Leg in het OER vast dat tentamens worden beoordeeld op studentennummer

We zien dat de UU bezig is met het creëren van een inclusieve eerlijke omgeving voor studenten. Het zorgen voor genderneutrale toiletten is daar een voorbeeld van. We waarderen het dat we op een universiteit zitten die hier waarde aan hecht en inclusiviteit serieus neemt en willen daarom iets aankaarten.

Wij zouden graag zien dat de Universiteit Utrecht het anoniem beoordelen van tentamens en werkstukken verplicht gaat stellen. Op deze manier kunnen biasen, die we in deze brief verder toelichten, voorkomen worden. De manier waarop dit gerealiseerd kan worden, kost weinig geld, en draagt toch aanzienlijk bij aan een gelijker speelveld in het onderwijs.

Kosteloze oplossing
Het is ons opgevallen dat er al docenten zijn die ervoor kiezen om het werk van studenten anoniem te beoordelen. Deze docenten zijn helaas in de minderheid. Zowel oude als recente onderzoeken laten zien dat niet-anoniem beoordelen een effect heeft op hoe werk beoordeeld wordt. Het doel van deze mail is om het probleem aan te kaarten en een bewezen-effectieve kosteloze oplossing aan te dragen. Namelijk, in de OER vastleggen dat werk van studenten beoordeeld wordt via het studentnummer in plaats van de naam van de student.

Er is eerder aandacht gevraagd voor anoniem tentamineren. Bij Geesteswetenschappen was hebben Ingrid Robeyns en Sander Werkhoven hiervoor een pleidooi geschreven. Bij Geesteswetenschappen was er een pilot en ook in de Universiteitsraad is er aandacht voor gevraagd. Helaas besloot de universiteit in 2021 geen vervolgonderzoek te doen naar de mogelijkheid om anoniem te toetsen.

Eerlijke leeromgeving
Wij denken dat dit verkeerd is. Het anoniem beoordelen van het werk van studenten moet verplicht worden om te zorgen voor een eerlijke beoordeling. Zou het niet fantastisch zijn als de UU de eerste universiteit is die stappen zet richting een inclusieve en eerlijke leeromgeving?

Hierbij willen we sterk benadrukken dat we niet impliceren dat het docenten verweten moet worden dat deze onbewuste vooroordelen er zijn. Wij merken helaas dat wij zelf ook vooroordelen hebben waar we niet achter staan. Het is wel te verklaren dat deze vooroordelen bestaan. Het is belangrijk om deze niet alleen te erkennen maar om hier ook iets mee te doen. Het is daarom van belang dat Universiteit Utrecht verantwoordelijkheid neemt en de gevolgen van deze bestaande onbewuste vooroordelen aangrijpt.

Rector magnificus Henk Kummeling wilde de pilot anoniem tentamineren niet voortzetten. Hij vindt dat er dan eerst onderzoek gedaan moet worden gedaan om uit te wijzen of deze vorm van tentamineren effect heeft op de resultaten en of zo eventuele vooroordelen op de UU een minder grote rol spelen. Maar dit onderzoek kan niet gedaan worden vanwege privacy wetten en dus wil hij anoniem tentamineren niet breed invoeren.

We zijn het ermee eens dat kritisch kijken naar beleid heel belangrijk is maar we betwijfelen of dit een terechte en oprechte reden is om anoniem beoordelen niet op te pakken. Onderzoeken en meta-analyses laten immers zien dat de vooroordelen op vergelijkbare plekken bestaan. Daarnaast kan er gekeken worden naar mogelijkheden die onderzoek mogelijk maken en daarnaast privacywetgeving respecteert. Om de mogelijkheid tot onderzoek af te sluiten voordat dit overwogen is, is naar onze mening voorbarig.

Onbewuste voorkeuren
In tal van bestaande onderzoeken naar ‘Gender Bias’ wordt aangegeven hoe problematische de gevolgen zijn in beoordelingen in het onderwijs. Gender bias kan opkomen in verschillende vormen en kan in het onderwijs gedefinieerd worden als een onbewuste voorkeur op basis van gender die waarschijnlijk interfereert met de mogelijkheid van studenten om eerlijk deel te nemen aan onderwijs (Lovell Banks, 1988). Daarnaast is er ook sprake van een Brilliance Bias wat volgens de Implicit Association Tests (IATs) laat zien dat er een robuuste associatie is tussen het idee van een genie en het mannelijke gender. Deze associatie is gevonden bij verschillende stimuli, culturen en leeftijden (Storage et al., 2020). Onbewuste biases spelen niet alleen een rol tussen mannen en vrouwen, ook mensen met een migratieachtergrond ervaren de gevolgen van onbewuste biases. Deze biases vormen hoogstwaarschijnlijk een obstakel voor succes met lange termijn gevolgen (Bian, Leslie & Cimpian, 2020). 

Studentennummers
Helaas zijn docenten geen uitzondering voor deze biases. Uit onderzoek is gebleken dat vrouwelijke studenten door docenten bij het nakijken nadelig beoordeeld worden. Het is hierbij belangrijk om te melden dat het gaat om een onbewust vooroordeel, dat ook bij vrouwelijke docenten aanwezig is (Jansson & Tyrefors, 2020). 

Als een goede oplossing om de bias te omzeilen, zowel voor vrouwelijke studenten als voor studenten met een migratieachtergrond, zien wij  het vervangen van namen door studentennummers.

Deze aanpassing is vrijwel kosteloos, aangezien studentennummers al aan studenten gekoppeld zijn. Daarnaast hebben we contact gehad met de IT van de UU, die ons erop attendeerde dat anoniem beoordelen in Blackboard "technisch geen probleem" is. 

De effectiviteit van anoniem nakijken wordt ook gezien in het onderzoek van Jansson en Tryefors (2020). Dit onderzoek laat  een directe verbetering zien wanneer docenten werken met anoniem tentamineren.

Wij zijn ons bewust dat enkele docenten op de Universiteit Utrecht al gebruik maken van anoniem nakijken. Gezien de hoeveelheid onderzoeken die biases in het onderwijs aantonen, willen wij voorstellen om dit breder in te voeren. De meest effectieve, kosteloze oplossing is volgens ons de standaard aanpassing standaard in de OER om te oordelen op basis van studentnummer. Op deze manier kunnen studenten over de hele universiteit hun potentie bereiken op een gelijker speelveld. Daarnaast is het ook voordelig voor de UU om zich te identificeren als een inclusieve universiteit. 

Verwijzingen:
Banks, T. (1988). Gender Bias in the Classroom Journal of Legal Education 38(1), 137-146.​​Bian, L., Leslie, S. J., & Cimpian, A. (2018). Evidence of bias against girls and women in contexts that emphasize intellectual ability. American Psychologist, 73(9), 1139–1153. https://doi.org/10.1037/amp0000427 

Jansson, J., & Tyrefors, B. (2018). Gender Grading Bias at Stockholm University: Quasi-Experimental Evidence From an Anonymous Grading Reform. SSRN Electronic Journal. Published. https://doi.org/10.2139/ssrn.3334460 

Storage, D., Charlesworth, T. E., Banaji, M. R., & Cimpian, A. (2020). Adults and children implicitly associate brilliance with men more than women. Journal of Experimental Social Psychology, 90, 104020. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2020.104020