Load shedding

Ik lees op internet een berichtje dat minister Jetten overdag het gebruik van elektra terug wil dringen. Ik moet een beetje grinniken. Sinds een paar weken zit ik op de campus van de Universiteit van Stellenbosch waar ik samenwerk met een collega aan een soort biografie van deze instelling aan de hand van de ere-doctoraten die men vanaf 1919 heeft verleend.

Hier kennen we het fenomeen load shedding. Het heeft – begrijp ik van het thuisfront – zelfs de Nederlandse kranten gehaald. Je kunt een schema downloaden van Eskom, de Zuid-Afrikaanse energiereus, en dat zie je bijvoorbeeld dat je van 08.00 uur tot 10.00 uur, van 16.00 uur tot 18.00 uur en van 22.00 uur tot 00.00 uur geen elektra hebt. Het schema wordt voortdurend bijgesteld en – ik kan niet anders zeggen – men houdt zich er ook wel aan.

Voor een moderne universiteit met veel laboratoria (hier kwamen die eerste analyses van de omicron-variant vandaan!) is dat natuurlijk een ramp. Maar men heeft zich er goed op ingesteld: geen elektra, dan gaan direct de generatoren op de campus ronken.

Deze load shedding zegt ook iets over de samenleving waar ik mij nu bevind. Eskom, in de jaren 20 nog voor de invoering van apartheid opgericht om de jonge Unie te kunnen opstoten in de broodnodige industrialisatie, noemde ik een energiereus. Maar vraag aan de mensen om je heen en velen zullen je vertellen dat Eskom bijna bankroet is vanwege mismanagement en corruptie. Anderen zullen je vertellen, ja, en nou hebben ze toch weer een witte CEO. De tegenstellingen in dit land zijn diep. Ze lopen langs kleur en geld. Men verwacht zwaar weer voor het ANC bij de volgende verkiezingen met name vanwege de energie-problematiek. Overigens is er in Johannesburg en andere steden in het oosten van het land nog een ander groot probleem, geen water!

Ik leef in een appartement op de campus in een tamelijk luidruchtige studentenomgeving. De Universiteit van Stellenbosch was vroeger het paradepaardje van het apartheidsbewind. Alle premiers uit die tijd kregen hier natuurlijk een ere-doctoraat of waren verbonden aan deze ‘Afrikaner’ universiteit. Neem Verwoerd, de ware apartheidsideoloog (overigens gewoon in Amsterdam geboren, hoor), die begint als hoogleraar op Stellenbosch. De universiteit heeft zich na 1990 door veel strijd, met veel en felle discussies heen geworsteld, door een fase van transitie, van transformatie naar een op het oog moderne, internationaal aandoende universiteit in het rare én rijke dorpje Stellenbosch.

Ik loop elke ochtend van mijn appartementje over Victoria Street naar het instituut (vroeger Wilcocks-gebouw, maar ja, dat was er een van het vroegere regime, dus nu het Krotoa-gebouw!) waar ik werk (en de hele dag lekker elektra heb). Ik zie veel jonge mensen op straat. Bijna zonder uitzondering lijken zij uit gegoede families (overigens van wit tot zwart) te komen. De universiteit lijkt de transformatie van de eng-Afrikaner, exclusief witte universiteit van vroeger naar een veelkleurige, dominant Engelstalige (voor de vorm (?) zie je overal de officiële aanduidingen in Afrikaans, Engels en Xhosa) goed door te zijn gekomen. Anders dan op de voormalig Engelstalige University of Cape Town. De kranten staan op dit moment weer bol van de berichten over de felle politieke strijd op die universiteit die ook nadrukkelijk langs de lijn van kleur wordt gestreden.

Je ziet overigens ook wel arme mensen op de campus, hoor! Maar dat zijn geen studenten maar mensen die de afvalbakken afstruinen op zoek naar iets te eten.

Minister Jetten, kom een keertje hier kijken. Load shedding is misschien een mooie oplossing!