Een frisse blik

De vrijheid van een collegevoorzitter wordt soms beperkt door de publieke opinie en politieke grillen. Student Max Patelski raadt Marjan Oudeman aan de inbreng van haar Utrechtse studenten en medewerkers serieus te nemen.

Geachte mevrouw Oudeman, Beste Marjan,

Welkom op de Universiteit Utrecht. Welkom in het hoger onderwijs. Welkom in een wereld vol eigenwijze maar door de wol geverfde professionals en duizenden professionals in de dop die zo of en toe ook graag een biertje drinken.

Welkom in de semipublieke sector die ondanks de opkomst van het meer bedrijfsmatige denken van de New Public Management-beweging nog steeds haar publieke eigenaardigheden heeft. Welkom in een gemeenschap die hopelijk openstaat voor uw ervaringen in het bedrijfsleven en die u op haar beurt zal inspireren en u zal rondleiden in de wonderlijke wereld van de academie.

Ik neem graag een deel van de rondleiding op mij langs een drietal punten die ik u graag mee wil geven voordat u aan de slag gaat. Ik zal mij niet laten verleiden tot het toesturen van een wensenlijstje dat u vervolgens kunt voorlezen in de Haagse lobby. Ik zal tevens niet aansturen op inhoudelijke keuzes de universiteit zou kunnen maken.

Ik beperk mijzelf niet alleen omdat ik vermoed dat er velen zijn die beter weten welke inhoudelijke en strategische keuzes de universiteit zou moeten maken, maar ook om het juiste voorbeeld te geven. Op de eerste plaats hoop ik namelijk dat u met een open vizier en een frisse blik uw maatschappelijke avontuur aangaat. De macht van de publieke opinie en de dagelijkse grillen van de politiek beïnvloeden straks uw handelen. Stel uw eigen agenda dan ook niet vast aan de hand van uw eigen visie, maar blijf in contact met de wereld buiten het Bestuursgebouw.

Voor een behoorlijk deel bestaat dat contact uit overleg met de medezeggenschap. Ik daag u uit om de dialoog met de medezeggenschap te laten kenmerken als transparant en constructief. Dat wil zeggen dat de medezeggenschap vroeg bij het ontwerp van nieuw beleid betrokken wordt. In het begin vraagt dat wat lef en dienen beide partijen het vertrouwen van elkaar te winnen, maar het draagvlak en begrip dat dit onder studenten en personeel creëert is het meer dan waard.

De medezeggenschap dient zich dan wel te realiseren dat verdere professionalisering nodig is en zij mag zich niet laten verleiden tot politieke schermutselingen. Medezeggenschap betekent ook medeverantwoordelijk zijn, als je dan in een vroeg stadium inspraak en toelichting hebt gehad, dien je het nemen van deze verantwoordelijkheid ook goed uit te leggen aan je achterban.

Als studenten in de medezeggenschap hun ervaringen en visies bij de tekentafel al kunnen uiten en het wederzijdse begrip centraal komt te staan dan betekent dat wellicht ook dat het schamele opkomstpercentage van rond de 20% bij de verkiezingen voor de universiteitsraad opgekrikt wordt. Medezeggenschap doet er namelijk dan toe.

Tenslotte hoop ik dat u niet alleen optrekt met het personeel en studenten als het om interne aangelegenheden gaat, maar dat u ook de kansen daarbuiten ziet. Verschillende debatten in en over het hoger onderwijs zijn vastgelopen en zetten de verhoudingen verder op scherp. Het debat over het leenstelsel is bijvoorbeeld sterk gepolariseerd en meer opties dan of de basisbeurs of het leenstelsel lijken er niet te zijn. Het invoeren van een jaarklassensysteem vindt onder meer zijn oorsprong in het huidige financieringsmodel dat meer dan eens onder vuur ligt omdat het de focus te veel zou leggen op rendementen. Tenslotte blijven forse investeringen in onderwijs en onderzoek uit. Juist in deze uitdagende economische tijden is er meer creativiteit en samenwerking nodig.

Met vriendelijke groet,

Max Patelski
Student Bestuurs- en Organisatiewetenschap, initiatiefnemer van Onderwijs Orakels en voormalig lid van de U-raad