Code rood voor Utrechtse studentenverenigingen
Het gebeurt gelukkig niet al te vaak, maar afgelopen weken bevond de Universiteit Utrecht zich in het oog van de storm. In dubbele betekenis: enerzijds raasden er twee echte stormen over Nederland en onze universiteit: de klimaatverandering werd echt merkbaar, ook voor de laatste twijfelaars. Duidelijk code rood in alle betekenissen. Anderzijds hadden we te maken met een aantal gebeurtenissen binnen de studentenverenigingen die een kleine media-storm veroorzaakten.
Binnen het CvB beheert de rector traditioneel onderwijs en onderzoek, en in Utrecht ook studentzaken. Dat betekent dat als er iets speelt zoals de RamBam-affaire, de stukken over mijn bureau vliegen en mijn telefoon roodgloeiend staat. Enerzijds van de studentenverenigingen die uitleggen wat er wel of niet fout ging, anderzijds van buitenstaanders die mij bestoken met soms heel heftige meningen over wat studenten wel of niet moeten doen. Maar bovenal van de media. Op een gegeven moment kon ik kiezen uit wel 10 programma’s om in op te treden.
Het is misschien lastig te begrijpen voor buitenstaanders, maar studentenverenigingen zijn onderdeel van het hart van de universiteit. Hier worden banden voor het leven gesmeed, hier vormen zich vaak vriendschappen die de studie memorabel maken. Vooral de studieverenigingen zijn essentieel in het reilen en zeilen van faculteiten, en de culturele en sportverenigingen voor ontplooiing en vriendschap. Maar de gezelligheidsverenigingen zijn minstens zo essentieel als de plek waar de combinatie van ontspanning en alweer vriendschap de studie de juiste kleur kan meegeven.
En opeens zijn er dan een aantal voorvallen die dit idyllische beeld totaal verstieren. Het gaat me niet om de mogelijke gebeurtenissen bij UVSV, of om de liedjes van de aardwetenschappers. Maar het gaat me nu om de felheid van het debat, het feit dat iedereen zijn mening al klaar heeft zelfs ver voordat de feiten op tafel liggen. De stortvloed aan radio- en TV-programma’s die vernietigend uithalen. De Kamervragen die al gesteld zijn zonder dat er goed onderzoek is gedaan. De social media die zonder enige nuance veroordelen.
Laat ik hier nog eens heel duidelijk zijn: iedere afwijking van de gedragscode, iedere aantasting van de veiligheid en waardigheid van medestudenten, moet fel worden veroordeeld. En ik heb ook publiekelijk aangegeven dat er in voorkomende gevallen sprake is van zero-tolerance. En bovendien: cultuurwijzigingen zijn in een aantal gevallen dringend gewenst. En laat ik dat ook nog eens duidelijk zeggen: zodra er sprake is van een redelijk vermoeden dat er iets fout is gegaan, wordt de betrokken vereniging onmiddellijk geschorst tot duidelijk is wat er precies aan de hand is. Anders krijgen we onze boodschap, dat we echt willen dat de code gehandhaafd wordt, niet tussen de oren.
Maar is daarmee de cultuur van alle gezelligheidsverenigingen fout (zoals een landelijk dagblad leek te suggereren)? Zijn daarmee alle studentenverenigingen hopeloos uit de tijd (zoals iemand zei)? Welnee! Hoe meer studentenverenigingen, hoe beter. Wat de RamBam-affaire vooral aantoont, is de enorme kracht van de social media, waarbij nuance binnen de kortste keren verdwenen is. Laten we daarom iedere keer weer de tijd nemen om goed vast te stellen waar we staan en wat we willen.
Code rood gold voor de storm: niemand de straat op! Code rood geldt wat mij betreft ook voor de verenigingen die over de schreef gaan: de universiteit is daar echt klaar mee! Maar code rood geldt in voorkomende gevallen ook voor de meningenstorm op de (social) media.