Skills lab. Het Skills lab biedt gratis begeleiding op het gebied van schrijven en studeren en wijst studenten de weg naar trainingen en workshops. Daarnaast is Joy de auteur van het Handboek academisch schrijven.

Freek van der Sanden begon in februari aan zijn scriptie over klimaatverandering. Hierover was hij zó enthousiast, dat hij een interdisciplinair team van scriptieschrijvers samenstelde om deze problematiek vanuit meerdere hoeken te tackelen.

Tip 1: Zoek lotgenoten op

Freek: “Het doel van ons scriptieteam is: van elkaar leren. Je kunt veel leren van iemand die vanuit een ander perspectief -  een andere studie - naar jouw onderwerp kijkt. Het is leuk wanneer mensen in je groepje aan hetzelfde onderwerp werken, omdat je het enthousiasme over het onderwerp deelt. (Of bij elkaar kan aanwakkeren als het wegzakt.) Daarnaast is het ook gewoon gezellig.”

Joy: “Vanuit Skills lab bieden wij scriptiegroepen en een thesisweek aan. Tijdens beide evenementen worden studenten onderverdeeld in een scriptiegroepje, om gezamenlijkheid, ondersteuning en structuur te bieden. De wetenschap dat je niet de enige bent die aan een scriptie schrijft, werkt motiverend.”

Tip 2: Stel elke dag concrete doelen

Joy: “De taak ‘werken aan scriptie’, is voor veel studenten een te grote, onoverzichtelijke en demotiverende taak. Verdeel daarom je dagelijkse taken op in bezigheden van drie kwartier tot een uur. Dit helpt je je taken te specificeren. Bovendien kan niemand zich veel langer dan dat concentreren.”

Freek: “Ons team komt iedere ochtend samen. Tijdens zo’n bijeenkomst bespreken we wat we die dag willen bereiken. Het doel hiervan is zo specifiek mogelijk zijn in de taken die je wilt volbrengen. Zo maak je voor jezelf een concreet lijstje, waarvan je volbrachte taken kan afstrepen.”

Tip 3: Vind je ritme (en draaf niet door)

Joy: “Iedere student heeft een ander ritme. De één opent zijn ogen en kan direct aan het werk, anderen kunnen zich pas écht goed concentreren wanneer het ‘avonds donker en stil is. Luister daarom goed naar jezelf en kijk wat het beste voor jou werkt.”

Freek: “Ik werk elke dag vier uur aan mijn scriptie. Ik begin in de ochtend, dan ben ik nog fris. Het hebben van (een dergelijk) ritme werkt beter dan hier en daar een uurtje werken.”

Joy: “Als je merkt dat je bijvoorbeeld aan het begin van de middag of na de lunch een uurtje hebt waarin je denkt: ‘wat moet ik nou?’, verzin dan een gemakkelijker klusje. Werk bijvoorbeeld aan je referentielijst of de opmaak van je bestand.

“Misschien belangrijker nog: blijf leuke dingen doen, ga naar buiten, sport, en houd genoeg pauze. Zolang je overzicht hebt over wat er nog moet gebeuren aan je scriptie, kan je makkelijk een dagje niksen inplannen en van de zon genieten.”

Tip 4: Kies een onderwerp dat je motiveert

Joy: “Het vinden van een onderwerp dat je motiveert, kan lastig zijn. Een manier om te voorspellen of je een onderwerp - waar je in de eerste instantie enthousiast over bent - over een aantal maanden nog steeds leuk vindt, is door een duidelijk scriptieplan te schrijven. Bedenk welke deelvragen gesteld moeten worden en welke methoden je moet gebruiken om deze te beantwoorden. De één houdt graag interviews, de ander vindt statistiek leuker. Door een duidelijk scriptieplan te schrijven, wordt duidelijk welke stappen gezet moeten worden binnen je scriptie. Word je hier blij van? Dan heb je waarschijnlijk het juiste onderwerp te pakken.”

Tip 5: Vergeet niet te schrijven

Freek: “Soms blijf je in je enthousiasme doorklikken van het ene naar het andere artikel. Onder de streep heb je dan een lange bronnenlijst, maar je hebt nog niets op papier. Het is niet erg om dat zo nu en dan te doen, maar vergeet niet dat je ook moet schrijven. Anders hoopt dat werk zich op.”

Joy: “Eén van de grootste misvattingen die naar voren komt tijdens het schrijven, is dat er een ‘perfecte eerste versie’ bestaat. Schrijven is een ingewikkeld proces. Het is nooit in één keer perfect te vatten. Soms moet je de kritische stemmetjes in je hoofd uitzetten en simpelweg je hoofd leegschrijven. Op die manier zorg je ervoor dat je bouwstenen hebt, waarmee je je verhaal kan bouwen. Een ander moment kan je aandacht besteden aan de inhoud, eventuele overbodige informatie uit je tekst filteren, en je schrijfstijl verbeteren. Het nastreven van die ‘perfecte eerste versie’ werkt demotiverend. Blijf gewoon schrijven en reviseren, dan komt het wel goed.”

Tip 6: Betrek anderen bij je proces

Freek: “Als iemand vraagt: ‘hoe gaat het met je scriptie?’, kan je twee dingen doen. Je kan zeggen: ‘ja, prima’, óf je grijpt het moment aan om iemand écht iets over je scriptie te vertellen. Het is namelijk fijn om je voortgang en obstakels te delen, ook met mensen die je misschien niet elke dag ziet, zoals je oma of je ouders. Mensen zijn vaak bereid om met je mee te denken of hulp te bieden. Die hulp mag je best aannemen.”

Joy: “Mensen van buiten je studie kunnen een verfrissend perspectief bieden op je scriptie. Het kan je nieuwe inzichten brengen en de vragen van ‘leken’ kunnen je helpen je gedachten expliciet te maken. En weet bovenal: je bent niet alleen! Er zijn genoeg mensen - studiegenoten, coaches, docenten, vrienden of familieleden - die je willen steunen en helpen. Als je even geen motivatie meer hebt of vastzit in je hoofd, wees dan niet bang hulp in te schakelen.”

Tip 7: Vergeet niet dat het ook best leuk is

Joy: “Alle tips, tricks, en hulp kunnen een ietwat apocalyptisch smaakje geven aan ‘de scriptieperiode’. Maar vergeet niet: dit is het moment dat je mag laten zien wat je kunt en iets mag schrijven over wat jíj interessant vindt. Dat is best leuk.”

Freek: “Te midden van alle coronasomberte haal ik veel plezier uit mijn scriptie. Ik mag iets onderzoeken wat ik interessant en relevant vind. Ik heb niet de illusie dat mijn scriptie - en die van mijn teamgenoten - straks dé oplossing zal bieden voor de klimaatcrisis, maar het idee dat het wellicht een steentje bijdraagt aan de oplossing werkt motiverend.”