Beste Thomas

Student Thomas Foets sprak in zijn blog rector Bert van der Zwaan aan, met name over de financiering van het idee om meer te selecteren aan de poort. De rector reageert. Hij ziet een oplossing in een gedifferentieerde invoering van de selectie. Mooi dat je in jouw blog uit Cambridge zo direct reageert op mijn column van 8 december. Het is namelijk precies mijn bedoeling om over dit soort onderwerpen het debat te stimuleren in een klimaat dat op dit moment vooral gedreven wordt door wat de overheid of de politiek wil.Naar mijn mening moeten allereerst de universiteiten, de medewerkers en studenten iets willen. Maar om dat te bereiken moet er wel nagedacht en gedebatteerd worden zodat we samen komen tot goede concepten, nog voordat we al te snelle oplossingen tegen een complex probleem aanhouden. Immers, de oplossing (of mogelijke oplossing) kan erger zijn dan de kwaal. Laten we eerst eens nadenken over wat we willen repareren en vaststellen waar het precies misgaat. En in dat kader is het duidelijk dat financiën een grote rol spelen, en ik deel jouw mening, Thomas, dat het realistisch is om te denken dat de overheid de komende jaren haar bijdrage aan het hoger onderwijs terug gaat schroeven.Allereerst voor het wo en de masterfase, later voor de bachelorfase en het hbo. En dan is het inderdaad ondenkbaar dat er, tenminste de komende jaren, voldoende private middelen vrij komen om dat gat volledig op te vullen. Ik denk niet dat we in Nederland snel het niveau van endowments halen van de UK en de VS, al is de zogenaamde vierde geldstroom (schenkingen, legaten en dergelijke) ook hier snel aan het stijgen. Overigens: de Universiteit Utrecht is op dit moment nog maar voor 60 procent direct overheids-gefinancierd. De resterende 40 procent komt uit andere bronnen waaronder de private sector. Dus de drempel waaraan je refereert, zijn we al bijna genaderd.Terecht dat de overheid in ruil voor meefinancieren nu ruime toegang vraagt tot het stelsel waarin zij geld stopt. Maar stel nu, dat we eens beginnen met delen van het stelsel selectief te maken, zelfs als dat gepaard zou moeten gaan met een verhoging van het collegegeld? Dat veronderstelt natuurlijk dat we in staat zijn om de selectie goed uit te voeren, en dat alleen al zal veel hoofdbrekens kosten. Maar als in een deel van de universiteiten en in een deel van de opleidingen, selectie een rol gaat spelen zoals dat nu al voortdurend bij Geneeskunde gebeurt, zal er een gedifferentieerder stelsel ontstaan waar studenten met de juiste kwalificaties (inderdaad: niet alleen studenten met een tien, maar vooral creatieve en ambitieuze studenten) toegang krijgen tot toponderwijs. En daar dan ook extra voor betalen. Bijvoorbeeld in de vorm van honours onderwijs, waar we voor het hogere collegegeld ook daadwerkelijk iets extra’s bieden.In feite doen we dat al 15 jaar binnen het University College, waar de combinatie van hoger collegegeld en selectie uitstekend uitpakt. Op deze manier kunnen we in Nederland nog heel veel ruimte vinden om vernieuwing te financieren, zonder in Angelsaksische toestanden te vervallen.