Universiteit wil einde visitatiecircus
Het Utrechtse college van bestuur heeft de kwaliteitbewaker in het hoger onderwijs, de NVAO, laten weten voortaan als instelling beoordeeld te willen worden. Het universiteitsbestuur hoopt dat een zogenoemde instellingsaccreditatie minder geld en tijd kost dan de visitatiecycli die alle opleidingen tot nu toe moesten doorlopen.
Afgelopen zomer trad een wet in werking die het mogelijk maakt om op het niveau van de instelling te toetsen of de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd is. De wet kwam tot stand na fikse kritiek van universiteiten op het accreditatiestelsel zoals dat in 2004 werd opgesteld. Die veelomvattende toetsing door visitatiecommissies bleek zeer kostbaar (naar sommige schattingen 10.000 tot 15000 euro per opleiding) en tijdrovend. Naar het idee van de instellingen kregen ze bovendien weinig voor hun investeringen terug, vooral omdat de controles zich vooral op processen richten en minder op onderwijsinhoud.
De universiteiten drongen daarom al enkele jaren aan op het invoeren van een nieuwe manier van kwaliteitsborging, waarbij de verantwoordelijkheid geheel bij de instelling zelf zou komen te liggen. Wanneer die kon aantonen intern de boel op orde te hebben, zou een bezoek aan de instelling door de NVAO niet meer nodig zijn. Dit ging de Tweede Kamer echter te ver. Als compromis kwam een combinatie van een instellingstoets met een beperkte steekproef uit de bus. In 2009 hielden de TU Delft en de Radboud Universiteit al naar tevredenheid een proef met de nieuwe systematiek.
In Utrecht is de afgelopen jaren een project Interne kwaliteitszorg uitgevoerd. Faculteiten hebben naar de mening van het universiteitsbestuur en decanen de kwaliteitszorg daarmee zodanig verbeterd dat erop vertrouwd kan worden dat de UU een instellingstoets met beperkte visitatie zal doorstaan. Rector Stoof zei maandag in een U-raadscommissie: “Het werkt nu al zo dat opleidingen die slecht scoren op een of meerdere facetten dat heel snel te horen krijgen. Straks kunnen we ons echt niet permitteren dat we nat gaan als zo’n accreditatieorgaan gaat prikken in de organisatie. Elke opleiding heeft dan een verantwoordelijkheid naar de hele organisatie.”
Naar verwachting zullen de meeste universiteiten zich –net als de UU- voor de uiterste aanmelddatum van 1 maart bij de NVAO melden voor een instellingsaccreditatie.
De commissie Onderwijs & Onderzoek schaarde zich dinsdag achter de Utrechtse aanvraag. De commissie maakte nog wel bezwaar tegen het feit dat beslissing ter kennisname werd voorgelegd aan de U-raad. In andere steden had de medezeggenschap instemmingsrecht gekregen. Rector Stoof beloofde de raad te onderzoeken wat de bevoegdheden van de raad in deze kwestie zijn.
XB