Een hoop te doen, Harmen

Aan: Harmen@voorzitter_nieuwe_uraad.uu.nl
Betreft: Het democratische proces
Bijlage: Wachten op Godot

Ha Harmen,

Jij wordt de nieuwe voorzitter van de Universiteitsraad meen ik gelezen te hebben in dit onvolprezen periodiek! Bij dezen gefeliciteerd.

Omdat ik tegenwoordig nog maar flarden van het politieke spel opvang, kan ik alleen maar hopen dat er een mooie procedure aan je benoeming voorafgegaan is. Met het vertrek van de vergaderstukken in 2013 naar een plek achter de firewall van de universiteit is de hele U-raad in de anonimiteit verdwenen. Het zou een mooi eerste wapenfeit zijn als je ze weer terugzet in de toegankelijkheid, zodat ze met één klik op een openbare pagina van onze universitaire site zijn te lezen. Zoals dat hoort. Verantwoording afleggen.

Momenteel zit ik in de Auvergne en mis ik gelukkig de obligate 5 mei-vertoning op de Nederlandse televisie. De laatste getuigen van de Tweede Wereldoorlog worden uit hun tehuizen gesleept en ten tonele gevoerd op krukken of in rolstoelen, ondersteund door trouwe familie of vrienden. Ze bieden zonder een bijbehorende geschiedenis al een diep tragische aanblik. Wat is dat voor vertoning? Oooh erg ooh, wat zielig. In tal van landen is die situatie van zeventig jaar geleden dagelijkse kost. En wij vragen ons maar af hoe kon het toch gebeuren. Gelukkig zijn we er inmiddels achter dat niet iedereen in het verzet zat. Eigenlijk vrijwel niemand. En dat er nogal wat nuance zit tussen goed en fout. Hoe kon het toch gebeuren.

Op de radio hoorde ik het motto: vrijheid geef je door. Vrijheid geef je helemaal niet door. Het is geen cadeautje. Vrijheid moet je elke dag beleven, koesteren en verdedigen. Vrijheid leef je vóór. Het beteugelen van macht vraagt een hoge tol, en niet veel mensen hebben zin om die te betalen. En dan komt het grote zwijgen. Bemoei je er maar niet mee. Laat ze maar, of kom: het is allemaal niet zo belangrijk.

Vrijheid lever je in. Stukje bij beetje. Tot ze verdwenen is. Daarom is het zo belangrijk om je niet te laten intimideren. Te blijven vragen naar de legitimiteit van macht. Te onderzoeken hoe die werkt.

Daarom is de scheiding der machten volgens filosoof Montesquieu van levensbelang. Daarom zou je als je toch wat wil doorgeven, de staatsinrichting van Nederland op alle scholen als vak begrijpelijk moeten onderrichten! Waarom is dat verdwenen?

Ik lees dat een personeelslid van onze universiteitsraad boos wordt op een student van zijn eigen universiteitsraad als deze vraagt naar de hoogte en de transparantie van uitgaven van bestuurders. De vraag is prima en mag op elk moment van de dag op elke plek gesteld worden. Zeker als de raad er niet van wil horen. Een U-raadslid dat daar boos over wordt, ondermijnt elk fatsoenlijk democratisch proces. De vraag zegt niks over de uitgaven zelf, daar zal best een verklaring voor zijn. Maar het belemmeren van de vraag is heel ernstig. Past dit binnen de sfeer van onveiligheid die volgens een enquête op de universiteiten heerst?

Een hoop te doen Harmen!

Baaierd